EBIB 
Nr 2/2003 (42), Digitalizacja i narodowe zasoby elektroniczne - projekty i strategie. Komunikat
 Poprzedni artykuł Następny artykuł   

 


Christian Hasiewicz
Fundacja Bertelsmanna

Zdobywanie internetowych kwalifikacji: "bibweb" - internetowy kurs dla bibliotekarzy


Internet staje się coraz ważniejszym składnikiem codziennej rzeczywistości medialnej. Coraz więcej informacji przesyłanych jest wyłącznie w formie elektronicznej. Także użytkownicy bibliotek oczekują coraz częściej usług związanych z Internetem, np. kursów wprowadzających, pomocy w wyszukiwaniu informacji lub też polecenia stron WWW o wybranej tematyce.

Korzystanie z Internetu wymaga zdobywania nowych umiejętności i poszerzania wiedzy nie tylko od użytkowników bibliotek, lecz także od bibliotekarzy, którzy powinni w profesjonalny sposób odpowiadać na pojawiające się pytania i reagować na potrzeby klientów.

Zwiększone zapotrzebowanie na edukację

Potrzeb edukacyjnych w zakresie Internetu, których jest wiele i które będą coraz bardziej odczuwalne w latach następnych, nie da się zaspokoić wyłącznie dzięki organizowanym na miejscu szkoleniom, dlatego też niemiecka Fundacja Bertelsmanna, wraz z partnerami projektowymi - serwisem informacyjnym EBIB oraz Biblioteką Uniwersytecką w Warszawie - przedstawia propozycję kursu, który nie tylko zajmuje się problematyką internetową, lecz również realizowany jest wyłącznie za pośrednictwem tego medium. Do Polski trafia tym samym szkolenie pod nazwą "bibweb - internetowy kurs dla bibliotekarzy" - wypróbowana z powodzeniem w Niemczech koncepcja internetowego kursu przeznaczonego specjalnie dla pracowników bibliotek.

E-edukacja testowana w praktyce

Oferta tego typu została przedstawiona przez Fundację Bertelsmanna po raz pierwszy w Niemczech w 2000 roku.[1] W ciągu niecałych trzech lat chęć wzięcia udziału w kursie zgłosiło ponad 3000 uczestników. Przeprowadzone badania wykazały, iż poziom zadowolenia bibliotekarzy z nauki za pośrednictwem Internetu był bardzo wysoki: 91% respondentów deklarowało ponowną chęć skorzystania z kursu on-line w celu dalszego kształcenia, zaś 69% uznało, iż indywidualny efekt edukacyjny był lepszy niż w przypadku seminarium organizowanego stacjonarnie. Odsetek osób, które zrezygnowały z kursu w trakcie jego trwania wyniósł 7%, co w wypadku kursów on-line jest bardzo dobrym wynikiem.

Te doświadczenia oraz spostrzeżenie, iż polscy bibliotekarze stoją przed podobnymi wyzwaniami jak ich niemieccy koledzy, skłoniło Fundację Bertelsmanna do zlecenia przetłumaczenia oraz dostosowania projektu "bibweb" do polskich warunków, a także do znalezienia odpowiednich partnerów projektowych. Rozmowy z polskimi ekspertami na temat przedsięwzięcia spotkały się dużym zainteresowaniem. Kompetentnych partnerów znaleziono w serwisie informacyjnym EBIB oraz w Bibliotece Uniwersyteckiej w Warszawie. Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie będzie w przyszłości odpowiedzialna przede wszystkim za obsługę kursu oraz opiekę nad jego uczestnikami, serwis EBIB zajmie się natomiast działaniami promocyjnymi oraz aktualizacją treści szkoleniowych.

Zalety kursów on-line

Zalety internetowej oferty edukacyjnej "bibweb":

  • treści kursu można na bieżąco i w prosty sposób dostosowywać do nowych zjawisk pojawiających się w Internecie;
  • każdy bibliotekarz, niezależnie od miejsca zamieszkania, może kształcić się i w zależności od potrzeb poszerzać wiedzę ogólną lub skoncentrować się na wybranych tematach;
  • koszty uczestnictwa w kursie obejmują jedynie koszt połączeń internetowych oraz niewielką opłatę rejestracyjną, dzięki czemu oferta internetowa jest tańsza niż szkolenia konwencjonalne - odpadają koszty podróży oraz noclegów;
  • forma kursu umożliwia obsługę dużej liczby uczestników, tym samym z oferty tej może skorzystać każda biblioteka i placówka oświatowa w Polsce.

Główne zadania oraz struktura kursu "bibweb"

Program szkolenia, składający się z trzech uzupełniających się modułów, ma za zadanie umożliwienie uczestnikom zdobycia szerokiej wiedzy na temat korzystania z Internetu oraz zastosowania jej w praktyce zawodowej.

Kurs podzielony jest na część ogólną, zawierającą omówienie zagadnień dotyczących Internetu oraz część specjalistyczną, poświęconą wykorzystaniu fachowej wiedzy bibliotecznej. Tematem części specjalistycznej jest np. opracowanie wyników wyszukiwania informacji przeznaczonych dla użytkowników biblioteki oraz strategie systematycznego wprowadzania mediów elektronicznych do biblioteki.

Moduł 1: Podstawy
  • Powstanie i rozwój Internetu
  • Usługi oferowane w sieci
  • Obsługa potrzebnych programów
  • Podstawy pozyskiwania informacji
  • Prezentacja popularnych serwisów bibliotecznych
  • Obsługa poczty elektronicznej (e-mail)

Moduł 2: Systematyczne pozyskiwanie informacji w Internecie
  • Strategie wyszukiwania
  • Wyszukiwarki i usługi katalogowe
  • Meta-wyszukiwarki
  • Kryteria brane pod uwagę przy ocenie zasobów internetowych
  • Przeszukiwanie katalogów i transfer danych
  • Prawo autorskie

Moduł 3: Planowanie i tworzenie własnej oferty internetowej
  • Wprowadzenie do języka HTML oraz innych języków używanych przy tworzeniu stron WWW
  • Koncepcja i planowanie kosztów własnej oferty
  • Prawo autorskie
  • Argumenty pomocne przy pozyskiwaniu władz samorządowych i motywacja pracowników
  • Kwestie zabezpieczeń
  • Rozliczanie odpłatnych usług internetowych

Rys. 1. Modularna struktura kursu.

Chęć uczestnictwa w kursie należy zgłaszać u pracowników Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie. Formularze zgłoszeniowe można otrzymać pocztą z BUW-u lub pobrać ze strony internetowej projektu. Po wybraniu jednego z trzech modułów (w zależności od posiadanej wiedzy) oraz po dokonaniu zgłoszenia, uczestnik zobowiązany jest uiścić opłatę w wysokości 100 PLN za moduł (osoby poszukujące pracy oraz studenci płacą połowę tej kwoty). Następnie otrzyma on osobiste hasło dostępu do odpowiedniego modułu szkoleniowego.

Każdy z modułów obejmuje ok. 30-50 godzin, przy czym przewidziany czas uczestnictwa wynosi trzy miesiące. Kurs można rozpocząć w dowolnym momencie.

Teksty edukacyjne, napisane specjalnie dla potrzeb kursu przez ekspertów z dziedziny Internetu oraz bibliotekoznawstwa, wzbogacone zostały o interaktywne grafiki oraz ćwiczenia, które pomogą uczestnikom kursu efektywniej przyswoić wiedzę, niż ma to miejsce w wypadku pracy z tradycyjnymi podręcznikami. Tzw. "zadania kontrolne" stwarzają okazję do wypróbowania zdobytych w trakcie szkolenia umiejętności w Internecie. Ponadto w celu uzyskania lepszego efektu edukacyjnego dostępne są różne formy elektronicznej wymiany informacji pomiędzy uczestnikami kursu (fora dyskusyjne, wirtualna tablica ogłoszeń oraz czat). Dzięki temu kursanci wspierają się wzajemnie przy rozwiązywaniu trudniejszych problemów. W przypadku pytań związanych z przebiegiem kursu pomoc uzyskać można za pośrednictwem poczty elektronicznej lub telefonicznie u przeszkolonych pracowników Biblioteki Uniwersyteckiej.

Świadectwo ukończenia kursu

Po zakończeniu danego modułu szkoleniowego oraz po uzyskaniu zadowalających wyników internetowego egzaminu końcowego, uczestnik otrzymuje odpowiednie świadectwo. W przypadku zaliczenia wszystkich trzech modułów uczestnik kursu otrzymuje certyfikat końcowy, podkreślający jego szczególne kwalifikacje w zakresie Internetu.

Oferta skierowana jest przede wszystkim do pracowników bibliotek i przed udostępnieniem jej szerszej publiczności zostanie przetestowana przez wybrane placówki. Kurs dostępny jest także dla osób o podobnym profilu zawodowym oraz studentów bibliotekoznawstwa i osób poszukujących pracy. Udostępnienie wszystkich trzech modułów planowane jest na przełom kwietnia i maja 2003 roku, aktualne informacje na ten temat można otrzymać pod adresem www.bibweb.pl. W tym miejscu znajduje się także wirtualna prezentacja oferty.

Dalsze informacje:

  Christian Hasiewicz, Fundacja Bertelsmanna
tel.: ++49(0)5241/81-81366
e-mail: christian.hasiewicz@bertelsmann.de
  
  Bożena Michalska, EBIB
tel.: (0-56) 611 44 17
e-mail: B.Michalska@bu.uni.torun.pl

Przypisy:

[1] bibweb : Lernforum für Bibliotheken [on-line]. [dostęp 17 lutego 2003]. Dostępny w World Wide Web: http://www.bibweb.de.

 Początek strony



Zdobywanie internetowych kwalifikacji: "bibweb" - internetowy kurs dla bibliotekarzy / Christian Hasiewicz// W: Biuletyn EBIB [Dokument elektroniczny] / red. naczelny Bożena Bednarek-Michalska. - Nr 2/2003 (42) luty. - Czasopismo elektroniczne. - [Warszawa] : Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich KWE, 2003. - Tryb dostępu: http://www.ebib.pl/2003/42/hasiewicz.php. - Tyt. z pierwszego ekranu. - ISSN 1507-7187