|
W dniach 8–10 czerwca 2009 r. odbyła się 11. Ogólnopolska Konferencja Bibliotek Niepaństwowych Szkół Wyższych organizowana przez Bibliotekę Dolnośląskiej Szkoły Wyższej we Wrocławiu. Tematem konferencji był społeczny i pedagogiczny kontekst funkcjonowania bibliotek akademickich.
Konferencja miała odpowiedzieć na kilka pytań: czy biblioteki akademickie swoimi zbiorami i usługami tworzą społeczeństwo informacyjne, czy raczej starają się tylko odpowiadać na jego potrzeby? jaki charakter ma praca dzisiejszego bibliotekarza akademickiego i jak wygląda jego kariera zawodowa? jakie faktycznie jest miejsce biblioteki akademickiej w jej bezpośrednim otoczeniu i co o tym decyduje (oczywiście, poza formalnym usytuowaniem ich w strukturach uczelnianych)? Zgłoszone referaty w znacznej części odpowiedziały na te pytania, choć nie w takim stopniu, żeby nie stawiać ich sobie nadal.
W świetle referatu prof. Mirosławy Nowak-Dziemianowicz (Dolnośląska Szkoła Wyższa) odpowiedź na pierwsze pytanie jest taka, że biblioteki są zarówno czynnikiem kreatywnym, jak i reaktywnym. Z jednej strony bowiem dostarczają niezbędnych źródeł informacji, z drugiej zaś edukują użytkowników w zakresie stosowania nowoczesnych technik, wyszukiwania, a w pewnym sensie również wartościowania informacji, np. poprzez sugerowanie, dzięki zautomatyzowanym systemom, wyboru tekstów najczęściej wykorzystywanych lub cytowanych. Tezę tę zdawał się potwierdzać referat Ewy Rozkosz (Dolnośląska Szkoła Wyższa) wskazujący na to, że zarówno bibliotekarze, jak i czytelnicy mają wpływ na tworzenie leksyki języków informacyjno-wyszukiwawczych i postulujący, by bibliotekarze, tworząc te języki, uwzględniali sposób formułowania zapytań informacyjnych przez użytkowników.
Jeśli chodzi o drugie z postawionych pytań, to najwyraźniejszą odpowiedź zawierał referat Piotra Marcinkowskiego (Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu), który przekonująco ukazał celowość tworzenia w bibliotekach akademickich stanowisk bibliotekarzy dziedzinowych, będących codziennymi partnerami uczonych zarówno w zakresie budowania księgozbiorów, jak i tworzenia dla nich właściwego aparatu informacyjno-wyszukiwawczego czy realizacji przedsięwzięć badawczych. Inny aspekt funkcjonowania bibliotekarzy akademickich ukazała Aleksandra Marciniak (Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Łodzi), która mówiła o zastosowaniu e-learningu w kształceniu użytkowników bibliotek, głównie studentów. Wziąwszy pod uwagę fakt, że szkolenie to odbywa się na wstępnym etapie edukacji akademickiej, najczęściej jest to pierwsze zetknięcie się młodych ludzi z tą formą kształcenia. W ramach tej kwestii należałoby też umieścić prezentację instrumentów współdziałania bibliotek i użytkowników oferowanych przez technologie Web 2.0, której przybliżenia podjęły się Urszula Poślada i Małgorzata Ziółkowska (Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie). Warto też wspomnieć o wystąpieniu Sylwii Baranowskiej (Wyższa Szkoła Zarządzania w Gdańsku), która przedstawiła status i miejsce bibliotek akademickich w systemie szkolnictwa wyższego w Norwegii.
Jeśli chodzi o drogi kariery, to tematykę tę podjęła w swoim wystąpieniu Edyta Szelejewska (Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu), która poruszyła raczej teoretyczne aniżeli praktyczne kwestie awansu zawodowego w bibliotekach akademickich w kontekście motywacji pracowników i niejako naturalnego konfliktu w sytuacji niedofinansowania bibliotek, w tym też braku środków na honorowanie rosnących kompetencji bibliotekarzy.
W kilku referatach znaleźć można próby odpowiedzi na pytanie o relacje bibliotek z otoczeniem. Anna Skotarczak (Wyższa Szkoła Humanistyczna TWP w Szczecinie) oraz Małgorzata Zintrowicz (Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy) skupiły się na zagadnieniach kształcenia użytkowników bibliotek i realizacji idei biblioteki akademickiej jako miejsca spotkań. Kwestii funkcjonowania bibliotek szkół wyższych w środowisku dotyczyła prezentacja Anety Firlej-Buzon (Uniwersytet Wrocławski), która na podstawie zbiorów dokumentów życia społecznego tutejszej biblioteki uniwersyteckiej ukazała bibliotekę jako warsztat badań nad historią regionu. Z kolei Beata Święcicka (Wyższa Szkoła Zarządzania „Edukacja" we Wrocławiu) wspólnie z Ireną Augustynowską (Dolnośląska Wyższa Szkoła Służb Publicznych "Asesor" we Wrocławiu) przedstawiły formy środowiskowej współpracy bibliotek niepaństwowych szkół wyższych Wrocławia, dla których platformą stało się koło Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich. Zrzesza ono bibliotekarzy jedenastu uczelni, które mają już ugruntowaną pozycję na rynku edukacyjnym.
Jeszcze inny aspekt więzi biblioteki z otoczeniem zawarł w swym wystąpieniu piszący te słowa, który chyba skutecznie dowiódł tezy, że biblioteki akademickie, podobnie jak organizacje komercyjne, powinny realizować zasady społecznej odpowiedzialności korporacyjnej (Corporate Social Responsilibility). Polega ona nie tylko na zachowaniu standardów etycznych, lecz także stosowaniu przejrzystych zasad zarządzania różnego typu zasobami, w tym zwłaszcza ludzkimi, a także funkcjonowaniu na rzecz społeczności lokalnej, m.in. poprzez współpracę z lokalnymi organizacjami społecznymi, dbałość o ochronę środowiska naturalnego (w tej sprawie biblioteki, wbrew powszechnej opinii, mają wiele do zrobienia).
Konferencji towarzyszyły imprezy: wizyty w bibliotekach wybranych niepaństwowych uczelni Wrocławia, zwiedzanie starówki, udział w projekcji filmów połączonej z konkursem na temat wiedzy filmowej a także spotkania integracyjne, które stworzyły ramy do dyskusji i wymiany doświadczeń w warunkach innych niż sale wykładowe.
Należy dodać, że mimo kryzysu Biblioteka Dolnośląskiej Szkoły Wyższej pozyskała hojnych sponsorów nie tylko spośród firm związanych ze środowiskiem bibliotekarskim, lecz także instytucji, które zdecydowały się wesprzeć ruch zawodowy i naukowy bibliotekarzy po raz pierwszy. | |