Nr 6/2007 (87), Młodzi piszą. Artykuł |
Zbigniew Gruszka
| |||
WstępW założeniu koncepcji społeczeństwa informacyjnego znajduje się edukacja, która ma trwać przez całe życie. W takim ujęciu obejmuje ona także osoby w wieku poprodukcyjnym, ludzi na emeryturze, którzy wraz z ustaniem życia zawodowego nie powinni zaniechać dokształcania. W badaniu stopnia realizacji tego założenia idealnym gruntem wydają się Uniwersytety Trzeciego Wieku, instytucje, które - zgodnie z założeniami ich pomysłodawcy prof. Pierre'a Vellasa - (…) zawdzięczają swój rozwój nie tylko możliwościom kształcenia, aktywizacji intelektualnej, psychicznej i fizycznej oraz twórczej ludzi starszych. Uniwersytety te dają możliwość nawiązania nowych więzi społecznych i to w sposób naturalny, wynikający z toku zajęć[1]. Łódzki Uniwersytet Trzeciego Wieku, jako najstarszy w Łodzi i jeden z pierwszych w kraju, dwukrotnie był przedmiotem badań Studenckiego Koła Naukowego - po raz pierwszy pod koniec 2005 roku, kiedy studenci przebadali jego słuchaczy pod kątem korzystania z nowych technologii i drugi raz - w okresie od marca do kwietnia 2007 roku, podczas trwania kursu komputerowego. Badania poświęcone korzystaniu z nowych technologiiWbrew oczekiwaniom, wyniki badań, które umożliwiły oszacowanie stopnia wykorzystania nowych technologii nie wypadły zadowalająco. Spośród pięćdziesięciu przebadanych respondentów, 80% pozytywnie wypowiedziało się o nowych technologiach, ale jedynie 43% zadeklarowało ich znajomość, zainteresowanie i faktyczne wykorzystywanie. Co trzeci z badanych korzystał na emeryturze z komputera, potrafił wysłać e-mail. Wśród badanej grupy pokutowało przekonanie o kosztowności użytkowania Internetu. Pogląd ten zasygnalizowało prawie 60% respondentów. Często też pojawiała się informacja, o braku zainteresowania Internetem oraz opinie wskazujące na kłopotliwość korzystania z niego lub brak okazji do zaznajomienia się z tym medium. Co czwarty respondent wyraził brak zainteresowania Internetem. Co ciekawe, prawie identyczna liczba nie wzięła nigdy udziału w kursie internetowym. Można zatem wysnuć wniosek, że przeszkodą w samodzielnym korzystaniu z Internetu jest tak naprawdę bariera technologiczna, która bez wyraźnej czyjejś pomocy czy instrukcji jest nie do przełamania. Trudno inaczej wytłumaczyć ten fakt, skoro opinię, iż Internet jest wspaniałym narzędziem ułatwiającym pracę, potwierdził co drugi badany. W pozostałych przypadkach Internet był najczęściej postrzegany jako nowość i niezwykle użyteczne medium. Podczas badania nie zanotowano głosów przeciwnych Internetowi. Na barierę technologiczną, utrudniającą swobodne korzystanie z Internetu, wskazuje jeszcze jeden fakt. Jak pokazały badania, respondenci boją się wykorzystywać globalną sieć do celów innych niż wyszukiwanie informacji. Niezwykle rzadko kupują książki czy bilety lotnicze. Nikt z badanych nie posiadał internetowego konta bankowego i nie realizował przelewów on-line. Można to traktować z jednej strony jako tradycjonalistyczne podejście, z drugiej - jako brak wiarygodnej informacji, która zapewniłaby słuchaczy o bezpieczeństwie tych transakcji. Podsumowanie badańZ badań wypłynął podstawowy wniosek - ludziom starszym brak pewności siebie, umożliwiającej samodzielne zapoznanie się z działaniem komputera i posługiwanie się nim. Środowisko osób w wieku poprodukcyjnym korzystających z komputera i Internetu stanowi marginalną część społeczeństwa. Mamy zatem do czynienia ze zjawiskiem digital divide - cyfrowej bariery, która ze względu na brak kompetencji kulturowych uniemożliwia korzystanie z zasobów globalnej sieci. Jedynym sposobem przezwyciężenia tej trudności jest nauka korzystania z Internetu, współgrająca z ideą kształcenia gerontologicznego i świetnie z nią korespondująca. Organizacja kursu komputerowegoPomysł na zorganizowanie kursu komputerowego powstał w rezultacie teoretycznych rozważań. Jego organizatorzy nie mieli dotąd doświadczenia w prowadzeniu podobnego przedsięwzięcia wśród danej grupy społecznej. Pomocne w przygotowaniu kursu okazały się anglojęzyczne materiały dostępne w Internecie, zwłaszcza artykuł Utrudnienia w korzystaniu z komputerów przez ludzi starszych autorstwa Melanie Lewin[2], poruszający różnorodne zagadnienia związane z korzystaniem z komputera przez seniorów. Propozycja przeprowadzenia kursu spotkała się z dużym zainteresowaniem ze strony słuchaczy Łódzkiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku. Na spotkanie informacyjne, które odbyło się 5 marca 2007 roku przyszło 39 osób, co odpowiadało założeniom wysuniętym przez organizatorów. W trakcie kursu okazało się, że zainteresowanie nim było na tyle duże, iż wielu osobom trzeba było, niestety, odmówić. Zajęcia postanowiono poprowadzić w dwóch grupach 20-osobowych, co w przypadku pracowni komputerowej dysponującej 11 stanowiskami komputerowymi z dostępem do Internetu dawało w rezultacie możliwość szkolenie dwóch osób przy jednym komputerze. Zakładając, że w tak utworzonej parze jedna z osób znała lepiej obsługę komputera od drugiej, można było spodziewać się, że nie pojawią się problemy z wykonywaniem ćwiczeń. Zajęcia zaplanowano w trybie cotygodniowym, po półtorej godziny. Opracowano plan sześciu spotkań, podczas których zaprezentowano ogólne zasady działania komputera, poruszanie się w strukturze plików systemu operacyjnego Windows XP, przedstawiono zasadę działania edytora tekstu Microsoft Word, a także środowisko Internetu. Kolejne założenie dotyczyło sposobu przekazywania treści. Prowadzący zrezygnowali ze specjalistycznej, pełnej skrótów myślowych i abstrakcji terminologii, dążąc do jak najprostszego i najbardziej zrozumiałego wyjaśniania zasad działania komputera. Pojęcia, które okazały się niezbędne do prowadzenia zajęć, takie jak: klikać, przeciągać, przejść do, wycinać, wklejać itd. zostały wyjaśnione już podczas pierwszych zajęć. Zaoszczędziło to nieporozumień i znacznie udrożniło tok zajęć. Kurs uzupełniono o prezentację multimedialną, która okazała się świetnym punktem odniesienia, w trakcie wyjaśniania danej czynności czy zobrazowania zjawiska. Innym elementem, mającym na celu łatwiejsze poznanie komputerów przez słuchaczy, było przygotowanie przed każdymi zajęciami materiałów pomocniczych, na które składały się:
Materiały te pozwoliły słuchaczom zrezygnować z notowania przebiegu omawianych czynności, przez co mogli skupić się na pracy z komputerem. Materiały rozdawano podczas pierwszych trzech zajęć (do czasu zaznajomienia z Internetem). Po zajęciach, na których przedstawiono funkcjonowanie Internetu, materiały zostały umieszczone na stronie internetowej kursu www.bibliotekoznawcy.uni.lodz.pl/kurs/. Od tego czasu słuchacze samodzielnie ściągali wyżej wymienione pliki, a następnie - w zależności od potrzeb - drukowali je lub przeglądali na monitorze komputera. Przebieg zajęćZaplanowanie zajęć na sześć spotkań wiązało się z przekonaniem, że jest to czas wystarczający do przekazania informacji dotyczących podstaw obsługi komputera. Zajęcia miały na celu zapewnienie każdemu ze słuchaczy bezpośredniego kontaktu z komputerem, możliwości oswojenia się z nim, samodzielnego wykonania ćwiczeń i nabycia umiejętności wyszukiwania informacji. Kurs podzielono na następujące zagadnienia:
Pierwsze zajęcia wiązały się z przedstawieniem najprostszych czynności związanych z funkcjonowaniem komputera. Przedstawiono jego historię i budowę, krok po kroku opisano uruchamianie komputera oraz korzystanie z pulpitu, wyjaśniono zasadę działania okien programów, strukturę menu Start, wykonywanie czynności Przeciągnij i upuść. Podczas drugich zajęć, po samodzielnym uruchomieniu komputerów przez słuchaczy i wykonaniu ćwiczeń, przedstawiono zasady działania programu Microsoft Word. Zadaniem słuchaczy było poprawne sformatowanie przygotowanego tekstu w oparciu o opisywane funkcje programu. Zajęcia trzecie rozpoczęto od przypomnienia zagadnień omawianych wcześniej. Tematykę internetową wprowadzono po uruchomieniu programu Internet Explorer i wyjaśnieniu podstawowej reguły, warunkującej korzystanie z Internetu oraz zasady działania hipertekstu. Następnie pokazano przykładowe strony internetowe, zdefiniowano pojęcie portalu i wyszukiwarki internetowej, omówiono ich budowę i działanie na konkretnych przykładach. Po przedstawieniu zasad funkcjonowania Internetu, podczas kolejnych, czwartych zajęć, skupiono się na wybranych stronach internetowych. Słuchacze poznali stronę Wirtualnej Polski, Polskich Kolei Państwowych, Wikipedii, zagranicznych serwisów informacyjnych, takich jak: www.aol.de, www.yahoo.fr, czy www.web.de. Przygotowano również ćwiczenia, które polegały na wyszukaniu określonej informacji. Zajęcia piąte, zgodnie z oczekiwaniami słuchaczy, poświęcono technikom komunikowania się przez Internet. Omówiono zasadę działania poczty elektronicznej (osoby, które nie posiadają skrzynki założyły ją), przedstawiono działanie komunikatorów internetowych: Gadu-Gadu oraz Skype. Ostatnie zajęcia stanowiły podsumowanie dotychczas nabytej wiedzy i wiązały się z wykonywaniem ćwiczeń i możliwością zadawania pytań. Charakterystyka społeczna uczestników kursuW grupie uczestników kursu zdecydowanie przeważały kobiety, których liczba wyniosła 39 (90,7%). Mężczyzn było czterech (9,3%). Większa część badanych posiadała wyższe wykształcenie (72,1%). Pozostałe osoby miały wykształcenie średnie (w tym 11,6% - techniczne). Najmłodszy uczestnik zajęć miał 55 lat, najstarszy - 84 lata. W wieku 55-64 lat było 46,5% słuchaczy, 44,2% uczestników miało 65-74 lat, a 9,3% - 75-84 lata. Większość słuchaczy przez kilka lat uczestniczyła w zajęciach organizowanych przez Łódzki Uniwersytet Trzeciego Wieku. Najliczniej reprezentowaną grupą byli słuchacze uczęszczający na wykłady od czterech do sześciu lat (46,5%). Wśród słuchaczy 25% uczestniczyło w zajęciach ŁUTW od jednego roku do trzech lat, 9 osób (20,9%) należało do ŁUTW od 7 do 9 lat. Trzy osoby (7%) należały do Uniwersytetu dłużej niż 10 lat (najdłużej lat 15). Osiągnięte rezultatyZdobyte umiejętności i oczekiwania słuchaczy były na bieżąco monitorowane za pomocą ankiet. Celem każdej z nich była ocena przystępności opisywanych zagadnień, sposobu prowadzenia zajęć i poznanie treści, które powinny zostać omówione w ramach kursu. Ankieta pierwsza, przeprowadzona w ramach spotkania informacyjnego, umożliwiła zebranie informacji na temat oczekiwań słuchaczy wobec kursu i poziomu ich wiedzy. Respondentami była grupa 39-osobowa.
Tabela 1. Ankieta 1, Pytanie 1. Czy miał Pan/i do czynienia z komputerem?
Tabela 2. Ankieta 1, Pytanie 2. Jak Pan/i ocenia swoją umiejętność obsługi komputera? Na początek próbowano ustalić, jak wiele osób spośród badanych respondentów miało kiedykolwiek do czynienia z Internetem. Fakt ten jest o tyle istotny, że w zależności od stopnia znajomości przez słuchaczy środowiska komputerów, kurs byłby poprowadzony na odpowiednim, właściwie sprofilowanym poziomie. Ponad 60% słuchaczy przyznało, że mieli styczność z komputerem, więc świadomie zrezygnowaliśmy z podstaw, a w zamian za to skupiliśmy się już od początku na ćwiczeniach praktycznych. Natomiast w ponad 80% (32 osoby) słuchacze ocenili poziom znajomości obsługi komputera jako słaby bądź zły. Było to zgodne z założeniami kursu, który zaplanowano jako kurs podstawowy, a nie zaawansowany.
Tabela 3. Ankieta 1, Pytanie 3. Do czego używał Pan/i komputera? Liczba odpowiedzi nie sumuje się do 100%, Przed rozpoczęciem zajęć, celem dostosowania ich tematyki do oczekiwań słuchaczy, zamieszczono w ankiecie pytanie, dzięki któremu kursanci mogli określić charakter dotychczasowego kontaktu z komputerem. Z Tabeli 3 widać, że respondenci najczęściej używali komputera do pisania tekstów użytkowych (podań, listów) - takie osoby stanowiły prawie 31% ogółu (12 osób). Komputera używano także do komunikacji i wyszukiwania informacji (po 28,2%) oraz do pracy zawodowej (23,5%) i rozrywki (20,5%). Dość liczną grupę osób, podobnie jak to wykazało pytanie pierwsze opisywanej ankiety (Tabela 1), stanowili słuchacze, którzy nie mieli dotąd, z różnych powodów, kontaktu z komputerem. W ich przypadku najważniejsza była zmiana nastawienia poprzez ukierunkowanie na samodzielne rozwiązywanie problemów w trakcie pracy z komputerem.
Tabela 4. Ankieta, 1 Pytanie 4. Czy ma Pan/i dostęp do komputera, W związku z zaplanowaniem zajęć jako typowo praktycznych, ważną rolę odgrywała możliwość przećwiczenia nowo poznanych treści w pracowni komputerowej, ale także i w domu. Pytanie dotyczące dostępu do komputera, na którym słuchacz mógłby przećwiczyć omawiane zagadnienia, wskazało na szerokie możliwości utrwalania nabytych podczas kursu wiadomości w domu lub u rodziny słuchacza. Troje na pięciu uczestników miało dostęp do komputera (własnego lub najbliższej rodziny) w domu, kolejne 25% (10 osób) miało możliwość wykonania ćwiczeń u dalszej rodziny bądź w innym miejscu. Brak dostępu do komputera zadeklarowało nieco ponad 5% słuchaczy (2 osoby). Można jednak założyć, że dostęp do komputera poza kursem komputerowym decydował o jego efektywności, co zostanie jeszcze omówione w dalszej części.
Tabela 5. Ankieta 1, Pytanie 5. Do czego chciał/a/by Pan/i wykorzystywać zdobytą podczas kursu wiedzę? Odpowiedzi nie sumują się do 100%, ponieważ można było udzielić więcej niż jednej odpowiedzi. Aby jak najprecyzyjniej określić zainteresowania słuchaczy i ich oczekiwania wobec kursu, w ankiecie zamieszczono pytanie dotyczące zagadnień, którym chcieliby poświęcić najwięcej czasu, i do których chcieliby nauczyć się sięgać po zakończeniu kursu. Jak widać z Tabeli 5, najczęściej wskazywano na wyszukiwanie informacji, komunikację i poszerzanie informacji z zakresu obsługi komputera. Okazjonalnie pojawiły się głosy uwzględniające zakupy i bankowość on-line. Respondenci nie docenili też w tej fazie kursu atutów posiadania skrzynki pocztowej. W trakcie zajęć starano się przedstawić wszystkie powyższe zagadnienia. Dużo czasu poświęcono zwłaszcza samodzielnemu wyszukiwaniu informacji w Internecie, przeglądaniu i charakteryzowaniu budowy różnorodnych stron internetowych (informacyjnych - www.wp.pl, www.web.de, www.yahoo.fr, www.aol.com, encyklopedycznych - www.pl.wikipedia.org, użytkowych - www.maps.google.com, www.pkp.pl, edukacyjnych - www.pwn.pl i innych), jedne z zajęć poświęcono pracy w edytorze tekstu Microsoft Word, a w przypadku zajęć dotyczących komunikacji przez Internet - założono skrzynki e-mail osobom, które dotąd ich nie posiadały i zademonstrowano działanie programów: Gadu-Gadu i Skype.
Tabela 6. Ankieta 2, Pytanie 1. Czy dotychczasowe zajęcia Po drugich zajęciach przeprowadzona została druga ankieta, której celem było poznanie opinii słuchaczy na temat formy ich prowadzenia i przystępności omawianych zagadnień. W efekcie badania otrzymano wypełnione 43 formularze ankiet. Większa, w porównaniu do poprzedniego badania, liczba ankiet wynika z drobnych zmian personalnych w składzie grup, gdyż część osób dołączyło do zajęć już po ich rozpoczęciu. Zasadniczym celem pierwszych dwóch zajęć była próba zmiany nastawienia do nowoczesnych technologii osób, które dotąd odczuwały przed nimi lęk. Obawa przed możliwością uszkodzenia sprzętu komputerowego była dość często spotykana zarówno w niniejszym, jak i wcześniejszym badaniu przeprowadzonym przez Studenckie Koło Naukowe Bibliotekoznawców. Jak wynika z Tabeli 6, słuchacze już po dwóch zajęciach w zdecydowanej większości zmienili nastawienie do komputera. Należy w tym miejscu wyraźnie podkreślić fakt, że w przypadku dużej grupy osób uczestnictwo w kursie komputerowym było prawdopodobnie pierwszą okazją do dłuższego kontaktu z komputerem.
Tabela 7. Ankieta 2, Pytanie 2. Czy udało się Panu/i przećwiczyć Na pytanie dotyczące przećwiczenia zagadnień, które omawiano podczas zajęć (operacje na plikach, poruszanie się w systemie operacyjnym, obsługa programu Microsoft Word) pozytywnie odpowiedziało blisko 70% słuchaczy (30 osób). W pewnym sensie świadczy to o sukcesie kursu, który zmotywował jego uczestników do powrócenia do poruszanych zagadnień i utrwalenia ich - samodzielnie, bądź z pomocą bliskiej osoby - poprzez wykonanie ćwiczeń.
Tabela 8. Ankieta 2, Pytanie 3. Czy zajęcia były prowadzone w jasny i przystępny sposób? Na podstawie drugiej ankiety próbowano także uzyskać informacje na temat jasności i przystępności omawianych zagadnień. Jak pokazano w Tabeli 8, ponad 90% słuchaczy (39 osób) nie miało problemów ze zrozumieniem przedstawianych zagadnień, o czym zdecydował głównie prosty i pozbawiony abstrakcyjnych pojęć język.
Tabela 9. Ankieta 2, Pytanie 4. Z jakimi treściami chciał/a/by zapoznać się Pan/i Nie ulega wątpliwości, że słuchacze, decydując się na kurs, byli zainteresowani konkretnymi zagadnieniami z zakresu obsługi komputera, które szczególnie chcieliby poznać i poszerzyć. Dzięki udzielonym odpowiedziom stwierdzono, że duży nacisk podczas kursu należy położyć na wyszukiwanie informacji i na korzystanie z Internetu w ogólności. Co trzeci z badanych zainteresowany był także rozrywką, którą może odnaleźć na stronach WWW bądź za pośrednictwem programów komputerowych.
Tabela 10. Ankieta 2 Pytanie 5. Co pragnąłby/pragnęłaby Pan/i zmienić w kursie? Już po drugich zajęciach słuchacze zasugerowali propozycje zmian w kursie. Jak się okazało, co trzeci z respondentów ocenił czas trwania kursu jako za krótki. Pojawiły się także głosy o zbyt małej liczbie stanowisk komputerowych. Z kolei 60% uczestników kursu nie zauważyło żadnych poważniejszych niedociągnięć, dlatego postanowiono kontynuować kurs w niezmienionej formie organizacyjnej.
Tabela 11. Ankieta 2, Pytanie 6. Czy kurs spełnia Pana/i oczekiwania? Na pytanie dotyczące oceny kursu dziewięć na dziesięć osób wypowiedziało się pozytywnie. Cieszy fakt, że słuchacze pozytywnie podeszli do niego od strony merytorycznej i organizacyjnej. Kurs nie spełniał oczekiwań tylko jednej osoby, a 7% (3 osoby) nie miało skonkretyzowanego zdania na ten temat.
Tabela 12. Ankieta 3, Pytanie 1. Czy dotychczasowe zajęcia W ostatniej ankiecie, przeprowadzonej pod koniec zajęć, pojawiły się ponownie pytania, które zadano wcześniej, jak i całkiem nowe. Pytanie pierwsze dotyczyło zmiany nastawienia do komputera. Tylko jedna osoba nie odpowiedziała na nie pozytywnie, co w przypadku podobnego zestawienia przedstawionego w Tabeli 6 świadczy o wysokiej efektywności kursu. Założenie sformułowane na początku zajęć, dotyczące próby zmiany nastawienia osób starszych do komputera, zostało zatem osiągnięte.
Tabela 13. Ankieta 3, Pytanie 2. Czy wykonanie prostych czynności na komputerze Oprócz nastawienia do nowoczesnych technologii, jakimi niewątpliwie są komputer i Internet, ważną rolę odgrywa umiejętność samodzielnego posługiwania się nimi. W pytaniu 2 trzeciej ankiety, w odpowiedzi na które respondenci mogli zadeklarować sprawność nabytą w tym zakresie, aż 74,4% (32 osoby) z nich odpowiedziało, że nastąpił znaczący postęp. Kolejnych 16,3% słuchaczy (7 osób) opowiedziało się za pozytywną zmianą. Różnicy między stanem obecnym, a poprzedzającym uczestnictwo w kursie, nie zauważyło 9,3% kursantów (4 osoby). Wynik ten również można traktować za osiągnięcie - dziewięciu na dziesięciu słuchaczy potwierdziło pogląd, że po odbyciu kursu mają mniej problemów z obsługą komputera niż przed nim.
Tabela 14. Ankieta 3 Pytanie 3. Czy udało się Panu/i przećwiczyć omawiane zagadnienia? Zmienił się również procent słuchaczy, którzy przećwiczyli omawiane zagadnienia, w stosunku do wyniku przedstawionego w Tabeli 7. Liczba odpowiedzi pozytywnych wzrosła o 16.2%. Wynik ten można potraktować jako zwiększenie samodzielności słuchaczy w wykonywaniu czynności na komputerze.
Tabela 15. Ankieta 3, Pytanie 4. Czy treść zajęć jest przedstawiona jasno i przejrzyście? O ile po drugich zajęciach nieco powyżej 90% słuchaczy (39 osób) zadeklarowało przejrzystość i jasność prowadzonych zajęć (Tabela 6), o tyle pod koniec zajęć o fakcie tym przeświadczonych było już 100% respondentów. Wynik ten jest dowodem na to, że słuchacze oswoili się już ze specyfiką słownictwa komputerowego, a treść poleceń, czy omawianych zagadnień nie stanowi już dla nich problemu.
Tabela 16. Ankieta 3 Pytanie 5. Czy udało się Panu/i zajrzeć na naszą stronę Z chwilą rozpoczęcia kursu, oprócz przekazywania słuchaczom materiałów w tradycyjnej, papierowej postaci, postanowiliśmy umieszczać je na specjalnie do tego stworzonej podstronie internetowej. Po zajęciach poświęconych Internetowi, na ich zakończenie, przedstawiono kursantom sposób przeglądania tych materiałów on-line, zapisywania na dysku komputera oraz drukowania. Takie założenie miało na celu zmotywowanie słuchaczy do samodzielnego zajrzenia do Internetu. Jak pokazano w Tabeli 16, ponad 80% kursantów udało się dotrzeć do tych materiałów.
Tabela 17. Ankieta 3, Pytanie 6. Jak Pan/i ocenia materiały pomocnicze? Jak już wspomniano, przy tworzeniu materiałów pomocniczych kierowano się ich czytelnością i prostotą przekazu. Treści zostały w nich przedstawione wyczerpująco, z licznymi rysunkami wskazującymi, gdzie należy kliknąć i na co należy zwrócić uwagę. Materiały przypadły słuchaczom do gustu, o czym świadczy fakt ich powielania po zakończeniu zajęć. Za bardzo przydatne oceniło je prawie 70% słuchaczy, w opinii blisko 28% były one przydatne. Sprecyzowanego zdania nie miało w tej kwestii 2,3% badanych.
Tabela 18. Ankieta 3 Pytanie 7. Jak Pan/i ocenia szkolenie? Na zakończenie poproszono kursantów o całościową ocenę szkolenia. Zaskakuje fakt, że nie pojawiła się opinia negatywna. Wszyscy słuchacze docenili szkolenie, oceniając je "dobrze" (20,9%) albo "bardzo dobrze" (79,1%). Jeżeli ocena szkolenia w jakimś stopniu odzwierciedla nabyte podczas kursu umiejętności, można optymistycznie stwierdzić, że po jego zakończeniu społeczność internetowa wzbogaciła się o 43 nowych internautów. Fot. 1. Pamiątkowe zdjęcie uczestników kursu PodsumowanieZaprezentowane w niniejszym artykule wyniki badań i refleksje, związane z przeprowadzonym przez Studenckie Koło Naukowe Bibliotekoznawców Uniwersytetu Łódzkiego szkoleniem komputerowym dla słuchaczy Łódzkiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku, miały na celu wykazać, że nawet osoby starsze mogą nauczyć się podstaw obsługi komputera i swobodnie wykorzystywać Internet do rozwijania swoich pasji i zainteresowań. We współczesnym świecie zdominowanym przez cyfrowe rozwiązania dostępne on-line, jakimi są: bankowość, komunikacja, informacja, zakupy, rozkłady jazdy - potrzeba ustawicznego wskazywania ich wydaje się ze wszech miar konieczna. Mając na uwadze rozwiązania stosowane w Wielkiej Brytanii czy Szwecji[3], podobne możliwości rozwoju należy postawić także przed polskim społeczeństwem. Ludzie starsi wciąż są marginalizowani, nie tylko w życiu zawodowym, ale także w zajęciach w domu i wolontariacie[4], wreszcie w dostępie do nowoczesnych technologii. Stąd potrzeba organizowania wprowadzających kursów poświęconych technologiom informacyjnym i komunikacyjnym, ukierunkowanych na ludzi starszych. Zajęć, których treść powinna być zaadaptowana do ich potrzeb[5]. Artykuł ten jest bezpośrednim dowodem na to, jak otwartą na wiedzę i nowości grupą są słuchacze Uniwersytetów Trzeciego Wieku. Miejmy nadzieję, że zachęci on inne placówki do organizowania takich kursów dla osób w wieku poprodukcyjnym, propagując ideę społeczeństwa informacyjnego, którego już dawno staliśmy się mimowolnymi uczestnikami. Przypisy:[1] KOWALCZYK , Jolanta (red.). Fascynacje profesorów i słuchaczy Łódzkiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku 1979-1994. Łódź : b. w., [1999], s. 3. [2] LEWIN, Melanie. Obstacles to Older People Using Computers [on-line]. [dostęp 26 marca 2007]. Dostępny w World Wide Web: http://www.elearningeuropa.info/directory/index.php?page=doc&doc_id=489&doclng=6 . [3] Mowa m.in. o Edynburskiej Grupie Działania Seniorów, upowszechniającej Internet w domach pomocy społecznej i Senior Surf Day szwedzkiej inicjatywie popularyzującej w bibliotekach korzystanie z Internetu przez osoby starsze. Szerzej zagadnienie charakteryzuje: LEWIN, Melanie. Obstacles to Older People Using Computers [on-line]. [dostęp 23 marca 2007]. Dostępny w World Wide Web: http://www.elearningeuropa.info/directory/index.php?page=doc&doc_id =489&doclng=6. [4] Por. PILLEY, Christopher. Adult education, community development and older people. In Adult Learners, Education and Training. Ed. by Richard Edwards, Sandy Sieminski and David Zeldin. London: The Open University, 1993, s. 267.- (Learning Through Life : 2). [5] GILLIGAN, Rosemarie. Initiatives Encouraging e-Learning among Older Europeans [on-line]. [dostęp 26 marca 2007]. Dostępny w World Wide Web: http://www.elearningeuropa.info/directory/index.php?page=doc&doc_id=1160&doclng=6. |
| |||