Nr 1/2010 (110), Bariery i informacja. Komunikat
| | Nr 1/2010 (110), Bariery i informacja. Komunikat |
|
 | | | |
Joanna Broniarczyk
| |||
| | ||
| Kroniki – „Ciekawostki z Hirschberga” - Davida Zellera[1] żyjącego w latach 1676-1738, pisane ręcznie gotykiem po niemiecku i łacinie – możemy odczytać na nowo, dzięki transkrypcji tekstu do alfabetu łacińskiego wykonanej przez Ullricha Junkera, Niemca, którego ojciec pochodził z Sobieszowa (dawniej Hermsdorf). Nad tekstami 12 tomów opisujących dzieje miasta Jeleniej Góry (wówczas Hirschberg) pracował ponad dwa lata.
Kronikarz David Zeller miał ambicje spisania jak największej ilości informacji z opisywanego okresu, choć zbierał je i spisywał prawdopodobnie pod koniec życia[2]. Kroniki pisane gotykiem są nawet dla Niemców bardzo trudne do odczytania, dlatego transkrypcja przywraca je czytelnikom współczesnym. Napisane barwnym językiem i bardzo szczegółowo przytaczające fakty z życia miejskiego w XVII wieku są nieocenionym nośnikiem informacji na miarę wehikułu czasu. Tom 5 jest poświęcony lekarzom a w tomie 10 można po raz pierwszy znaleźć informacje na temat protestantyzmu w Karkonoszach, lub dokładny opis utarczek Schaffgotschów o ziemię. Zeller cytowany jest przez wielu późniejszych kronikarzy i choć dla badaczy okolic Karkonoszy kroniki stanowią nieocenione materiały źródłowe, dotychczas barierę stanowił alfabet. Odczytanie tekstów zdanie po zdaniu, wyraz po wyrazie, często odtwarzając zapomniane dziś słowa a czasem wpisując notę, iż tekst jest nieczytelny, kiedy stan zachowania tekstu był zły, a potem zapisanie ich z zachowaniem układu wierszy i stron dopiero pozwoliło wykorzystać nośnik sprzed 300 lat badaczom. Obecnie teksty są już ogólnie dostępną informacją w formie cyfrowej w JBC[3]. Autor transkrypcji przekazał swoją pracę do biblioteki cyfrowej z myślą o tłumaczeniu tych kronik również na język polski dla obecnych mieszkańców Jeleniej Góry.
Otwarte biblioteki cyfrowe, Europa bez granic i zrozumiałe słowa sprzed trzech wieków to już trzy rodzaje pokonanych barier przez tą historyczną informację, a czwarta to gotowość autora transkrypcji do dzielenia się swoją coraz rzadszą już dziś umiejętnością czytania gotyku. Ullrich Junker z zawodu jest inżynierem i konstruktorem turbin wodnych, szefem wydziału konstrukcyjnego firmy Andritz Hydro. Pracował nad potężnymi projektami dla elektrowni „Żelazne Wrota” na Dunaju i tamie „Stary Assuan” na Nilu. W Polsce uczestniczył w przebudowie elektrowni wodnych na Solinie i w Żarnowcu. Początkowo miał zamiar transkrybować dwa lub trzy tomy dzieła Zellera, ale benedyktyńska praca, która dla niego stanowi odpoczynek pochłonęła go aż skończył tom dwunasty – Vermehrter Hirschbergischer Merkwürdigkeiten Zwölffter Theil, darinnen Die Leichen=Schriften in und an den Grüfften und auf den Leichen=Steinen auf unserm Evangel. Gottes=Ackervorkommen. Junker dokonał tanskrypcji ponad 100 historycznych tekstów, m.in.: Urbarium rodziny Schaffgotschów z 1662 roku (850 stron) i we współpracy - SEYDEL, Hugo (1840-1932). Wspomnienia dr. H. C. Seydela : tajnego radcy prawnego w Jeleniej Górze z jego działalności w towarzystwie Karkonoskim, które przetłumaczone ukazały się w dwujęzycznym wydaniu w 2009 r. Przypisy[1] David Zeller - gruntownie wykształcony na Uniwersytetach w Lipsku i Halle był nauczycielem gimnazjum ewangelickiego w Jeleniej Gorze przez 28 lat. [2] Junker, Ullrich. Rozwój protestantyzmu i budowa Kościoła Łaski na podstawie dzieł magistra Dawida Zellera. W: "Cuius regio eius religio" - 300. rocznica powstania Kościołów łaski : polsko-niemiecka konferencja naukowa. Jelenia Góra 2009. [on-line]. [Dostęp 20 stycznia 2010]. Dostępny w World Wide Web: http://jbc.jelenia-gora.pl/dlibra/doccontent?id=2092&dirids=1. [3] Teksty transkrypcji kronik w języku niemieckim dostępne są w Jeleniogórskiej Bibliotece Cyfrowej pod adresem http://jbc.jelenia-gora.pl/dlibra/docmetadata?id=2095&from=&dirids=1.  | |
| | | |
| |||
| | ||
| |||
