Barbara Pierańska
Publiczna Biblioteka Pedagogiczna w Poznaniu

Dwie inicjatywy Publicznej Biblioteki Pedagogicznej w Poznaniu

Wykaz nabytków pedagogicznych

Wśród bibliotek prowadzących komputerowe bazy danych istnieje ogromne zapotrzebowanie na profesjonalne opracowywanie zestawień bibliograficznych. Przykładem takiego zestawienia jest "Wykaz Nabytków Pedagogicznych" (WNP) sporządzany na początku każdego roku przez Publiczną Bibliotekę Pedagogiczną w Poznaniu (PBP). Adresatami tej swoistej bibliografii są nauczyciele, pracownicy oświaty, studenci, bibliotekarze. Biblioteka poznańska jako jedyna, wśród bibliotek pedagogicznych, wydaje tego typu publikację i nieodpłatnie rozsyła ją zainteresowanym bibliotekom w całym kraju. Jako pierwsze WNP otrzymują pedagogiczne biblioteki wojewódzkie opracowujące swoje zbiory w programie komputerowym MAK.

"Wykaz Nabytków Pedagogicznych" prezentuje nowości z dziedziny pedagogiki i psychologii zakupione przez bibliotekę w danym roku kalendarzowym. Zestawione w WNP prace ułożone są według stałego schematu opracowanego przez PBP. Oto niektóre tytuły działów:

• Psychologia ogólna.
• Psychologia rozwojowa i wychowawcza.
• Rozwój fizyczny dziecka.
• Pedagogika ogólna.
• Wychowanie.
• Opieka nad dzieckiem.
• Dydaktyka ogólna.
• Metodyka nauczania poszczególnych przedmiotów.
• Wychowanie przedszkolne.
• Szkolnictwo zawodowe.
• Pedagogika specjalna.

"Wykaz Nabytków Pedagogicznych" zyskał sobie dużą popularność i wysokie oceny wśród odbiorców, głównie za terminowość ukazywania się, bogatą zawartość, profesjonalizm w opracowaniu, a także za adnotacje treściowe umieszczone po zasadniczym opisie bibliograficznym, które przybliżają treści zawarte w prezentowanych książkach. Poznańska Biblioteka Pedagogiczna rozpoczęła wydawanie Wykazu w 1965 roku. Na przełomie lat zmieniała się jego szata graficzna - początkowo był to maszynopis powielony, niemniej charakter wydawnictwa pozostał ten sam. Komputeryzacja Biblioteki, rozpoczęta na początku 1993 roku, otworzyła nowe możliwości publikacji nowości pedagogicznych. Pierwsze wydruki komputerowe za lata 1992-1994 były bardzo skromne, głównie z powodu braku środków finansowych na zakup odpowiedniego oprogramowania.

W latach 1995-1998 WNP powstawał przy użyciu edytora tekstu WORD. Efekty były bardziej zadawalające, jednak praca nad wykazem pochłaniała zbyt wiele czasu. Pod koniec 1998 roku na spotkaniu w Bibliotece Narodowej w Warszawie, za radą Jerzego Swianiewicza - autora programu do wydruku bibliografii regionalnej, Biblioteka poznańska rozpoczęła prace adaptacyjne tego formatu dla swoich potrzeb. Pod opieką pana Swianiewicza, udało się przystosować ten program do wydruku między innymi "Wykazu Nabytków Pedagogicznych". W ten sposób biblioteka zyskała szybkie (bezpośrednio z bazy danych) i profesjonalne (opisy bibliograficzne wraz z automatycznie tworzonymi odsyłaczami, indeksy) narzędzie. Pierwsze efekty - to "Wykaz nabytków za 1999 rok". Tegoroczny WNP powstał również w tym programie, a konkretnie w jego nowej, zmodyfikowanej o indeks tytułowy, wersji. Drukowany "Wykaz za 2000 rok" kierowany jest przede wszystkim do tych czytelników, którzy nie mają dostępu do katalogu Biblioteki poprzez Internet (adres witryny: www.pbp.poznan.pl) lub nadal preferują tradycyjną formę przekazu. Do czytelnika "skomputeryzowanego" biblioteka wychodzi od tego roku również z ofertą promocji Wykazu na CD-ROM-ie.

"KLUB MAKA"
Zespół samokształceniowy pedagogicznych bibliotek wojewódzkich pracujących w systemie MAK

Powołanie zespołu wypłynęło z autentycznej potrzeby współpracy. Pomysł pojawił się na spotkaniu dyrektorów bibliotek pedagogicznych w październiku 1996 roku w Białymstoku. Wyszedł od pracowników biblioteki poznańskiej, która pierwsza rozpoczęła gromadzić dane w systemie MAK, posiadała największe doświadczenie i chciała się nim podzielić. W ten sposób w Poznaniu narodził się "Klub Maka", który aktualnie zrzesza 13 bibliotek pedagogicznych z miast: Biała Podlaska, Białystok, Bielsko-Biała, Kielce, Leszno, Lublin, Olsztyn, Poznań, Siedlce, Szczecin, Tarnobrzeg, Wągrowiec i Włocławek. Pierwszy zjazd Zespołu odbył się w styczniu 1997 roku. Opracowano wtedy podstawowe cele działań: pomoc w szkoleniu i doskonaleniu (zwłaszcza bibliotekom rozpoczynającym pracę w programie), podtrzymywanie stałego kontaktu z Biblioteką Narodową - dystrybutorem oprogramowania, zbieranie problemów i rozwiązywanie ich, wymiana doświadczeń.

Kolejne zadania dotyczyły wspólnej budowy kartoteki haseł wzorcowych, wymiany baz danych. Realizację tych ostatnich wstrzymuje trudna sytuacja finansowa bibliotek. Kolejny - drugi - zjazd odbył się w dniach 2-3 kwietnia 2001 roku. Pierwszy dzień spotkania został w całości przeznaczony na zajęcia warsztatowe, które zostały przeprowadzone w pracowni komputerowej Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli. Gościem honorowym warsztatów był Jerzy Swianiewicz z Biblioteki Narodowej - autor programów drukujących w systemie MAK. Członkowie Klubu wymieniali swoje doświadczenia, dyskutowali na temat komputeryzacji bibliotek pedagogicznych, zapoznali się także z wynikami ankiety opracowanej przez Bibliotekę poznańską. Przeprowadzona przed spotkaniem Zespołu ankieta pomogła w porównaniu stanu zawansowania prac wdrożeniowych systemu MAK w poszczególnych bibliotekach. W drugim dniu zaprezentowano organizację pracy w sieci z programem MAK na przykładzie Publicznej Biblioteki Pedagogicznej w Poznaniu. Bibliotekarze podzieleni na dwie grupy zwiedzili poszczególne działy PBP, zapoznali się z obiegiem książki w Bibliotece. Spotkanie zakończyła dyskusja, spisanie problemów oraz projekt wystąpienia do Ministerstwa Edukacji Narodowej z prośbą o dofinansowanie prac Zespołu. Wszyscy uczestnicy Zespołu otrzymali, opracowany przez Bibliotekę poznańską "Wykaz Nabytków Pedagogicznych za rok 2000".

Pracownicy biblioteki

EBIB 9/2001 (27), Biblioteki pedagogiczne i szkolne
Barbara Pierańska
Dwie inicjatywy Publicznej Biblioteki Pedagogicznej w Poznaniu:  www.ebib.pl/2001/27/pieranska.html