ebib 
Nr 7/2009 (107), Digitalizacja w Polsce i Europie. Komunikat
 poprzedni artykuł   

 


Renata Rzepecka-Stenka
Miejska Biblioteka Publiczna w Gdyni

Aktywni seniorzy w gdyńskiej bibliotece




Zagrożenia związane z wykluczeniem społecznym i technologicznym seniorów są dziś dostrzegane przez instytucje działające w różnych dziedzinach życia. Projekty związane z aktywizacją i przeciwdziałaniem osamotnieniu ludzi starszych, uwzględniające zróżnicowane potrzeby i możliwości osób w tzw. trzecim wieku, realizuje także wiele bibliotek publicznych. Wśród nich znajduje się również Miejska Biblioteka Publiczna w Gdyni, która podejmuje wiele różnorodnych inicjatyw i działań związanych z promowaniem aktywności społecznej ludzi starszych.

W dzielnicy Gdynia Grabówek, w której usytuowana jest filia nr 3 MBP w Gdyni, mieszka liczna grupa osób starszych oczekująca wsparcia w zaspokajaniu potrzeb kulturalnych, wyrażająca potrzebę uczestnictwa w życiu społecznym. Celem działań podejmowanych przez bibliotekarzy jest m.in. zerwanie ze stereotypem biblioteki, w której można jedynie wypożyczać książki, budowanie jej wizerunku jako miejsca otwartego i przyjaznego dla seniorów. Od wielu lat biblioteka organizuje imprezy i spotkania dla ludzi starszych, a od 2008 r. działania te przybrały charakter cykliczny. Organizowane są według wcześniej zaplanowanych warsztatów tematycznych lub całościowych projektów o zróżnicowanej ofercie. Ich nadrzędnym celem jest aktywizacja seniorów.

Do współpracy z biblioteką zapraszamy gdyńskie organizacje i instytucje, których intencje i cele są zbieżne z koncepcją działań realizowanych przez bibliotekarzy na rzecz osób starszych: Dzielnicowy Ośrodek Pomocy Społecznej, Świetlicę Socjoterapeutyczną „Familia”, Środowiskowy Dom Samopomocy, Przychodnię Lekarską.

Podejmujemy działania promujące czytanie jako ciekawą formę spędzania wolnego czasu i rozwijania własnych zainteresowań. W bibliotece są realizowane spotkania zatytułowane Książka, która daje siłę, podczas których – oprócz wykładów i prezentacji multimedialnych – czytelnicy mogą rozmawiać o literaturze, zapoznać się z nowościami rynku wydawniczego. W ramach tego projektu gościliśmy doktorantkę Ludmiłę Gołąbek z Uniwersytetu Gdańskiego z prelekcją o współczesnej literaturze kaszubskiej, zorganizowaliśmy spotkanie poświęcone Lechowi Bądkowskiemu, poprowadzone przez Ośrodek Kaszubsko-Pomorski, oraz wykład Kobieta w literaturze. Dużą popularnością cieszą się także spotkania z piszącymi mieszkańcami Grabówka: Jolantą Kmieć-Saburą, Piotrem Schmandtem. Starsi czytelnicy często przybywają na takie spotkania wraz z sąsiadami czy też znajomymi. Kontakt z książką i biblioteką pozwala im pozostać aktywnymi i zorientowanymi w tym, co dzieje się w ich środowisku i we współczesnym świecie.

W trakcie uzupełniania zbiorów biblioteki pamiętamy o potrzebach i zainteresowaniach seniorów; gromadzimy coraz więcej poradników z medycyny i psychologii oraz cieszącą się niesłabnącym zainteresowaniem literaturę pamiętnikarską i biografie. Zwiększyliśmy także zakupy zbiorów literatury krajoznawczej i podróżniczej. Organizujemy bookcrossing, akcję Książka za książkę, dzięki którym również seniorzy mogą dzielić się przeczytanymi książkami z innymi, mając poczucie włączenia się w pożyteczne działania. Istotną funkcję w życiu każdego człowieka, również starszego, spełnia zabawa, dlatego proponujemy czytelnikom zabawy taneczne i literackie. Uczestnictwo w tego typu zajęciach jest bardzo ważne dla psychicznej aktywności osób starszych; ruch i zabawa stają się źródłem radości. Podczas spotkań jest wykorzystywany specjalnie przygotowany zestaw tańców oraz zabaw relaksacyjnych, którym towarzyszy muzyka. Każdy bierze udział według swoich potrzeb i możliwości.

Obok integracji wewnątrzpokoleniowej, celem naszych działań jest również integracja międzypokoleniowa; zachęcamy seniorów do podejmowania inicjatyw na rzecz innych grup wiekowych: dzieci i młodzieży. Wraz z osobami starszymi przygotowujemy i realizujemy warsztaty plastyczne dla najmłodszych pod nazwą Dla smutaska i dla śmieszki zajęcia plastyczne u Babci Agnieszki. Seniorzy chętnie czytają dzieciom bajki w ramach popołudniowych cotygodniowych spotkań Głośne czytanie lepsze niż leniuchowanie. Taka aktywizacja twórcza wprowadza ożywienie w środowiskach ludzi starszych, natomiast u dzieci rozwija zainteresowania. Zaprosiliśmy seniorów do współorganizowania cyklicznych zajęć dla dzieci pn. Artyści amatorzy dzieciom, rozwijających zainteresowania rękodziełem artystycznym: malowaniem na szkle, decoupagem, makramą, tworzeniem witraży itp. Malowanie może być panaceum na codzienne zmagania z szarością dnia, dlatego biblioteka planuje poprowadzenie warsztatów malarskich dla starszych dzieci i młodzieży, pod kierunkiem twórców gdyńskiego środowiska sztuki nieprofesjonalnej: Maryli Dobke i Teresy Borotyńskiej.

Biblioteka stara się promować i wspierać artystycznie uzdolnionych seniorów nie tylko poprzez zapraszanie ich do współorganizowania imprez na rzecz dzieci, ale także umożliwiając im wystawianie własnych prac malarskich i rękodzieła artystycznego. Są to działania, które aktywizują środowisko, pozwalają na podniesienie ogólnej wiedzy i poszerzenie świadomości społeczności lokalnej na temat zdolności twórczych osób starszych.

Wraz z Dzielnicowym Ośrodkiem Pomocy Społecznej i Środowiskowym Domem Samopomocy przeprowadzamy różnego rodzaju akcje dla seniorów: spotkania opłatkowe, wyjścia do kina, teatru, jednodniowe wycieczki pozwalające starszym osobom poznać bliżej Pojezierze Szwajcarii Kaszubskiej, historię Gdańska, Gdyni. Tradycją biblioteki są też spotkania wigilijne organizowane z myślą o samotnych i najstarszych mieszkańcach dzielnicy. Seniorzy dzielą się opłatkiem i śpiewają kolędy, a spotkania uświetniają zaproszeni goście: proboszcz tutejszej parafii, przedstawiciele Rady Dzielnicy, dzieci, które przygotowują okolicznościowy występ. W związku ze zbliżającą się 89. rocznicą powstania Akademii Morskiej seniorzy i podopieczni Środowiskowego Domu Samopomocy zwiedzili uczelnię oraz zapoznali się z jej historią. Starsi czytelnicy są również zapraszani na różnego rodzaju imprezy biblioteczne dla dzieci, chętnie przychodzą na spotkania organizowane z okazji Dnia Babci i Dziadka, podczas których mogą obejrzeć przedstawienia i występy specjalnie przygotowane na te okazje. Wszystkie te działania realizowane są dzięki dobrej współpracy z organizacjami i instytucjami działającymi w dzielnicy.

Gdyńska biblioteka zapewnia dostęp do komputerów, Internetu oraz pomaga przy ich obsłudze. Wiele starszych osób wyraża chęć zdobywania i poszerzania umiejętności pracy z komputerem, dlatego też organizujemy dla nich specjalne warsztaty i, w coraz większym zakresie, indywidualne zajęcia związane m.in. z poszukiwaniem informacji w Internecie oraz korzystaniem z różnorodnych programów komputerowych. Urządzamy również prelekcje o tematyce podróżniczej z wykorzystaniem sprzętu audiowizualnego, oparte na prezentacji slajdów z podróży po Europie i Azji, prowadzone przez zagorzałych podróżników amatorów. Ponadto proponujemy starszym osobom prelekcje na tematy prozdrowotne.

Zajęcia w bibliotece pozwalają starszym, często samotnym osobom nawiązać kontakty, zdobyć nowe umiejętności. Warto w tym miejscu podkreślić, że możliwość obserwowania ogromnego zaangażowania seniorów w realizację zajęć bibliotecznych, tworzących się więzi międzypokoleniowych oraz wyrażanej satysfakcji z poczucia spełnienia swoich marzeń jest najwspanialszą nagrodą dla bibliotekarzy projektujących działania związane z aktywizacją ludzi starszych.

 Początek strony



Aktywni seniorzy w gdyńskiej bibliotece / Renata Rzepecka-Stenka// W: Biuletyn EBIB [Dokument elektroniczny] / red. naczelny Bożena Bednarek-Michalska - Nr 7/2009 (107) październik. - Czasopismo elektroniczne. - [Warszawa] : Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich KWE, 2010. - Tryb dostępu: http://www.ebib.info/2010/107/a.php?rzepecka. - Tyt. z pierwszego ekranu. - ISSN 1507-7187