| W dniach 26-27 października br. odbyła się międzynarodowa konferencja "Bibliotekarz dziedzinowy w bibliotekach akademickich" zorganizowana przez Bibliotekę Uniwersytecką w Toruniu. Grudniowy numer EBIBu poświęcamy zatem tej tematyce, prezentując większość z wygłoszonych tam referatów. W zaprezentowanych wystąpieniach zostały przedstawione zagadnienia dotyczące roli i zadań specjalisty dziedzinowego oraz jego miejsca w strukturze biblioteki. Idea powołania takiego stanowiska wywodzi się z tradycji bibliotekarstwa zachodnioeuropejskiego, zwłaszcza niemieckiego. Funkcja specjalisty dziedzinowego jest tam rozwijana już od ponad 100 lat, wrosła w strukturę biblioteki i stoi wysoko w hierarchii kompetencji i uposażeń. W wypowiedziach zagranicznych gości, oprócz przedstawienia dotychczasowych doświadczeń, dominowały zatem głosy zastanawiające się nad zmianami, w kierunku których powinna lub już ewoluuje ta funkcja, tak aby sprostać wymogom i potrzebom zarówno współczesnej biblioteki jak i jej użytkowników.
W polskich referatach dominowały natomiast wypowiedzi opisujące skromne doświadczenia ostatnich lat, a raczej próby zastosowania tego modelu, które nie mogły być w pełni zrealizowane ze względu na brak podstaw prawnych i nowych taryfikatorów płac (A. Jazdon "Unde venis ?" BU w Poznaniu). Przede wszystkim przedstawione zostały doświadczenia Biblioteki Głównej UMK w Toruniu, która jako jedyna w Polsce 10 lat temu zmieniła swoją strukturę, wprowadzając stanowisko bibliotekarza dziedzinowego (B.Bednarek-Michalska "Opis stanowiska pracy bibliotekarza dziedzinowego w Bibliotece Głównej UMK"). Na toruńskiej konferencji były również referaty podsumowujące wyniki badań ankietowych w zakresie gromadzenia, którym zostały poddane biblioteki krajowe (H.Ganińska "Gromadzenie a bibliotekarz dziedzinowy w bibliotekach politechnik w Polsce" BG PPozn., U. Wojtasik "Rola specjalistów dziedzinowych w rozwoju księgozbioru w polskich bibliotekach akademickich" BG PWr). D. Konieczna, (BG UW-M w Olsztynie) zwróciła uwagę na zadania bibliotekarzy dziedzinowych w zakresie szeroko pojętych problemów edukacji użytkowników bibliotek akademickich. Propozycje utworzenia grupy specjalistów dziedzinowych obsługujących potrzeby wielu bibliotek w kraju przedstawiła U. Sawicka (BG UG, ?Inne spojrzenie na zadania bibliotekarzy dziedzinowych"). Prognozy w zakresie możliwości zaadoptowania w Polsce zagranicznych wzorców zaprezentowała K. Hudzik (BG UMCS w Lublinie) na podstawie swoich doświadczeń z pobytu w Thüringer Universitäts- und Landesbibliothek w Jenie - "Bibliotekarz dziedzinowy - doświadczenia niemieckie a polskie możliwości ich adaptacji".
Prezentowane na tej konferencji wypowiedzi na temat konieczności wprowadzenia stanowiska bibliotekarza dziedzinowego, jego zadań, uprawnień i kompetencji można przedstawić jako dyskusję o znacznie szerszym kontekście - aktualnej kondycji zawodu bibliotekarza i jego przyszłości. Pytanie o status i rolę bibliotekarza dziedzinowego to pytanie o
- strukturę biblioteki, w której działa;
- samodzielność w podejmowaniu decyzji - zarówno tych merytorycznych jak i finansowych;
- miejsce i status na uczelni zarówno bibliotekarza jaki i samej biblioteki;
- system kształcenia przygotowujący do pełnienia tak odpowiedzialnych zadań.
Jest to dyskusja na temat możliwości współczesnej biblioteki w dostosowaniu się do potrzeb zmieniającej się rzeczywistości, przełamania schematów, sztywnych struktur i sformalizowanych procedur, które stanowią istotną barierę w efektywnym wykorzystywaniu nowych możliwości i komunikowaniu się z odbiorcami usług bibliotecznych. Ponadto we wszystkich głosach w dyskusji, zarówno tych zagranicznych jak i polskich, podkreślano jednomyślnie konieczność przesunięcia akcentu z aktywności w gromadzeniu i klasyfikowaniu zbiorów (dotychczas podstawowe w zakresie obowiązków takiego specjalisty), w kierunku szeroko rozumianej informacji, większego kontaktu z użytkownikiem i lepszego wykorzystania swoich umiejętności specjalisty w danej dziedzinie poprzez wykorzystanie nowych technologii.
Oprócz konferencyjnych referatów, prezentujemy także, jako głos w dyskusji, wypowiedź pracownika Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie - pana Al-Khatib A. Hakim'a, która wpłynęła do redakcji już po zakończeniu konferencji, a przedstawia realizowanie zadań specjalisty dziedzinowego w nowym gmachu i nowej formule udostępniania zbiorów w tejże bibliotece.
W Komunikatach polecamy m.in. temat bibliotek szkolnych jako ośrodków informacji multimedialnej i internetowej, prezentujący realizację niezwykle ciekawego projektu INTERKL@SA. Ta tematyka będzie kontynuowana na naszych łamach w 2001 roku i jest zapowiedzią rozszerzenia naszych redakcyjnych zainteresowań na zagadnienia związane z tymi bibliotekami w Polsce.
Jednocześnie korzystając z okazji i przypominając zarazem o zbliżających się świętach (choć aura na to nie wskazuje) chciałabym złożyć Państwu serdeczne życzenia Bożonarodzeniowe, zdrowia, pomyślności, zrealizowania planów zawodowych i szczęścia w życiu prywatnym.
Pierwotny adres: www.oss.wroc.pl/biuletyn/ebib18/felieton.html
Adres w archiwum: ebib.oss.wroc.pl/arc/e018-01.html | |