|
Tegoroczna, szósta z cyklu międzynarodowych konferencji naukowych,
organizowanych co roku na wiosnę przez Instytut Bibliotekoznawstwa i
Informacji Naukowej Uniwersytetu Jagiellońskiego, poświęcona była
zagadnieniom jakości: zarówno w odniesieniu do procesu kształcenia
bibliotekarzy i pracowników informacji, jak i samych bibliotek i usług
informacyjnych. Jej organizację umożliwiło wsparcie finansowe
Ministerstwa Edukacji Narodowej.
Rosnąca konkurencja na rynku usług informacyjnych i edukacyjnych stawia
przed bibliotekarzami i pracownikami informacji coraz wyższe wymagania.
Przyszłość zawodu, jego rozwój lub upadek, zależą w znacznym stopniu od
umiejętności określenia własnej misji i sprostania wymaganiom rynku.
Jakość bibliotek i oferowanych przez nie usług wydaje się być kluczowym
problemem we wszelkich działaniach, zmierzających do podniesienia
prestiżu zawodu i wywalczenia dla niego odpowiedniego miejsca w
społeczeństwie informacyjnym. Dodatkowe wyzwania przynosi ze sobą
proces globalizacji i dynamiczny rozwój Internetu. Zjawiska te
wymuszają traktowanie jakości usług właśnie w kategoriach globalnych, w
porównaniu z ofertą informacyjną różnych mediów i usługodawców,
rozsianych po różnych zakątkach świata oraz w odniesieniu do warunków i
możliwości nowego, elektronicznego i sieciowego środowiska
informacyjnego. Konieczne jest zatem ciągłe dostosowywanie procesu
kształcenia bibliotekarzy i pracowników informacji do wyłaniających się
potrzeb i zagwarantowanie jego wysokiej jakości. Z drugiej strony,
coraz większa konkurencja wśród instytucji oferujących kształcenie na
poziomie wyższym w Polsce i swoboda w konstruowaniu programów
nauczania, sprzyjają rozwojowi badań porównawczych nad jakością
kształcenia i jednocześnie skłaniają do poszukiwania porównywalnych
kryteriów oceny i tworzenia standardów jakości.
Zaproponowana problematyka spotkała się z dużym zainteresowaniem
środowiska. W konferencji wzięło udział około 80 uczestników
reprezentujących ośrodki bibliotekoznawstwa i informacji naukowej,
znaczące biblioteki w Polsce oraz goście zagraniczni.
Na pierwszy dzień obrad złożyły się referaty problemowe i
wideokonferencja, zorganizowana dzięki współpracy z American
Information Resource Center w Konsulacie Generalnym USA w Krakowie. Po
oficjalnym otwarciu, dokonanym przez prorektor Uniwersytetu
Jagiellońskiego prof. dr hab. Marię Nowakowską oraz dyrektora Instytutu
Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej UJ dr hab. Marię Kocójową,
głównego organizatora konferencji, głos zabrał dr hab. Marek Frankowicz
(Wydział Chemii UJ). W swoim wystąpieniu podjął przede wszystkim
zagadnienia oceny jakości kształcenia, przedstawiając je na tle
działań, podejmowanych w tym zakresie w Polsce i na świecie.
Następnie prof. Marina Schlünz (Fachhochschule Hannover, Niemcy) omówiła problemy
związane ze staraniami o uzyskanie certyfikatu jakości ISO 9001 przez
jednostkę uniwersytecką, wskazując na wyłaniające się trudności i
oczekiwane korzyści. Zaprezentowała także sam proces wdrażania i
funkcjonowanie systemu zarządzania jakością na Wydziale Informacji i
Komunikacji Uniwersytetu w Hanowerze. Tematem trzeciego referatu
problemowego przedstawionego przez prof. Nielsa Ole Porse'a (Royal
School of Library and Information Science, Dania) była kwestia pomiaru
jakości w odniesieniu do biblioteki elektronicznej. Prelegent skupił
się głównie na zagadnieniach metodologicznych i przedstawił problemy,
związane z realizacją badań typu SERVQUEL. Sesję przedpołudniową
zakończyło wystąpienie dr Jerzego Dudy (Rycerski Zakon Bibliofilski z
Kapitułą Białego Kruka w Krakowie), który zaprezentował uczestnikom
unikalny i bogaty zbiór znaczków, poświęconych książce i bibliotekom. W
krótkim wystąpieniu wskazał na walory edukacyjne, informacyjne i
terapeutyczne bibliofilatelii.
Po przerwie obiadowej uczestnicy konferencji spotkali się na terenie
Konsulatu Generalnego USA w Krakowie, gdzie odbyła się
wideokonferencja, zatytułowana: "How to assess and implement
promotional strategies for libraries and information services"["Jak
szacować i wdrożyć strategie promocyjne bibliotek i usług
informacyjnych"], zorganizowana przy współpracy mgr Janiny Galas i mgr
Marii Brzostek z American Information Resource Center. W dyskusji
panelowej wzięli udział: prowadząca ją dr hab. Wanda Pindlowa (IBiIN
UJ) oraz prof. Jacek Wojciechowski (IBiIN UJ), dr hab. Maria Kocójowa
(IBiIN UJ), dr inż. Henryk Szarski (BG Politechniki Wrocławskiej), mgr
Remigiusz Sapa (IBiIN UJ) i mgr Sabina Cisek (IBiIN UJ). Ze studia w
Nowym Jorku rozmawiali: Martin Gomez, (dyrektor Brooklyn Public
Library) i Gary E. Strong (dyrektor Queens Borough Library).
Dyskusja koncentrowała się przede wszystkim wokół zagadnień związanych
z metodami i skutecznością promocji różnych typów bibliotek. Nie
ograniczano się jednak wyłącznie do kwestii ogólnych i teoretycznych. W
toku rozmowy dyrektorzy bibliotek amerykańskich podawali bardzo
konkretne i praktyczne sposoby działania, przykłady rozwiązywania
szczegółowych problemów i reagowania na zjawiska, które przynajmniej na
szczeblu lokalnym, okazały się pod pewnymi względami podobne do
zachodzących w polskiej rzeczywistości. Dyskutanci sporo uwagi
poświęcili także metodom pozyskiwania wsparcia władz lokalnych dla
działań bibliotek oraz wykorzystania Internetu do budowania przyjaznego
i nowoczesnego wizerunku zawodu.
Pierwszy dzień konferencji zakończył wieczór towarzyski w klubie UJ
"Convivium". Prowadzona przez dr hab. Marię Kocójową dyskusja panelowa, która
wypełniła cały drugi dzień obrad, została podzielona na dwie części,
zatytułowane: "Ocena jakości edukacji" i "Ocena jakości : biblioteki i
usługi informacyjne". W części pierwszej wystąpienia dotyczyły w
głównej mierze problematyki kontroli jakości kształcenia, oceny
przydatności absolwentów bibliotekoznawstwa dla potrzeb bibliotek
technicznych oraz oceny efektywności systemów informacyjnych.
Komunikaty przedstawili: dr Małgorzata Kisilowska (IINiSB Uniwersytetu
Warszawskiego), dr inż. Krzysztof Zioło (BG Politechniki Śląskiej) i dr
Mirosław Górny (Inst. Lingwistyki Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w
Poznaniu).
Część druga przyniosła wystąpienia prof. Franciszka Mincera i mgr
Katarzyny Domańskiej (KBiIN WSP w Bydgoszczy) na temat oceny pracy
bibliotek publicznych i szkolnych. W dalszej kolejności mgr Remigiusz
Sapa (IBiIN UJ) przedstawił problematykę związaną z oceną jakości
serwisów WWW, mgr Anna Garbacz (BG AGH) poruszyła zagadnienia wkładu
użytkownika w proces tworzenia jakości usług
biblioteczno-informacyjnych, a mgr Jadwiga Wielgut-Walczak (Biblioteka
Inst. Informatyki UJ) zaprezentowała kryteria oceny funkcji edukacyjnej
biblioteki uniwersyteckiej.
W toku dyskusji, która wywiązała się bezpośrednio po wystąpieniach,
poruszano przede wszystkim zagadnienia związane z jakością kształcenia
bibliotekarzy i pracowników informacji oraz stopnia ich przygotowania
do podjęcia pracy bezpośrednio po studiach. Szczególnie dużo uwag,
postulatów i zastrzeżeń zgłosili przedstawiciele bibliotek uczelni
technicznych, ekonomicznych i bibliotek specjalistycznych. Jednym z
większych problemów okazała się kwestia specjalistycznego przygotowania
absolwentów dla potrzeb określonego typu bibliotek i ich
specjalistycznego szkolenia już po podjęciu pracy oraz jakości procesu
przekwalifikowania na bibliotekarzy absolwentów kierunków zgodnych z
wiodącą dziedziną danej biblioteki. W trakcie wymiany poglądów z
nauczycielami akademickimi starano się wypracować rozwiązania
prowadzące do przezwyciężenia zaistniałych problemów.
Referaty problemowe i komunikaty wygłoszone podczas konferencji zostaną opublikowane w ramach serii Materiały Edukacyjne Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej Uniwersytetu Jagiellońskiego. Wydaje się, że wymiana doświadczeń i poglądów między teoretykami, nauczycielami akademickimi, bibliotekarzami z kraju i zagranicy powinna
przynieść lepsze zrozumienie problematyki jakości, metod jej mierzenia
i wagi problemu w odniesieniu zarówno do procesu kształcenia
bibliotekarzy i pracowników informacji, jak i samych usług
informacyjnych. Konferencja posłużyła również za swego rodzaju forum,
na którym mogło dojść do wyartykułowania różnych potrzeb, oczekiwań i
obaw środowiska zawodowego. Niewątpliwie bardzo pożądanym jej skutkiem
byłby rozwój współpracy między wszystkimi zainteresowanymi stronami w
zakresie badań nad jakością, zarządzaniem jakością i zapewnieniem
wysokiego poziomu usług informacyjnych.
Pierwotny adres: www.oss.wroc.pl/biuletyn/ebib16/sapa2.html
Adres w archiwum: ebib.oss.wroc.pl/arc/e016-08.html | |