Nr 7/2009 (107), Digitalizacja w Polsce i Europie. Komunikat
| | Nr 7/2009 (107), Digitalizacja w Polsce i Europie. Komunikat |
|
 | | | |
Alicja Raczek
| |||
| | ||
| Jeleniogórska Biblioteka Cyfrowa to bardzo dobry przykład integracji środowiska lokalnego wokół projektu digitalizacji wartościowych i unikatowych materiałów regionalnych. Na rzecz Biblioteki pracują obecnie oprócz macierzystej Książnicy Karkonoskiej: Muzeum Karkonoskie, Archiwum Państwowe, Dolnośląski Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli, Biblioteka Pedagogiczna, redakcje czasopism lokalnych i tematycznie związanych z regionem, a także osoby prywatne, w tym przede wszystkim badacze regionaliści. Materiały przysyłają współpracownicy z sąsiednich Niemiec oraz odległej i egzotycznej Chakasji. Pogodzenie ambicji członków tak szerokiej i zróżnicowanej grupy było możliwe tylko dzięki głębokiemu przekonaniu wszystkich uczestników projektu o tym, że Jeleniogórska Biblioteka Cyfrowa jest niezbędna w procesie kształtowania tożsamości kulturowej mieszkańców ziemi jeleniogórskiej. Biblioteka Pedagogiczna jako jedna z pierwszych otrzymała propozycję przystąpienia do projektu. Pierwsze plany digitalizacji nie wymagały żadnych dyskusji ani przygotowań. Środowisko oświatowe Jeleniej Góry zawsze było dumne ze swoich czasopism pedagogicznych, tj. „Kurendy” a później „Oświaty pod Śnieżką”. Zadaniem Biblioteki Pedagogicznej było jedynie przygotowanie kompletów do skanowania i uzyskanie zgody właścicieli praw autorskich na cyfrową publikację. Całą pracę związaną ze skanowaniem, elektronicznym składem oraz publikacją wykonał dwuosobowy zespół Książnicy Karkonoskiej (wówczas Grodzkiej Biblioteki Publicznej w Jeleniej Górze). Proces ten trwał zaledwie kilka tygodni. Następnym krokiem było opracowanie planu tworzonego w ramach JBC Słownika Biograficznego Ziemi Jeleniogórskiej. Plan stworzony we współpracy z miejskim oddziałem Związku Nauczycielstwa Polskiego (ZNP) przyniósł do tej pory, co prawda, tylko jeden zgodny z założeniami słownika biogram, ale za to ZNP przekazał do JBC swoje własne, bardzo cenne publikacje na temat zasłużonych jeleniogórskich pedagogów. Obecnie rysuje się kilka ważnych kierunków rozwoju kolekcji pedagogicznej w Jeleniogórskiej Bibliotece Cyfrowej. Przede wszystkim rozpoczęto digitalizację ksiąg pamiątkowych miejscowych szkół. W tym zakresie Biblioteka Pedagogiczna współpracuje z metodykiem ds. bibliotek szkolnych. Celem samym w sobie jest już przygotowanie kompletnej bibliografii tego typu materiałów. Wydawane w broszurowej formie, często na kiepskim papierze, rzadko były przedmiotem właściwej troski nawet we własnych szkołach. Ogromnym materiałem mogłyby też być kroniki szkolne. Obszar ten jednak musi poczekać na swojego badacza – pasjonata. Najbardziej interesujące jest oczywiście dokumentowanie działalności wyróżniających się pedagogów – dydaktyków, działaczy, naukowców i artystów. W 80-tysięcznym mieście, jakim jest Jelenia Góra, osoby te są dobrze znane nauczycielom bibliotekarzom, również osobiście, a obserwowanie ich rozwoju należy do najprzyjemniejszych obowiązków dokumentalisty. Plan publikacji jest w tym obszarze długi i bogaty, ale jego realizacja przebiega nadzwyczaj szybko. O efektywność pracy zabiegają często sami dokumentowani, dostarczając do redakcji JBC obfity materiał podmiotowy i przedmiotowy. Niewątpliwie najtrudniejsza do udokumentowania jest obecność jeleniogórzan w publikacjach ponadlokalnych, czyli dolnośląskich i ogólnopolskich. Co prawda dziś odległość nie przeszkadza w nawiązaniu odpowiednich kontaktów, jednak trudno oczekiwać zainteresowania projektem i pracy na jego rzecz od osób spoza regionu. Bardzo ważne byłoby pozyskanie dla JBC archiwaliów nieistniejącego już dziś, a wydawanego w Jeleniej Górze, ogólnopolskiego czasopisma „Nowe w Szkole”. Tytuł ten był chlubą jeleniogórskiego środowiska oświatowego w latach ostatniej reformy edukacyjnej, a praca jego redaktorów niewątpliwie zasługuje na udokumentowanie w JBC. Niestety, redakcja przekazała materiały portalowi Scholaris, gdzie od pewnego czasu nie są już dostępne. Ogromnym źródłem wiedzy na temat oświaty w powiecie jeleniogórskim są lokalne gazetki miejskie i wiejskie, np. „Kurier Kowarski”, „Mysłakowice i Okolice”, „Informator Piechowicki” itp. Pozyskanie komputerowych składów tych wydawnictw już dawno wpisano do planu pracy JBC. Dużą pomocą mogłyby tu służyć gminne biblioteki samorządowe, gdyby nie opłakany stan, w jakim się znajdują. Zapewne interesujące, ale zarazem trudne do zorganizowania byłoby dokumentowanie znaczących efektów pracy uczniów z jeleniogórskich szkół. Coraz częściej w wyniku projektów edukacyjnych powstają oryginalne i cenne prace dokumentacyjne, np. opracowana w ubiegłym roku szkolnym przez uczniów z I LO im. Żeromskiego internetowa wystawa pt. „Tablice pamiątkowe w Jeleniej Górze” (http://www.tp-jg.ovh.org). Sukcesem jednak będzie, jeżeli w najbliższych latach uda się zainteresować nauczycieli jeleniogórskich szkół, w tym przede wszystkim nauczycieli bibliotekarzy, systematyczną współpracą z JBC w zakresie gromadzenia materiałów wytworzonych przez uczniów. Zabieganie o tego typu materiały przekracza możliwości Biblioteki Pedagogicznej i redakcji „Cyfrówki”. Z przykrością należy stwierdzić, że dotychczasowe działania promocyjne i informacyjne nie przyniosły spodziewanych rezultatów. Nowych pomysłów na razie brak. Jeleniogórska Biblioteka Cyfrowa liczy ponad 1600 publikacji. Kolekcja pedagogiczna stanowi najwyżej 10% zbiorów. To nadal bardzo mało, ale na pewno całkiem niezły i wart odnotowania początek.  | |
| | | |
| |||
| | ||
| |||