Nr 10/2004 (61), Regionalna współpraca bibliotek. Sprawozdanie
| | Nr 10/2004 (61), Regionalna współpraca bibliotek. Sprawozdanie |
|
 | | | |
Angelika Matusiewicz
| |||
| | ||
| 26 października 2004 roku w Bibliotece Narodowej odbyła się konferencja zatytułowana Biblioteki w Euroregionie Karpackim. Organizatorami spotkania byli: prof. Oskar Stanisław Czarnik, kierownik Instytutu Książki i Czytelnictwa BN, oraz Teresa Leśniak, dyrektor Krośnieńskiej Biblioteki Publicznej. Konferencji towarzyszyła, przygotowana przez Krośnieńską Bibliotekę Publiczną, wystawa wydawnictw poświęconych Euroregionowi Karpackiemu, które w dużej części zostały przekazane Bibliotece Narodowej. Było to już drugie spotkanie z cyklu poświęconego funkcjonowaniu i roli bibliotek w euroregionach. Pierwsze, które odbyło się 14 października 2003 roku, dotyczyło bibliotek w Euroregionie Nysa. Euroregiony są strukturą mającą na celu ułatwienie współpracy i koordynowanie działań pomiędzy swoimi członkami. Obecnie w Polsce gminy i powiaty przygraniczne zrzeszają się w piętnastueuroregionach. Są to euroregiony: Bałtyk, Niemen, Bug, Karpaty, Tatry, Beskidy, Śląsk Cieszyński, Silesia, Pradziad, Glacensis, Dobrawa, Nysa, Sprewa - Nysa - Bóbr, Viadrina oraz Pomerania. Związek Międzyregionalny "Euroregion Karpacki" utworzono 14 lutego 1993 roku na mocy porozumienia podpisanego w Debreczynie przez przedstawicieli władz lokalnych i regionalnych przygranicznych regionów Polski, Węgier, Słowacji i Ukrainy. W 1997 roku dołączyła również Rumunia. Był to pierwszy euroregion, który objął kraje należące do dawnego obozu socjalistycznego. W jego skład wchodzi polskie województwo podkarpackie oraz obszar samorządów członkowskich Stowarzyszenia na Rzecz Euroregionu Karpackiego "Euro-Karpaty", węgierskie regiony: Borsod-Abauj-Zemplen, Hajdu-Bihar, Heves, Jasz-Nagykun-Szolnok, gminy: Szabolcs-Szatmar-Bereg oraz miasta grodzkie na prawach powiatu: Nyiregyháza, Miszkolc, Debrecen i Eter, ukraińskie obwody: zakarpacki, lwowski, iwano-frankowski i czerniowiecki; słowackie województwa: koszyckie i preszowskie, a także rumuńskie okręgi: Bihor, Botosani, Maramures, Suecava, Satu Mare, Zilah i Harghita. Utworzenie Euroregionu Karpackiego miało na celu ułatwienie współpracy transgranicznej pomiędzy regionami członkowskimi w dziedzinie gospodarki, turystyki, kultury, integracji europejskiej, rozwoju obszarów wiejskich, ochrony środowiska, ochrony zdrowia i rozwoju regionalnego. Jego misją było również budowanie wzajemnego zaufania i dobrosąsiedzkich stosunków pomiędzy sąsiadującymi społecznościami oraz podnoszenie ich poziomu życia. Dyrektor Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki im. Zsigmonda Móricza w Nyiregyháza na Węgrzech, László Nagy podkreślił w swoim wystąpieniu, że utworzenie tego euroregionu było szczególnie ważne w okresie, w którym kilka części Europy było dotkniętych konfliktami etnicznymi. Poważnym zagrożeniem było to, że region Karpat mógł stać się potencjalnym terenem kryzysu. Konferencję otworzył referat Teresy Leśniak z Krośnieńskiej Biblioteki Publicznej zatytułowany Euroregion Karpacki w latach 1993-1999, w którym prelegentka przedstawiła podstawy formalno-prawne działalności Euroregionu Karpackiego. W dalszej części wystąpienia autorka omówiła cele oraz osiągnięcia Euroregionu. Stowarzyszenie "Euro-Karpaty" i jego działalność na rzecz rozwoju Euroregionu Karpackiego przedstawił Dawid Lasek, dyrektor Biura Polskiego Euroregionu Karpackiego. Stowarzyszenie powstało w 2000 roku z inicjatywy przedstawicieli środowisk społecznych, samorządowych i naukowych województwa podkarpackiego. Referent podkreślił, że utworzenie i zarejestrowanie stowarzyszenia w marcu 2001 roku, umożliwiło wdrożenie przez Euroregion Karpacki Funduszy Małych Projektów, realizowanych w ramach Programów Współpracy Przygranicznej Phare oraz Narodowego Programu Phare dla Polski. Tematem referatu Zofii Kordeli-Borczyk z Fundacji Karpackiej były doświadczenia Fundacji Karpackiej we wspieraniu instytucji kultury na obszarach wchodzących w skład Euroregionu. Fundacja została założona w 1995 roku, a jej celem jest promocja współpracy transgranicznej, wspieranie projektów służących budowie zaufania pomiędzy różnymi grupami etnicznymi, wzmacnianie stabilizacji społecznej i postępu ekonomicznego oraz udzielanie pomocy finansowej i technicznej projektom organizacji pozarządowych i samorządów lokalnych, mających na celu poprawę jakości życia mieszkańców miast i wsi Euroregionu Karpackiego. Prelegentka zwróciła uwagę na przyczyny trudności współpracy: niewystarczające środki finansowe, odległość, obowiązek wizowy, barierę językową, podzielenie regionu zewnętrzną granicą Unii Europejskiej, brak zainteresowania i wsparcia ze strony władz lokalnych oraz brak strategii w dziedzinie kultury. Drugą część obrad zdominowała tematyka funkcjonowania i roli bibliotek w Euroregionie Karpackim. O osiągnięciach, strukturze organizacyjnej oraz współpracy bibliotekarzy, uczestnicy mieli okazję dowiedzieć się z referatu Współpraca bibliotek w Euroregionie Karpackim - osiągnięcia i plany, wygłoszonego przez László Nagy. Autor położył nacisk na euroregionalne konferencje, które odbyły się w Iwoniczu Zdroju (wrzesień 1996 roku), Egerze (26-28 października 1998 roku) oraz Nyiregháza (5-8 maja 2002 roku). Na zakończenie László Nagy przedstawił osiągnięcia Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki im. Zsigmonda Móricza w ramach Euroregionu Karpackiego, a także plany dalszego rozwoju. Referat Współpraca słowackich bibliotek na obszarze Euroregionu Karpackiego, przygotowany przez Kamila Beńko z Poddukliańskiej Biblioteki Publicznej w Svidniku, pod nieobecność referenta, odczytała Wanda Belcik, kierownik Działu Informacyjno-Regionalnego Krośnieńskiej Biblioteki Publicznej. Biblioteki na Słowacji tworzą Narodowy System Biblioteczny, w ramach którego współpracują, korzystają z norm, standardów oraz technologii informacyjnych ułatwiających wymianę informacji. Obecnie Narodowy System Biblioteczny jest na etapie implementacji nowego zintegrowanego systemu bibliotecznego KIS 3G (biblioteczno-informacyjny system trzeciej generacji) - (ILS) VIRTUA. System VIRTUA umożliwi podniesienie jakości oferowanych przez biblioteki usług. W drugiej części referatu autor szczegółowo omówił współpracę siedmiu bibliotek z województwa preszowskiego z bibliotekami polskimi. Igor Maniok z Ukrainy, kierownik Polonistycznego Centrum Naukowo-Informacyjnego Uniwersytetu Pedagogicznego im. Iwana Franki w Drohobyczu, omówił naukową, kulturalną i bibliotekarską działalność ośrodka, w kontekście polsko-ukraińskich relacji Euroregionu Karpackiego. Na wstępie, w imieniu swoim i rektora uczelni prof. Walerego Skotnego, złożył podziękowania dyrektorowi Biblioteki Narodowej Michałowi Jagielle oraz kierownikowi Instytutu Książki i Czytelnictwa prof. Oskarowi Stanisławowi Czarnikowi za pomoc i wsparcie w stworzeniu biblioteki Centrum Polonistycznego. Uzupełnieniem wystąpień zagranicznych gości był referat Transgraniczna współpraca bibliotek publicznych Euroregionu Karpackiego w latach 1996-2004, przygotowany przez Wandę Belcik. Prelegentka szczegółowo nakreśliła współpracę bibliotek, jak również spotkania w ramach wymiany doświadczeń, udział w różnych imprezach polsko-węgierskich i polsko-słowackich oraz wspólne międzynarodowe projekty. Dopełnieniem obrad było wystąpienie Janusza Macieja Łokaja, dyrektora Grodzkiej Biblioteki Publicznej w Jeleniej Górze, na temat projektu Książka nie zna granic jako przykładu współpracy bibliotek w Euroregionie Nysa, na który Grodzka Biblioteka Publiczna otrzymała grant Wspólnego Funduszu Małych Projektów Polsko-Niemieckich 2001. Referent omówił także wspólną działalność wydawniczą polskich, czeskich i niemieckich bibliotek i instytucji bibliotecznych. Miłym akcentem było podarowanie uczestnikom trójjęzycznych książeczek pt. Biblioteka - Knihovna - Bibliothek. Sprawozdanie z konferencji Biblioteki w Euroregionie Karpackim zakończę słowami Kamila Beńko Dzięki współpracy transgranicznej biblioteki mogą dzielić się doświadczeniami, poznać działalność innych bibliotek, dyskutować o wspólnych problemach, szukać wspólnych rozwiązań, inspirować się nawzajem, rozwijać dobre sąsiedzkie stosunki, utrwalać przyjaźń.  | |
| | | |
| |||
| | ||