| | Nr 1/2007 (82), Historyczne szpargały. Sprawozdanie | |
 | | | |
Urszula Klin
| |||
| | ||
| Wizerunek zawodu bibliotekarza i pracownika informacji naukowej we współczesnym świecie diametralnie się zmienił. Ogromny wpływ mają nań posiadane kwalifikacje i umiejętności, ale także wszechobecna komputeryzacja oraz kształtowanie się społeczeństwa informacyjnego. Koło Naukowe Studentów Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa UJ zorganizowało konferencję naukową na temat: Przyszłość zawodu bibliotekarza i pracownika informacji naukowej w Polsce i na świecie. Konferencja odbyła się 23 listopada 2006 r. w Instytucie Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa UJ w Krakowie. Jej głównym celem było ukazanie problemów, a także pozytywnych aspektów pracy bibliotekarza oraz pracownika informacji naukowej. W konferencji wzięli udział: dr Stefan Kubów, prof. dr hab. Jacek Wojciechowski, dr hab. Andrzej Linert, dr Piotr Lechowski, dr Krzysztof Jaśko, dr hab. Alina Fitowa, dr Agnieszka Korycińska-Huras, mgr Krystyna Dziewańska oraz studenci Uniwersytetu Śląskiego, Warszawskiego, Jagiellońskiego i Akademii Pedagogicznej w Krakowie. Konferencję uroczystym wystąpieniem zainaugurowała Urszula Klin (prezes KNS INiB UJ) wraz z dyrektorem ds. studenckich - dr. Piotrem Lechowskim. Impreza przebiegała w dwóch sesjach. Pierwsza część dotyczyła wizji zawodu bibliotekarza i pracownika informacji naukowej. Z otwierającym referatem pt. Batgirl was a librarian, czyli kim jest bibliotekarz wystąpiła Justyna Jasiewicz-Hall (UW). Przedstawiła stereotypowy wizerunek bibliotekarza. Na podstawie badań dowiodła, że status społeczny bibliotekarza jest zasmucająco niski. Scharakteryzowała wygląd zewnętrzny bibliotekarzy, opierając się na stereotypach panujących w społeczeństwie. Autorka stwierdziła, że umiejętności interpersonalne, życzliwość, uczynność i serdeczność, niestety, nie znajdują się na szczycie listy cech charakteryzujących bibliotekarzy. Przez to, że dawniej w zawodzie bibliotekarza mogli pracować ludzie zatrudniani "po znajomości", czyli krewni i protegowani, utarło się powszechne przekonanie, że do pracy w bibliotece nie trzeba mieć wykształcenia, umiejętności czy wiedzy. W placówkach tego typu nie robi się nic innego poza przekładaniem książek. Na koniec wystąpienia referentka dodała, że bibliotekarze to - wbrew panującym stereotypom - specjaliści od gromadzenia i przetwarzania informacji i właśnie ten wizerunek należałoby wykreować w świadomości społecznej. Drugi referat poświęcony Amerykańskiemu spojrzeniu na przyszłość zawodu bibliotekarza i pracownika informacji naukowej. Serwis ALA przedstawiła Anna Lorańc (UJ). Z jej wystąpienia dowiedzieliśmy się, że przedsiębiorstwa amerykańskie udostępniające bazy bibliograficzne on-line zatrudniają bibliotekarzy w charakterze administratorów danych, szkoleniowców, badaczy, analityków danych oraz menedżerów serwisów on-line. Prócz tego studentka scharakteryzowała inne miejsca pracy dla bibliotekarzy i pracowników informacji naukowej, m.in.: w firmie prawniczej jako LITIGATION CASE SUPERVISOR, czyli osoba odpowiedzialna za przejrzyste organizowanie danych prawniczych dotyczących odpowiednich spraw; w wydawnictwie jako przedstawiciel handlowy, szef marketingu, edytor, specjalista od odpowiedniego oprogramowania dla wydawnictw; w organizacjach społecznych jako koordynator kształcenia ludzi dorosłych; w szkole jako SCHOOL MEDIA SPECIALIST - osoba pomagająca nauczycielom w zdobywaniu materiałów pomocniczych do lekcji i wspierająca ich w czasie zajęć w grupach; przy szpitalach jako MEDICAL LIBRARIAN - osoba dostarczająca informacji o nowych sposobach leczenia, ważnych operacjach i odkryciach naukowych istotnych dla szpitala ze względu na jego profil; przy instytucjach rządowych jako GOVERNMENT DOCUMENT LIBRARIAN - osoba zabezpieczająca dokumenty rządowe, nagrania posiedzeń i tworząca faktografię dotyczącą działalności rządu. W kolejnym referacie pt. Bibliotekarzy portret własny Barbara Grabowska (UJ) scharakteryzowała opinie bibliotekarzy o wykonywanym przez nich zawodzie, o pełnionych obowiązkach, marzeniach, a także o tym, jak postrzegają swoje miejsce w społeczeństwie. Z przeprowadzonych badań wynika, że bibliotekarze są dumni ze swojego zawodu, zaś największą satysfakcję sprawia im wypożyczanie książek czytelnikom, wyszukiwanie i udzielanie informacji oraz przeprowadzanie lekcji bibliotecznych. Jagoda Szostak wraz z Anną Suchecką (UŚ) przedstawiły Karierę bibliotekarza "od kuchni". Omówiły kwestie związane z nieustannym dokształcaniem się bibliotekarzy. Bibliotekarz musi dążyć do samorozwoju, starać się traktować swoją pracę jako przyjemność, umieć połączyć przyjemne z pożytecznym - w przeciwnym wypadku nie osiągnie satysfakcji z wykonywanej pracy. W wystąpieniu Martyny Pawłowskiej i Karoliny Nizioł pt. Wizja zawodu bibliotekarza i pracownika informacji naukowej w świetle fachowych publikacji prasowych z lat 2003-2006 obie profesje - bibliotekarza i pracownika informacji naukowej - zostały scharakteryzowane oddzielnie. Według autorek, bibliotekarz powinien stale rozwijać swoje umiejętności i poszerzać wiedzę, uczestniczyć w różnego rodzaju projektach i szkoleniach mających na celu zwiększenie jakości usług bibliotecznych, umieć współpracować i komunikować się z ludźmi, wykorzystywać w swojej pracy Internet oraz wspierać i rozwijać działalność kulturalno-społeczną biblioteki. Natomiast wizja pracownika informacji naukowej to zawód taksonoma (doświadczenie w tworzeniu taksonomii, tezaurusów i innych słowników kontrolowanych + tworzenie metadanych); architekta informacji (umiejętności taksonomii + znajomość technologii internetowych); projektanta interakcji człowiek-komputer (umiejętności architekta informacji + znajomość psychologii i zachowań użytkowników + znajomość zasad interakcji między komputerem a użytkownikiem). Anna Garbowska i Anna Krzak omówiły Przyszłość zawodu bibliotekarza i pracownika informacji naukowej w oczach studentów studiów stacjonarnych informacji naukowej i bibliotekoznawstwa UJ. Studentki 6 i 7 listopada 2006 r. przeprowadziły ankietę, którą wypełniło 138 respondentów. Badania zostały wykonane w Instytucie Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa Uniwersytetu Jagiellońskiego wśród studentów studiów stacjonarnych roku I-go, II-go i III-go. Celem badania było uzyskanie odpowiedzi na pytania dotyczące tego, jak zawód bibliotekarza i pracownika informacji naukowej jest postrzegany przez studentów IINiB UJ. W świetle przeprowadzonych badań okazało się, że w świadomości studentów informacji naukowej i bibliotekoznawstwa, przyszłość ich zawodu "nie rysuje się różowo". Respondenci jako miejsce swojej przyszłej pracy wybierali znacznie częściej wydawnictwa i prywatne firmy, np. infobrokerskie, niż biblioteki czy archiwa. Wielu z nich jednak w przyszłości chce zostać bibliotekarzem, pracownikiem informacji naukowej czy też archiwistą. Referat autorstwa Eweliny Trofimiuk-Misiukiewicz (UG), który zakończył I sesję naukową, dotyczył Zawodu bibliotekarza i pracownika informacji naukowej w XXI wieku. Autorka uważa, że obecnie bibliotekarz i pracownik informacji naukowej musi być badaczem, doradcą, planistą, menedżerem, nadzorcą, przywódcą, członkiem zespołu, osobą rozwiązującą poważne problemy, ale też potrafiącą np. naprawić drukarkę. Najważniejsze cechy tych profesji to: wszechstronność, komunikatywność i łatwość nawiązywania kontaktów, umiejętność pracy w zespole, elastyczność, uprzejmość i zaangażowanie oraz zdolności językowe. Temat II sesji naukowej dotyczył absolwentów informacji naukowej i bibliotekoznawstwa oraz rynku pracy. W tej części poruszane były kwestie związane z możliwościami pracy absolwentów oraz wymogami stawianymi przez pracodawców. Jako pierwsza wystąpiła Monika Szczerba (UJ), charakteryzując Perspektywy zatrudnienia absolwentów informacji naukowej i bibliotekoznawstwa w Polsce na przykładzie ofert pracy z lat 2004-2006. Jeśli chodzi o biblioteki, to absolwenci są najczęściej zatrudniani w bibliotekach publicznych, naukowych, głównych szkół wyższych oraz szkolnych. Prócz tego mogą być zatrudniani na stanowisku infobrokera (oferta Firmy Vivento Infobrokers), przedstawiciela handlowego, handlowca, księgarza (w firmie International Publishing Service); w wydawnictwie elektronicznych czasopism naukowych (Central European Science Journal), na stanowisko ds. informacji zawodowej (Wojewódzki Urząd Pracy w Krakowie). Z przeprowadzonej analizy ofert pracy wynika, że najwięcej ogłoszeń zamieszczono w serwisie EBIB. Kolejny referat - "Szukajcie a znajdziecie", czyli bibliotekarska "Szansa na Sukces" - przedstawił Łukasz Tkaczyk (AP). Każdy absolwent bibliotekoznawstwa musi liczyć wyłącznie na samego siebie, "jego kariera leży w jego rękach". Autor omawia dwa różne sposoby szukania pracy. Pierwszy, tzw. ścieżka po nitce do kłębka, dotyczy sytuacji, kiedy po ukończeniu studiów nie możemy znaleźć pracy w swoim zawodzie. Wtedy, zdaniem autora, należy "szukać obok", np. zamiast biblioteki naukowej - szkolna, zamiast pracy w wydawnictwie - praca dorywcza jako korektor. Musimy zdobywać doświadczenie zawodowe. Druga z propozycji to tzw. ścieżka nisz, która wiąże się z szukaniem pracy nie tylko w dużych aglomeracjach miejskich, ale też mniejszych miastach, które nie zostały do końca wyeksploatowane, np. rodzinne miasto. W takich miejscach najczęściej brakuje wykwalifikowanych pracowników. Justyna Grzymała wraz z Martą Ziółek (UW) zaprezentowały odczyt Studia i co dalej? Rynek pracy, a bibliotekarze i pracownicy informacji naukowej. Autorki uważają, że studia dotyczące informacji naukowej i bibliotekoznawstwa oferują szereg specjalności związanych głównie z książką, ale nie tylko. Podczas studiów wzbogacamy swoją wiedzę m.in. w zakresie dokumentów elektronicznych, Internetu, bibliografii oraz grafiki komputerowej. Studenci uczą się także, jak efektywnie zarzdzać informacją. Ta wiedza jest coraz wyżej ceniona na rynku pracy. Każdy student tego kierunku musi wiedzieć jak zaspokajać potrzeby związane z wyszukiwaniem i udostępnianiem informacji wszelkim grupom społecznym. Ostatni referat, autorstwa Moniki Klimek (UJ): Być albo nie być bibliotekarzem. Perspektywy i wizje zawodu bibliotekarza w opinii studentów studiów niestacjonarnych informacji naukowej i bibliotekoznawstwa UJ, dotyczył stosunku absolwentów do wymagań obecnego rynku pracy. Ponad 60% studentów nadal nie jest zdecydowana co do swojej przyszłości jako bibliotekarza. Autorka wymieniła wiele czynników składających się na obecną sytuację. Najważniejsze z nich to wynagrodzenie oraz szanse na rynku pracy. Na pytanie o perspektywy pracy w zawodzie, aż w 92% przypadków padła odpowiedź, że szanse te są zerowe albo marne. Dla autorki jest to zastanawiające. Czy zatem być czy nie być bibliotekarzem? Być, jest to bowiem praca z przyszłością, w której można dokonać wiele. Praca ta czeka na nowych ludzi z ciekawymi pomysłami, którzy zadadzą kłam stereotypom. Konferencja zakończyła się uroczystym wręczeniem dyplomów w podziękowaniu za udział oraz organizację imprezy.  | |
| | | |
| |||
| | ||