EBIB 
Nr 8/2003 (48), Standardy i oceny funkcjonowania bibliotek. Sprawozdanie
 Poprzedni artykuł Następny artykuł   

 


Remigiusz Sapa
Uniwersytet Jagielloński
Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa

Public Relations: biblioteki, wydawnictwa, informacja naukowa,
Kraków 2-3.06.2003


W dniach 2-3 czerwca 2003 r. w Krakowie odbyła się, już dziewiąta z kolei, międzynarodowa konferencja naukowa i środowiskowa, organizowana przez Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa Uniwersytetu Jagiellońskiego (IINiB UJ)[1]. W tym roku jej przedmiotem była problematyka public relations w bibliotekach, wydawnictwach i informacji naukowej. W obradach udział wzięło przeszło stu uczestników z bibliotek, ośrodków naukowych i edukacyjnych oraz wydawnictw z Polski, państw Unii Europejskiej i Stanów Zjednoczonych.

Uczestników powitała dr hab. Maria Kocójowa, dyrektor IINiB UJ i jednocześnie organizator konferencji. Następnie oficjalnego otwarcia dokonali: prof. dr hab. Maria Nowakowska - prorektor UJ ds. badań i współpracy międzynarodowej, prof. dr hab. Tomasz Goban-Klas z Ministerstwa Edukacji Narodowej i Sportu, dr Leslie High - konsul ds. prasy i kultury z Konsulatu Generalnego USA w Krakowie oraz prof. Frank Hogg - międzynarodowy konsultant bibliotekoznawstwa z Wielkiej Brytanii.

Podczas sesji plenarnej, prowadzonej przez Wandę Pindlową (IINiB UJ) w pierwszym dniu obrad wygłoszono sześć referatów. Jako pierwszy wystąpił Klaus G. Saur, prezes K.G.Saur Verlag GmbH z Niemiec, który przedstawił przemiany zachodzące obecnie na rynku książki i odniósł się do zjawisk z zakresu czytelnictwa. Zaproponowana przez niego wizja przyszłości zawodów związanych z książką, choć daleka od skrajności, wskazuje na możliwości rozwojowe przy jednak koniecznej zmianie relacji z klientami i zadbaniu o utrzymanie dotychczasowego kręgu odbiorców. Zabierająca po nim głos Maria E. Burke z Information Systems Institute, University of Salford z Wielkiej Brytanii, skupiła się na nowych koncepcjach zarządzania. Podjęła się analizy wpływu zmian infrastruktury technicznej i poszerzania się zjawiska pracy na odległość na relacje między zarządem i personelem.

Z kolei John Aspery, prezes The Institute of Public Relations z Wielkiej Brytanii, omówił znaczenie kierowanej przez siebie instytucji dla środowiska zawodowego, związanego z public relations i, odwołując się do konkretnych przypadków, podkreślił odpowiedzialność, jaka spoczywa na barkach osób realizujących zadania z zakresu public relations. Wskazał też na konieczność poszukiwania i definiowania najlepszych praktyk w tym zakresie.

Przedmiotem czwartego referatu wygłoszonego przez Grega Haymana, dyrektora ds. spraw publicznych z British Library, była rola i formy kontaktów z mediami w procesie zmiany wizerunku British Library. Prelegent przedstawił negatywny obraz Biblioteki kreowany przez prasę w latach osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku, a także omówił bardzo konkretne środki zaradcze i działania, które miały na celu jego odwrócenie. Uczestnicy mogli też poznać samą organizację procesu tworzenia materiałów dla mediów w British Library. Z kolei Rafael Ball, dyrektor Central Library of Research Centre Jülich z Niemiec, podjął kwestie związane z wewnętrznym public relations w dużej bibliotece naukowej oraz odniósł się do zagadnień marketingu bibliotecznego w obszarze samoobsługowych usług elektronicznych. Jako ostatni podczas sesji plenarnej wystąpił Oliver Obst, dyrektor Central Medical Library z Münster z Niemiec, przedstawiając produkty informacyjne, mające służyć zintensyfikowaniu wykorzystania oferowanych przez bibliotekę usług. Ukazał ich rolę w informowania klientów, polepszeniu komunikacji na linii klient - biblioteka oraz nadawaniu rozgłosu działaniom biblioteki.

Sesji plenarnej towarzyszyła wystawa Public relations dla książki wyzwolonej, którą uczestnicy obrad mogli zwiedzić w przerwie między referatami. Jadwiga Tryzno z Muzeum Książki Artystycznej z Łodzi w krótkiej prelekcji przedstawiła koncepcję książki uwalniającej się od funkcji informacyjnej i tym samym zyskującej na możliwościach kreatywnych. Wskazała na konieczność wdrożenia nowych form relacji z użytkownikami dla wykorzystania otwierających się nowych możliwości. Wśród eksponatów znalazło się wiele prawdziwych dzieł sztuki edytorskiej.

Jak co roku, w godzinach popołudniowych, dzięki uprzejmości i wsparciu ze strony Konsulatu Generalnego USA w Krakowie odbyła się wideokonferencja ze specjalistami ze Stanów Zjednoczonych. W prowadzonej przez Lesliego Higha dyskusji udział wzięli: Monica Lewis Lofton, dyrektor marketingu i komunikacji w District of Columbia Public Library, Guy Lamolinara, odpowiedzialny za kwestie public relations w odniesieniu do inicjatyw Library of Congress na polu digitalizacji oraz ze strony uczestników konferencji w Krakowie: Maria Kocójowa, Wanda Pindlowa, Frank Hogg, Rafael Ball, John Aspery, Maria E. Burke, Sabina Cisek (IINiB UJ) i Remigiusz Sapa (IINiB UJ). Podjęto szereg różnych kwestii związanych z możliwościami wykorzystania wszelkich dostępnych narzędzi i środków dla budowania pozytywnego wizerunku biblioteki, pozyskiwania społecznego wsparcia dla jej działań, obecności w świadomości lokalnego środowiska i zrozumienia dla projektów o charakterze globalnym oraz kierowania całym procesem kontaktów z mediami. Pierwszy dzień konferencji zakończył wieczór towarzyski w Klubie Convivium.

Obrady w drugim dniu podzielone zostały na dwa równoległe panele. Poprzedziły je dwie wystawy połączone z prelekcjami. Jerzy Duda przedstawił Rycerski Zakon Bibliofilski w Krakowie. Natomiast Tadeusz Serocki z Wydawnictwa Diecezji Pelplińskiej Bernardinum przywiózł i pokazał uczestnikom faksymilowe wydanie pelplińskiego egzemplarza biblii Gutenberga. W krótkim wystąpieniu Biblia Gutenberga po raz drugi 1452 - 2003 omówił sam projekt i możliwości najnowszych technik reprograficznych oraz działania marketingowe, mające na celu zapewnienie przedsięwzięciu sukcesu w wymiarze komercyjnym.

Panel pierwszy, któremu przewodniczyła Wanda Pindlowa, rozpoczęło wystąpienie gościa z Francji. Jean-Marc Francony (Métiers du livre, Université Pierre Mendes - Grenoble, Francja) przedstawił daleko idące zmiany we francuskich programach kształcenia w branżach związanych z książką. Artur Jazdon (Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu) podjął zagadnienie tworzenia i działania lobbingu na rzecz środowiska bibliotekarskiego. Anna Machalska-Garbacz (Biblioteka Główna Akademii Górniczo-Hutniczej) i Łucja Maciejewska (Biblioteka Główna i Ośrodek Informacji Naukowo-Techniczna Politechniki Wrocławskiej) skupiły się w wystąpieniach na działaniach i inicjatywach w zakresie public relations podejmowanych w reprezentowanych przez nie bibliotekach. Wanda Pindlowa odniosła się do kwestii promocji kultury w unijnych serwisach informacyjnych. Remigiusz Sapa przedstawił niektóre możliwości wykorzystania serwisu WWW biblioteki akademickiej do realizacji zadań z obszaru public relations, koncentrując się na zagadnieniu komunikacji z grupami otoczenia. Katarzyna Domańska (Katedra Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej, Akademia Bydgoska) podjęła zagadnienie public relations w bibliotece szkolnej, skupiając się na czynnikach opiniotwórczych, mających decydujący wpływ na jej wizerunek.

Panel drugi, prowadzony przez Marię Kocójową, rozpoczęło wystąpienie Anny Wołodko (Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie). Prelegentka omówiła działania z zakresu public relations podjęte w BUW, których podstawowym celem było i jest przełamywanie niekorzystnych stereotypów i pozyskiwanie sponsorów. Dorota Lipińska (Biblioteka Główna Politechniki Krakowskiej) omówiła i oceniła działania mające na celu zbudowanie odpowiednich relacji z klientami w Bibliotece Głównej Politechniki Krakowskiej. Beata Antczak (Biblioteka Wyższej Szkoły Bankowej w Toruniu) podjęła kwestie związane z prowadzeniem public relations w bibliotece uczelni niepaństwowej. Wskazała na specyfikę tych zadań, określiła najważniejsze obszary aktywności i przedstawiła rolę public relations w badaniach użytkowników. Małgorzata Jaskowska (IINIB UJ) omówiła techniki on-line public relations oraz stopień i zakres ich wykorzystania przez akademickie instytucje wydawnicze polskich państwowych szkół wyższych (w porównaniu z niemieckimi i amerykańskimi). Aneta Firlej-Buzon (Instytut Bibliotekoznawstwa, Uniwersytet Wrocławski) przedstawiła wyniki badania przyczyn utrwalania się dziewiętnastowiecznych stereotypów wizerunku bibliotekarza i podejmowanych przez niego działań. Mariola Antczak (Katedra Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej, Uniwersytet Łódzki) omówiła zagadnienia związane z wprowadzaniem treści z obszaru public relations do programów kształcenia studentów bibliotekoznawstwa i informacji naukowej oraz przedstawiła konkretny przykład zajęć.

Ostatnim punktem programu była wspólna dyskusja wszystkich uczestników konferencji. Przyniosła ona szereg ciekawych wniosków. Wykazała, że istnieje duże zainteresowanie środowiska wszelkimi działaniami zmierzającymi do poprawy wizerunku bibliotek oraz zawodu bibliotekarza i pracownika informacji w Polsce. Konferencja pokazała, że odpowiednie działania z zakresu public relations mogą w znacznym stopniu przyczynić się do wyjścia z niekorzystnej sytuacji. Dostarczyła wielu przykładów, jak korzystać z dostępnych narzędzi i jak organizować sam proces kontaktów z mediami i klientami bibliotek. Pozostaje mieć nadzieję, że przyczyni się do poszerzenia zakresu podejmowanych działań i w efekcie pozwoli bibliotekom i innym instytucjom związanym z książką na przełamanie niekorzystnych stereotypów.

 

Przypisy

[1] Oficjalna strona konferencji: Public relations: biblioteki, wydawnictwa, informacja naukowa. In Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa Uniwersytetu Jagiellońskiego [on-line]. [dostęp 14 sierpnia 2003]. Dostępny w Word Wide Web: http://bilon.miks.uj.edu.pl/konfer/pr/index.html

 Początek strony



Public Relations: biblioteki, wydawnictwa, informacja naukowa, / Remigiusz Sapa// W: Biuletyn EBIB [Dokument elektroniczny] / red. naczelny Bożena Bednarek-Michalska. - Nr 8/2003 (48) wrzesień. - Czasopismo elektroniczne. - [Warszawa] : Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich KWE, 2003. - Tryb dostępu: http://www.ebib.pl/2003/48/sapa.php. - Tyt. z pierwszego ekranu. - ISSN 1507-7187