Nr 9/2009 (109), Biblioteka – partner w biznesie. Sprawozdanie |
Beata Śliwińska
| |||
W dniach 5–6 listopada br. odbyło się w Krakowie czwarte już Forum Młodych Bibliotekarzy. Zorganizowano je przy współudziale Biblioteki Akademii Górniczo-Hutniczej, Biblioteki Jagiellońskiej, Biblioteki Naukowej Polskiej Akademii Umiejętności i Polskiej Akademii Nauk oraz Biblioteki Politechniki Krakowskiej Odbyło się w gmachu Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej przy ul. Rajskiej 1[1]. Zajęcia prowadzili młodzi pracownicy wymienionych książnic oraz bibliotekarze z innych ośrodków: dr Bożena Jaskowska z Uniwersytetu Rzeszowskiego, nadto dwie osoby spoza branży bibliotekarskiej – Monika Jurczyk, stylistka, oraz Katarzyna Duda, wizażystka ze stacji TVN, która, niestety, nie przyjechała do Krakowa w umówionym terminie. Jedne z dwóch warsztatów zamkniętych prowadzili pracownicy Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Krakowie. Celem forum, wzorem poprzednich, było zintegrowanie najmłodszych stażem pracowników bibliotek. Warsztaty i wykłady obejmowały cztery bloki tematyczne: Tworzenie środowiska cyfrowego, Interakcje: twarzą w twarz i klient „cyfrowy”, Bibliotekarzu przełam się: wzmocnić siebie oraz Bibliotekarzu przełam się: wzmocnić organizację. Odbywały się one w trzech salach jednocześnie, toteż nie sposób było uczestniczyć we wszystkich, jednakże każdy mógł wybrać coś według własnych zainteresowań lub działu, w którym pracuje. Organizatorzy przygotowali dwa warsztaty zamknięte z ograniczoną liczbą miejsc – dotyczące komunikacji w miejscu pracy oraz autoprezentacji – na uczestnictwo w których należało się zapisać. Na resztę wykładów można było przychodzić zgodnie ze swoim zainteresowaniem, które było dość duże – według informacji organizatorów liczba zgłoszonych uczestników ostatecznie sięgnęła 190 (konferencja była bowiem otwarta). Elżbieta Stefańczyk, przewodnicząca Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich, w słowie wstępnym na otwarciu konferencji podkreśliła potencjał i możliwości tkwiące w młodym narybku naszej profesji. Zaznaczyła też, że nestorzy bibliotekarstwa dostrzegają potencjał i dobre wykształcenie młodych bibliotekarzy i spodziewają się, iż konferencje skierowane do nich zaowocują nieszablonowymi pomysłami i pozwolą rozwinąć nowe inicjatywy – z e-learningiem na czele. Jednymi z pierwszych zajęć były warsztaty zamknięte, prowadzone przez Agnieszkę Jałowiec i Marka Marczyka z WUP w Krakowie. Dały one uczestnikom teoretyczną i praktyczną wiedzę o funkcjach i procesach komunikacji. Prowadzący podkreślili zakłócenia w komunikacji interpersonalnej, tj. szumy i bariery komunikacyjne, które nie zawsze są uświadamiane przez interlokutorów, jednak zawsze mają wpływ na wzajemne relacje. Komunikację może znacznie ułatwić aktywne słuchanie, przejawiające się w stosowaniu w rozmowie zwrotów typu: Jeśli cię dobrze zrozumiałam... (parafraza), Dziękuję ci za to, że... (dowartościowanie), Wydajesz się... (odzwierciedlenie uczuć) czy Co to dla ciebie oznacza? (pojaśnianie). Zajęcia te były bardzo rozbudowane – zajęły czas przed i po lunchu, zyskując opinię niezwykle interesujących.
Nawiązaniem do zamkniętych warsztatów z komunikacji był piątkowy wykład Doroty Lipińskiej i Krystyny Kaczmarczyk pt. Komunikacja jako element aktywacji i integracji młodych bibliotekarzy. Prelegentki podkreśliły znaczącą rolę komunikacji, ze wskazaniem na nowoczesne środki komunikacji w środowisku wirtualnym. Komunikacja wirtualna definiowana jest jako proces wytwarzania, przekształcania i przekazywania informacji pomiędzy jednostkami, grupami i organizacjami społecznymi w środowisku wirtualnym, tj. na blogach, listach dyskusyjnych, forach dyskusyjnych, serwisach dziedzinowych, portalach i wortalach[2]. Szerzej znane są przecież blogi: bjaskoblog (http://jaskowska.blogspot.com), pulowerek.pl, malin.net.pl, evascriba.blogspot.com czy – tutaj pozwolę sobie rozpropagować blog naszego opolskiego koła, które już zdobyło niemałe grono sympatyków (sądząc po liczbie gości odwiedzających) – sbpopole.wordpress.com. Podczas gdy część z nas zdobywała wiedzę z zakresu komunikacji interpersonalnej, w innej sali miał miejsce wykład Justyny Sobochy-Stanuch z Akademii Górniczo-Hutniczej nt. Architektury informacji w bibliotekach cyfrowych. Uświadamiała ona słuchaczom możliwości, jakie daje gromadzenie wiedzy w bibliotekach cyfrowych – oczywiście przy wypracowaniu spójnej strategii gromadzenia i zapisu zasobów. Wyjaśniała zadanie, jakie stoi przed architektami informacji w bibliotekach: poprawianie jakości usług oferowanych przez Internet, czyli wykonanie serwisu internetowego, interfejsu katalogu elektronicznego, stworzenie struktury biblioteki cyfrowej; zaprojektowanie łatwego w przeszukiwaniu środowiska informacyjnego; organizacja pracy grupy projektującej serwis[3]. W pierwszym dniu konferencji odbyły się warsztaty otwarte pt. Czy (odpowiednie) ubranie ułatwia coś w pracy?, które prowadziła M. Jurczyk, stylistka, a które zburzyły stereotypowe przekonanie o wyglądzie bibliotekarek. Żadna z koleżanek nie miała bowiem na sobie szarego i rozciągniętego swetra, długiej spódnicy w kratę, włosów upiętych w niemodny kok ani grubych okularów. Większość z nich natomiast była żywo zainteresowana sprawami mody, typami sylwetek i makijażem odpowiednim dla ich typu urody. Prowadząca udzielała rad nawet dłuższą chwilę po zakończeniu warsztatów. Pierwszy dzień konferencji wieńczyło wieczorne spotkanie, podczas którego rozlosowano nagrody w konkursie „Molika”, zaśpiewała Paulina Bisztyga, a wszystko przy słodkich i słonych zakąskach oraz winie. Drugi dzień konferencji także rozpoczął się warsztatami zamkniętymi – tym razem z autoprezentacji. Prowadzone przez Agnieszkę Bubkę zajęcia pozwoliły młodym bibliotekarzom uświadomić sobie możliwości, jakie daje wiedza o komunikacji niewerbalnej, tzn. jak nasze gesty, mimika i intonacja wpływają na zrozumienie i odbiór naszej osoby przez innych. Uczyły również metod walki z tremą przed wystąpieniami publicznymi. Wykładem, który wypełnił salę konferencyjną po brzegi, była prelekcja B. Jaskowskiej pt. Empowerment pracowniczy w dążeniu do doskonalenia organizacji. Przeanalizowała ona m.in. wyniki swoich badań, dotyczące „dzielenia się władzą” i zwiększania uprawnień pracowników (to właśnie z j. ang. znaczy empowerment) w bibliotekach szkół wyższych państwowych i prywatnych, przy czym zdecydowanie gorsza sytuacja ma miejsce w tych pierwszych, gdzie dominuje autorytarne i hierarchiczne sprawowanie władzy. Przyszłością bibliotek jest zaś zarządzanie „uczestniczące”, po wyłonieniu liderów odpowiedzialnych za wykonanie poszczególnych zadań – bez warunkowania tej roli wyższymi stanowiskami. Całość konferencji zamykała dyskusja, na którą już, niestety, nie wszyscy dotarli (głównie z konieczności powrotu do swoich miast). Program konferencji był oczywiście dużo bogatszy niż kilka wspomnianych przeze mnie warsztatów i wykładów, w których uczestniczyłam. Ich tematykę można przejrzeć w programie zamieszczonym w odnośniku na stronie organizatora – Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Krakowie (http://www.rajska.info/4forum/program.htm). Wydaje się jednak, iż mimo bogatego programu tegorocznego forum, czegoś zabrakło. Czytając relacje z forów w Zielonej Górze, Wrocławiu, a zwłaszcza z ubiegłorocznego forum w Szczecinie, można odnieść wrażenie, że potrzebne było ogniwo bardziej integrujące środowisko. W Zielonej Górze goście zwiedzili m.in. Zielonogórską Książnicę oraz miasto i jego zabytki, uczestniczyli także w wieczorze kabaretowym. Ponadto wzięli udział w wyjeździe studyjnym do Słubic, gdzie zapoznali się z działalnością bibliotek przygranicznych oraz poznali nowoczesne rozwiązania techniczne zastosowane w Bibliotece Collegium Polonicum. I Forum Młodych Bibliotekarzy zakończyło się wspólnym spacerem we Frankfurcie nad Odrą[4]. Szkoda, że nie zaproponowano uczestnikom chociaż zwiedzania Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej, która zajmuje spory gmach, mieszcząc w sobie ciekawe działy, nowe nie tylko dla bibliotekarzy z bibliotek publicznych, jak: Centrum Informacji Biznesowej i Europejskiej, Pracownia Dokumentów Życia Społecznego czy Regionalne Centrum Badań Czytelnictwa. Niejeden młody bibliotekarz z chęcią przekroczyłby też próg Biblioteki Jagiellońskiej, w której zbiorach znajdują się m.in. rękopis Bogurodzicy czy De revolutionibus orbium coelestium Mikołaja Kopernika. Tymczasem poza wieczorem „z winem i śpiewem” organizatorzy nie przygotowali niczego więcej, co pozwoliłoby uczestnikom (którzy zjechali przecież z całej Polski) wymienić informacje, spotykając się w większym gronie przez dłuższą, niż koncert i poczęstunek, chwilę. Mimo tego, konferencja w Krakowie nie była bezowocna – na jednym z popularnych portali jest profil Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich, do którego Piotr Marcinkowski (odpowiedzialny właśnie za aktywizację i wspieranie młodych bibliotekarzy) dodał pięć wątków dotyczących forum i rozwijających dyskusję nad nowymi projektami[5]:
Kolejne forum zorganizuje w przyszłym roku Lublin. Wypada mocno trzymać kciuki za organizatorów – by dobrze przygotowali nie tylko program forum, ale i zorganizowali młodym czas tak, by bardziej zintegrować środowisko, prowokując do wprowadzania nowych pomysłów w życie. Przypisy[1] Dłuższa relacja z IV Forum Młodych Bibliotekarzy dostępna będzie w lutowym numerze „Poradnika Bibliotekarza”. Więcej informacji o konferencji można znaleźć na stronie organizatora: http://wbp.krakow.pl/4forum [dostęp 14 grudnia 2009]. [2] Te i kolejne treści cytuję na podstawie tekstu przesłanego mi przez D. Lipińską: Komunikacja jako element aktywizacji i integracji młodych bibliotekarzy. Za pomoc autorce i współautorce – K. Kaczmarczyk, serdecznie dziękuję. [3] Treści te cytuję na podstawie tekstu czy raczej prezentacji przesłanej mi przez J. Sobochę-Stanuch pt. Architektura informacji w bibliotekach cyfrowych. Serdecznie dziękuję autorce za udostępnienie wykładu w wersji graficznej. [4] Relacja z I Forum Młodych Bibliotekarzy w Zielonej Górze, dostępna w World Wide Web pod adresem: http://www.wimbp.zgora.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=70&Itemid=118 [dostęp dnia 14 grudnia 2009]. [5] Profil dostępny w World Wide Web pod adresem: http://www.facebook.com/pages/Stowarzyszenie-Bibliotekarzy-Polskich/54263357680?v=app_2373072738 [dostęp dnia 14 grudnia 2009]. |
| |||