Nr 7/2008 (98), Seniorzy w bibliotekach - projekty. Komunikat
| | Nr 7/2008 (98), Seniorzy w bibliotekach - projekty. Komunikat |
|
 | | | |
Urszula Szybowska
| |||
| | ||
| Od biblioteki tradycyjnej do biblioteki cyfrowejBiblioteka Gdańska PAN (BG PAN) z końcem pierwszej dekady XXI w. wchodzi w nowy etap swego rozwoju. Jest to etap wdrażania nowych usług cyfrowych. Bibliotheca Senatus Gedanensis, bo tak brzmiała pierwsza nazwa miejskiej książnicy w Gdańsku, została utworzona decyzją Rady Miejskiej Gdańska w 1596 r. Od początku służyć miała przede wszystkim jako zachęta i pomoc studiującym w zdobywaniu wiedzy i tworzeniu nauki, jak głosił Index librorum, czyli pierwszy inwentarz biblioteki, spisany już w roku 1596 r. Pierwszą siedzibą biblioteki był gmach Gdańskiego Gimnazjum Akademickiego (dziś mieści się tam Muzeum Narodowe w Gdańsku - ul. Toruńska 1). W 1819 r. podjęto decyzję o przeniesieniu zbiorów do poszpitalnego kościoła św. Jakuba przy ul. Łagiewniki 63 w Gdańsku. Kiedy w 1905 r. oddano do użytku gmach przy ul. Wałowej 16 (dziś 15), biblioteczne zbiory tam właśnie zostały przeniesione. W 100 lat później, w 2005 r. otwarto nowoczesny gmach BG PAN przy ul. Wałowej 24. W tej chwili obok siebie, po dwóch stronach ulicy Wałowej, funkcjonują dwa budynki Biblioteki Gdańskiej, tj. gmach historyczny, z najstarszymi i najcenniejszymi zbiorami oraz nowy gmach, z "nową" książką i z nowoczesną infrastrukturą. Kolejnym etapem przeobrażeń, w jaki wchodzi gdańska Książnica, to budowanie biblioteki nowej generacji, wirtualnej biblioteki cyfrowej. Biblioteka Gdańska na naszych oczach przekształca się w "cyberprzestrzenną" bibliotekę. Projekt tworzenia biblioteki cyfrowej będzie przebiegał stopniowo i wieloetapowo. W tej chwili jesteśmy na początku jego realizowania. Tworzenie biblioteki cyfrowej w BG PAN będzie się odbywać na bazie systemu dLibra, który jest udostępniany przez Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe. Dzięki rozpoczęciu realizowania projektu internetowego udostępniania cyfrowych postaci zbiorów, gromadzonych od wieków, BG PAN dołączy do grona innych polskich instytucji tego typu, które udostępniają drogą on-line zeskanowane zbiory. Plany wprowadzania publikacjiBiblioteka Gdańska od początku swego istnienia była częścią życia kulturalnego Gdańska i nie tylko. Jej naukowa atmosfera promieniowała również na pozostałe części kraju i Europy. Biblioteka miała być ozdobą miasta. Zgodnie z pierwotną misją książnicy, przy budowaniu biblioteki cyfrowej przyświecał nam przede wszystkim cel stworzenia takiej biblioteki, która oferować będzie użytkownikom (zarówno dziś, jak i w przyszłości) powszechny dostęp do najciekawszych i najwartościowszych zabytków piśmiennictwa zgromadzonych w naszej bibliotece. W ten sposób mamy nadzieję przyczynić się do szeroko pojętego rozwoju społeczeństwa informacyjnego zarówno w regionie pomorskim, jak i poza nim. Należy podkreślić fakt, że zbiory Biblioteki Gdańskiej stanowią, ze względu na swą rangę historyczną i merytoryczną, dziedzictwo kulturowe tak naszego regionu, jak i pozostałej części Polski i Europy. Planowany zasób biblioteki cyfrowej Biblioteki Gdańskiej PAN będą tworzyć następujące kolekcje:
Z przyczyn obiektywnych wymienione kolekcje mogą być przygotowywane w innej kolejności. Docelowo jednak będziemy dążyć do zrealizowania takiego planu, jaki został powyżej przedstawiony. W pierwszej kolejności będziemy digitalizować i udostępniać w bibliotece cyfrowej Biblioteki Gdańskiej PAN następujące typy dokumentów: stare druki, rękopisy, afisze teatralne, czasopisma, dokumenty kartograficzne i karty pocztowe. Mieszczą się one wszystkie w przedziale czasowym od XVI do XIX w. Jeśli chodzi o zakres terytorialny digitalizowanych zbiorów, to jak już wspominałam, obejmuje on dzieła związane zarówno z Gdańskiem i z regionem Pomorza, jak i takie, które dotyczą całej Europy. Dokumenty udostępniane w bibliotece cyfrowej BG PAN zasadniczo będą prezentowane w formacie DjVu, choć na tym etapie realizacji projektu trudno wykluczyć możliwość wykorzystania innych formatów graficznych i tekstowych. W realizowaniu projektu tworzenia biblioteki cyfrowej Biblioteki Gdańskiej PAN biorą udział udział pracownicy z Pracowni Zbiorów Specjalnych i Działu Opracowania BG PAN (wyznaczeni bibliotekarze opracowują opisy zbiorów według atrybutów Dublin Core). Kilka uwag końcowychBiblioteka Gdańska PAN już wcześniej zaczęła udostępniać swe zbiory w Internecie (Polska.pl/Katalog Skarbów Dziedzictwa Narodowego/Biblioteka Gdańska PAN: http://dziedzictwo.polska.pl/katalog/index,Biblioteka_Gdanska_Polskiej_Akademii_Nauk,cid, 3604.htm), jednak dopiero przystąpienie do projektu tworzenia biblioteki cyfrowej z oprogramowaniem dLibra pozwoli na prowadzenie planowej polityki digitalizacji najcenniejszych zbiorów, jak również umożliwi nam przyłączenie się do sieci bibliotek dLibrowskich, które już od kilku lat udostępniają użytkownikom swe zbiory w postaci cyfrowej. Pragniemy w ten sposób przyczynić się do promowania kultury i nauki, zapewniając powszechny dostęp do europejskiego dziedzictwa kulturowego zgromadzonego w Bibliotece Gdańskiej. Bibliografia
 | |
| | | |
| |||
| | ||