Sprawozdanie z ogólnopolskiego seminarium ?Procesy informacyjne o kulturze regionu?

W ramach obchodów jubileuszowych 50-lecia powołania Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Josepha Conrada-Korzeniowskiego w Gdańsku w dniach 17-18 listopada 2005 r. z inicjatywy Działu Informatyzacji WiMBP zorganizowano ogólnopolskie seminarium pt. Procesy informacyjne o kulturze regionu. Patronat medialny nad konferencją objął EBIB.

Podstawowym założeniem organizatorów było uzyskanie odpowiedzi na pytania: Czym są procesy informacyjne w rozumieniu bibliologii i kultury? Czy potrzebny jest System Informacji o Kulturze Regionu? Co powinno tworzyć System? Czy trzeba organizować jego działanie?

W seminarium udział wzięło 97 osób najbardziej zainteresowanych tą tematyką: pracownicy naukowi, specjaliści informacji, kultury, regionalizmów, nowych technologii, bibliotekarze z województwa pomorskiego, jak również z całej Polski, dyrektorzy bibliotek, pracownicy działów regionalnych, a także przedstawiciele organizacji pozarządowych (m.in. Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego) oraz władz lokalnych.

Pierwszy dzień obrad poprowadziła prof. dr hab. Anna Sitarska. Wystąpienia rozpoczął referat dr Małgorzaty Kisilowskiej Informacja kulturalna a informacja o kulturze – prolegomena do budowy Systemu Informacji o Kulturze Regionu. Jego kontynuacją było wystąpienie dr Marii Przastek-Samokowej Nie <czy>, ale <dlaczego> potrzebny jest system informacji na temat kultury regionu? Autorki referatów prowadziły rozważania na temat różnic w definiowaniu podstawowych dla planowanego systemu pojęć, takich jak: „kultura”, „region”, „system”. W wystąpieniach zwróciły uwagę, że dla organizacji informacji o kulturze ważne jest rozstrzygnięcie, w jaki sposób wymienione pojęcia będą interpretowane.

Z dużym zainteresowaniem wysłuchano wystąpienia prof. Cezarego Obrachta-Prondzyńskiego Kultura regionalna Pomorza: dziedzictwo – transformacja – informatyzacja. Mówił on o trudnościach w budowaniu tożsamości, która połączyłaby wszystkich mieszkańców tego regionu, i roli, jaką powinna odegrać informacja regionalna i instytucje, które taką informację powinny gromadzić i udostępniać.

W referatach nie mogło zabraknąć głosu dotyczącego środków masowego przekazu oraz sposobów informowania o instytucjach kultury i wydarzeniach kulturalnych. Dr Irena Zakidalska w wystąpieniu Rola mediów w tworzeniu i funkcjonowaniu systemu informacji o kulturze regionu położyła szczególny akcent na Internet jako najnowocześniejsze i najefektowniejsze narzędzie upublicznienia i upowszechnienia informacji. Zwróciła również uwagę na istotny problem koordynacji i integracji już istniejących i powstających baz oraz katalogów informacji.

Na koniec pierwszego dnia obrad Piotr Jaworski-Grzanka zaprezentował projekt Wrota Małopolski - platformę zapewniającą dostęp do regionalnych zasobów informacji. Omówił cele projektu, jego założenia, historię budowy portalu, a także zarysował koncepcję prac nad dalszym rozwojem tego projektu.

Drugi dzień obrad otworzył i moderował prof. dr hab. Marcin Drzewiecki. Przedstawiono cztery referaty. W prezentacji System informacji o kulturze a instrumenty realizacji Narodowej Strategii Rozwoju Kultury Zina Jarmoszuk omówiła m.in. NSRK na lata 2004-2013 (jej zakres został podporządkowany głównie regionom jako podstawowym jednostkom podziału terytorialnego) oraz poszczególne programy operacyjne, które są podstawą ubiegania się o środki finansowe Ministra Kultury na zadania z zakresu kultury.

Referat Elżbiety Stefańczyk Rola bibliotek w kształtowaniu świadomości regionalnej zapoznał uczestników konferencji ze sprawami związanymi z opracowaniem bibliografii regionalnej oraz z dokonaniami bibliotek w tym zakresie. Informacji o regionie mogą służyć katalogi integrujące informację o zasobach bibliotecznych regionu. O tych katalogach i efektywności wyszukiwania informacji mówił dr Jacek Gajkiewicz w wystąpieniu Centralne i rozproszone katalogi biblioteczne. Na zakoczenie wystąpiła Aneta Szopny, która przedstawiła koncepcję działania Powiatowej Biblioteki Publicznej w Pucku, nakreślając rolę i miejsce bibliotek powiatowych w tworzeniu Systemu Informacji o Kulturze Regionu.

Sformułowane podczas obrad i dyskusji wnioski można przedstawić w następujący sposób:

1. Biblioteki powinny stać się ośrodkami koordynującymi gromadzenie, porządkowanie i udostępnianie informacji na szczeblu lokalnym i wespół z innymi bibliotekami w regionie tworzyć jednolity System Informacji o Kulturze Regionu.
2. Gromadzenie zbiorów i informacja o piśmiennictwie regionalnym są od wielu lat jednym z podstawowych zadań bibliotek wszystkich szczebli organizacyjnych. Swoje poszukiwania regionalne klienci kierują przede wszystkim do najbliższej biblioteki publicznej. A zatem biblioteka publiczna, jako instytucja otwarta, dostępna dla wszystkich chętnych i nastawiona przede wszystkim na obsługę środowiska lokalnego, jest szczególnym miejscem poszerzenia wiedzy kształtującej świadomość regionalną.
3. Biblioteki powiatowe należy połączyć w wirtualną sieć biblioteczną w oparciu o jednolity system komputerowy, wykorzystujący zunifikowany system katalogów on-line, wspólny model strony internetowej oraz takie same zasady gromadzenia i wyszukiwania interesującego odbiorców typu informacji.
4. Istnieje potrzeba opisania kultury Pomorza ostatnich kilkunastu lat w całym jej bogactwie, przedstawienia idei, ludzi, instytucji, wydarzeń kulturalnych. Najlepszym rozwiązaniem byłoby stworzenie wortalu internetowego Kultura Pomorza, a najodpowiedniejszym organizatorem systemu informacji wydaje się być Biblioteka Wojewódzka i Biblioteki Powiatowe. Należy zatem wspierać inicjatywę Pomorskiej Sieci Informacji Regionalnej.
5. System regionalnej informacji kulturalnej – kierowany do użytkownika „niewykwalifikowanego”, odbiorcy kultury masowej – może mieć także charakter dydaktyczny, edukacyjny, zachęcający do rozszerzenia zainteresowań.
6. Prace zapoczątkowane w ramach aktualnego seminarium winny być kontynuowane. Zaproponowano roboczy temat następnego seminarium: Problemy architektury informacji o kulturze regionu.