Nr 1/2011 (119), Serwisy i usługi informacyjne. Komunikat
| | Nr 1/2011 (119), Serwisy i usługi informacyjne. Komunikat |
|
 | | | |
Aleksandra Surdyk
| |||
| | ||
| W 2010 r. uczestniczyłam w wyjeździe szkoleniowym do Madrytu w ramach programu LPP/Erasmus. "Uczenie się przez całe życie" (Lifelong Learning Programme) to program Unii Europejskiej w dziedzinie edukacji i doskonalenia zawodowego, przewidziany na lata 2007-2013. Program Erasmus oferuje nauczycielom akademickim i innym pracownikom nieprowadzącym zajęć dydaktycznych możliwość wyjazdu do zagranicznych uczelni i innych instytucji partnerskich w celu doskonalenia umiejętności i kwalifikacji, udziału w szkoleniach (staff training mobility) itp. Madryt jest największym ośrodkiem naukowym Hiszpanii. Działa w nim kilka szkół wyższych o randze uniwersytetów, zarówno prywatnych, jak i publicznych. W trakcie mojego pobytu odwiedziłam biblioteki, m.in.:
Hiszpańskie biblioteki szkół wyższych mają odmienny system organizacji sieci bibliotecznej. Często nie ma jednej, centralnej biblioteki głównej - są biblioteki wydziałowe i tzw. centros, czyli miejsca (zazwyczaj osobny budynek), w których funkcjonuje dyrekcja i oddziały usług centralnych, takich jak: wypożyczalnia międzybiblioteczna, obsługa informatyczna, dział zakupu i zarządzania źródłami elektronicznymi. W takich centrach spotykałam się z dyrekcją i bibliotekarzami, odwiedziłam również kilka bibliotek wydziałowych. Poznałam politykę zakupów zbiorów tradycyjnych i elektronicznych, sposoby ich udostępniania oraz system organizacji pracy. Sieć biblioteczna jednego z najstarszych uniwersytetów na świecie, Universidad Complutense de Madrid, to centrum, w którym pracuje ok. 40 osób oraz ponad 400 bibliotekarzy i 45 studentów zatrudnionych w ponad 30 bibliotekach wydziałowych. Centralnie gromadzone są źródła elektroniczne, środkami na książki i czasopisma drukowane natomiast dysponują poszczególne wydziały. Systemem wypożyczeń międzybibliotecznych, zarządzają, również centralnie, dwie osoby. Usługa ta jest bezpłatna, całkowicie zautomatyzowana i co ciekawe, umożliwia dostarczanie użytkownikowi dokumentów osiągalnych na terenie Madrytu. W praktyce dla czytelnika wygląda to tak, że gdy potrzebuje książki niedostępnej w jego macierzystej bibliotece wydziałowej, zamawia ją elektronicznie. Bibliotekarz akceptuje zamówienie i po otrzymaniu książki przez kuriera przesyła tą samą drogą do wskazanej przez czytelnika biblioteki. Podobnie usługa ta wygląda w pozostałych madryckich uczelniach. Najstarsze zbiory Universidad Complutense de Madrid, do XVIII wieku włącznie, przechowywane i udostępniane są w Biblioteca Histórica - liczą prawie 100 tys. woluminów. Jedną z usług, jaka jest tu oferowana, jest prowadzenie przez wykładowcę zajęć, podczas których student ma kontakt z oryginalnym wydaniem omawianej pozycji. W Biblioteca Histórica mieści się również dział digitalizacji, gdzie w ramach zawartej w 2006 r. umowy z firmą Google Inc. przetworzono do postaci cyfrowej 88 tys. woluminów zbiorów niechronionych prawami autorskimi. W bibliotekach madryckich uniwersytetów standardem jest dostęp bezprzewodowy do Internetu na terenie uczelni i bibliotek oraz identyfikacja użytkowników za pomocą serwera PROXY, pozwalająca na dostęp do elektronicznych zbiorów licencjonowanych z dowolnego miejsca, także z domu. Studenci zatrudnieni w poszczególnych bibliotekach wydziałowych, z reguły na pół etatu, realizują wypożyczanie międzybiblioteczne, pomagają w tworzeniu stron internetowych, multimedialnych szkoleń bibliotecznych i obsługi źródeł elektronicznych - zamieszczanych częściowo w serwisie Youtube. Większość bibliotek, które odwiedziłam, posiada specjalne pomieszczenia do pracy i spotkań dla wykładowców oraz studentów. Niektóre z nich wyposażone są w sprzęt komputerowy. W zależności od możliwości architektonicznych wejście do sal prac grupowych jest możliwe bezpośrednio z czytelni, sale te umiejscowione są też na osobnym piętrze lub w skrzydle budynku biblioteki. Ciekawym rozwiązaniem jest możliwość wypożyczenia do pracy w czytelni specjalnie do tego celu przeznaczonych laptopów. Nie ma opłat za korzystanie ze zbiorów czy też wydanie karty bibliotecznej. Podręczniki wypożyczane są na okres dwóch tygodni, karą za nieterminowy zwrot jest zakaz wypożyczeń na czas równy liczbie dni opóźnienia zwrotu.
Jedną z ciekawszych inicjatyw, podjętą przez siedem publicznych madryckich uczelni w 1999 r., jest Consorcio de Universidades de la Comunidad de Madrid y de la UNED para la Cooperación Bibliotecaria (Consorcio Madro?o). Jest to porozumienie o współpracy w zakresie zakupu źródeł elektronicznych, programów do zarządzania nimi i katalogowania, wypożyczeń międzybibliotecznych i szkoleń bibliotekarzy, mające na celu głównie redukcję kosztów. Członkami porozumienia są biblioteki:
Co roku inny z członków Consorcio Madronio jest jego koordynatorem, a dodatkowo na stałe zatrudniona jest niewielka grupa pracowników (zazwyczaj dwie osoby). Dzięki podjętej współpracy znacznie zwiększyła się liczba oferowanych czytelnikowi baz danych, e-booków i e czasopism. Stało się też możliwe zautomatyzowane dostarczanie kopii dokumentów pracownikom naukowym oraz wypożyczanie książek pomiędzy bibliotekami wydziałowymi uczestników porozumienia.  | |
| | | |
| |||
| | ||
| blog comments powered by Disqus | ||
