EBIB 7/2000 (16) - R. Sapa: Ocena jakości: edukacja, biblioteki, usługi informacyjne. Sprawozdanie z międzynarodowej konferencji w Krakowie
ebib 
Nr 7/2000 (16), Zarządzanie biblioteką. Sprawozdanie
 poprzedni artykuł następny artykuł   

 


Remigiusz Sapa
Instytut Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej UJ

Ocena jakości: edukacja, biblioteki, usługi informacyjne. Sprawozdanie z międzynarodowej konferencji w Krakowie


Tegoroczna, szósta z cyklu międzynarodowych konferencji naukowych, organizowanych co roku na wiosnę przez Instytut Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej Uniwersytetu Jagiellońskiego, poświęcona była zagadnieniom jakości: zarówno w odniesieniu do procesu kształcenia bibliotekarzy i pracowników informacji, jak i samych bibliotek i usług informacyjnych. Jej organizację umożliwiło wsparcie finansowe Ministerstwa Edukacji Narodowej. Rosnąca konkurencja na rynku usług informacyjnych i edukacyjnych stawia przed bibliotekarzami i pracownikami informacji coraz wyższe wymagania. Przyszłość zawodu, jego rozwój lub upadek, zależą w znacznym stopniu od umiejętności określenia własnej misji i sprostania wymaganiom rynku. Jakość bibliotek i oferowanych przez nie usług wydaje się być kluczowym problemem we wszelkich działaniach, zmierzających do podniesienia prestiżu zawodu i wywalczenia dla niego odpowiedniego miejsca w społeczeństwie informacyjnym. Dodatkowe wyzwania przynosi ze sobą proces globalizacji i dynamiczny rozwój Internetu. Zjawiska te wymuszają traktowanie jakości usług właśnie w kategoriach globalnych, w porównaniu z ofertą informacyjną różnych mediów i usługodawców, rozsianych po różnych zakątkach świata oraz w odniesieniu do warunków i możliwości nowego, elektronicznego i sieciowego środowiska informacyjnego. Konieczne jest zatem ciągłe dostosowywanie procesu kształcenia bibliotekarzy i pracowników informacji do wyłaniających się potrzeb i zagwarantowanie jego wysokiej jakości. Z drugiej strony, coraz większa konkurencja wśród instytucji oferujących kształcenie na poziomie wyższym w Polsce i swoboda w konstruowaniu programów nauczania, sprzyjają rozwojowi badań porównawczych nad jakością kształcenia i jednocześnie skłaniają do poszukiwania porównywalnych kryteriów oceny i tworzenia standardów jakości.

Zaproponowana problematyka spotkała się z dużym zainteresowaniem środowiska. W konferencji wzięło udział około 80 uczestników reprezentujących ośrodki bibliotekoznawstwa i informacji naukowej, znaczące biblioteki w Polsce oraz goście zagraniczni.

Na pierwszy dzień obrad złożyły się referaty problemowe i wideokonferencja, zorganizowana dzięki współpracy z American Information Resource Center w Konsulacie Generalnym USA w Krakowie. Po oficjalnym otwarciu, dokonanym przez prorektor Uniwersytetu Jagiellońskiego prof. dr hab. Marię Nowakowską oraz dyrektora Instytutu Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej UJ dr hab. Marię Kocójową, głównego organizatora konferencji, głos zabrał dr hab. Marek Frankowicz (Wydział Chemii UJ). W swoim wystąpieniu podjął przede wszystkim zagadnienia oceny jakości kształcenia, przedstawiając je na tle działań, podejmowanych w tym zakresie w Polsce i na świecie.

Następnie prof. Marina Schlünz (Fachhochschule Hannover, Niemcy) omówiła problemy związane ze staraniami o uzyskanie certyfikatu jakości ISO 9001 przez jednostkę uniwersytecką, wskazując na wyłaniające się trudności i oczekiwane korzyści. Zaprezentowała także sam proces wdrażania i funkcjonowanie systemu zarządzania jakością na Wydziale Informacji i Komunikacji Uniwersytetu w Hanowerze. Tematem trzeciego referatu problemowego przedstawionego przez prof. Nielsa Ole Porse'a (Royal School of Library and Information Science, Dania) była kwestia pomiaru jakości w odniesieniu do biblioteki elektronicznej. Prelegent skupił się głównie na zagadnieniach metodologicznych i przedstawił problemy, związane z realizacją badań typu SERVQUEL. Sesję przedpołudniową zakończyło wystąpienie dr Jerzego Dudy (Rycerski Zakon Bibliofilski z Kapitułą Białego Kruka w Krakowie), który zaprezentował uczestnikom unikalny i bogaty zbiór znaczków, poświęconych książce i bibliotekom. W krótkim wystąpieniu wskazał na walory edukacyjne, informacyjne i terapeutyczne bibliofilatelii.

Po przerwie obiadowej uczestnicy konferencji spotkali się na terenie Konsulatu Generalnego USA w Krakowie, gdzie odbyła się wideokonferencja, zatytułowana: "How to assess and implement promotional strategies for libraries and information services"["Jak szacować i wdrożyć strategie promocyjne bibliotek i usług informacyjnych"], zorganizowana przy współpracy mgr Janiny Galas i mgr Marii Brzostek z American Information Resource Center. W dyskusji panelowej wzięli udział: prowadząca ją dr hab. Wanda Pindlowa (IBiIN UJ) oraz prof. Jacek Wojciechowski (IBiIN UJ), dr hab. Maria Kocójowa (IBiIN UJ), dr inż. Henryk Szarski (BG Politechniki Wrocławskiej), mgr Remigiusz Sapa (IBiIN UJ) i mgr Sabina Cisek (IBiIN UJ). Ze studia w Nowym Jorku rozmawiali: Martin Gomez, (dyrektor Brooklyn Public Library) i Gary E. Strong (dyrektor Queens Borough Library).

Dyskusja koncentrowała się przede wszystkim wokół zagadnień związanych z metodami i skutecznością promocji różnych typów bibliotek. Nie ograniczano się jednak wyłącznie do kwestii ogólnych i teoretycznych. W toku rozmowy dyrektorzy bibliotek amerykańskich podawali bardzo konkretne i praktyczne sposoby działania, przykłady rozwiązywania szczegółowych problemów i reagowania na zjawiska, które przynajmniej na szczeblu lokalnym, okazały się pod pewnymi względami podobne do zachodzących w polskiej rzeczywistości. Dyskutanci sporo uwagi poświęcili także metodom pozyskiwania wsparcia władz lokalnych dla działań bibliotek oraz wykorzystania Internetu do budowania przyjaznego i nowoczesnego wizerunku zawodu.

Pierwszy dzień konferencji zakończył wieczór towarzyski w klubie UJ "Convivium". Prowadzona przez dr hab. Marię Kocójową dyskusja panelowa, która wypełniła cały drugi dzień obrad, została podzielona na dwie części, zatytułowane: "Ocena jakości edukacji" i "Ocena jakości : biblioteki i usługi informacyjne". W części pierwszej wystąpienia dotyczyły w głównej mierze problematyki kontroli jakości kształcenia, oceny przydatności absolwentów bibliotekoznawstwa dla potrzeb bibliotek technicznych oraz oceny efektywności systemów informacyjnych. Komunikaty przedstawili: dr Małgorzata Kisilowska (IINiSB Uniwersytetu Warszawskiego), dr inż. Krzysztof Zioło (BG Politechniki Śląskiej) i dr Mirosław Górny (Inst. Lingwistyki Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu).

Część druga przyniosła wystąpienia prof. Franciszka Mincera i mgr Katarzyny Domańskiej (KBiIN WSP w Bydgoszczy) na temat oceny pracy bibliotek publicznych i szkolnych. W dalszej kolejności mgr Remigiusz Sapa (IBiIN UJ) przedstawił problematykę związaną z oceną jakości serwisów WWW, mgr Anna Garbacz (BG AGH) poruszyła zagadnienia wkładu użytkownika w proces tworzenia jakości usług biblioteczno-informacyjnych, a mgr Jadwiga Wielgut-Walczak (Biblioteka Inst. Informatyki UJ) zaprezentowała kryteria oceny funkcji edukacyjnej biblioteki uniwersyteckiej.

W toku dyskusji, która wywiązała się bezpośrednio po wystąpieniach, poruszano przede wszystkim zagadnienia związane z jakością kształcenia bibliotekarzy i pracowników informacji oraz stopnia ich przygotowania do podjęcia pracy bezpośrednio po studiach. Szczególnie dużo uwag, postulatów i zastrzeżeń zgłosili przedstawiciele bibliotek uczelni technicznych, ekonomicznych i bibliotek specjalistycznych. Jednym z większych problemów okazała się kwestia specjalistycznego przygotowania absolwentów dla potrzeb określonego typu bibliotek i ich specjalistycznego szkolenia już po podjęciu pracy oraz jakości procesu przekwalifikowania na bibliotekarzy absolwentów kierunków zgodnych z wiodącą dziedziną danej biblioteki. W trakcie wymiany poglądów z nauczycielami akademickimi starano się wypracować rozwiązania prowadzące do przezwyciężenia zaistniałych problemów.

Referaty problemowe i komunikaty wygłoszone podczas konferencji zostaną opublikowane w ramach serii Materiały Edukacyjne Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej Uniwersytetu Jagiellońskiego. Wydaje się, że wymiana doświadczeń i poglądów między teoretykami, nauczycielami akademickimi, bibliotekarzami z kraju i zagranicy powinna przynieść lepsze zrozumienie problematyki jakości, metod jej mierzenia i wagi problemu w odniesieniu zarówno do procesu kształcenia bibliotekarzy i pracowników informacji, jak i samych usług informacyjnych. Konferencja posłużyła również za swego rodzaju forum, na którym mogło dojść do wyartykułowania różnych potrzeb, oczekiwań i obaw środowiska zawodowego. Niewątpliwie bardzo pożądanym jej skutkiem byłby rozwój współpracy między wszystkimi zainteresowanymi stronami w zakresie badań nad jakością, zarządzaniem jakością i zapewnieniem wysokiego poziomu usług informacyjnych.


Pierwotny adres: www.oss.wroc.pl/biuletyn/ebib16/sapa2.html
Adres w archiwum: ebib.oss.wroc.pl/arc/e016-08.html

 Początek strony



Ocena jakości: edukacja, biblioteki, usługi informacyjne. Sprawozdanie z międzynarodowej konferencji w Krakowie / Remigiusz Sapa// W: Biuletyn EBIB [Dokument elektroniczny] / red. Bożena Bednarek-Michalska - Nr 7/2000 (16) wrzesień. - Czasopismo elektroniczne. - [Warszawa] : Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich. KWE, 2001. - Tryb dostępu: http://www.ebib.pl/2001/16/sapa2.php. - Tyt. z pierwszego ekranu. - ISSN 1507-7187