Małgorzata Kaczarowska
Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie

IFLA 2005, czyli odkrywcza podróż bibliotekarzy

W dniach 14-18 sierpnia 2005 r. uczestniczyłam w 71. międzynarodowej konferencji IFLA, która odbyła się w Oslo. Tegoroczny temat brzmiał: Libraries - a Voyage of Discovery (Biblioteki - odkrywcza podróż). Konferencja zgromadziła niemal 4000 uczestników ze 117 krajów.

Ceremonia otwarcia, którą swoją obecnością zaszczycił król Norwegii, Harald V, była wyjątkowa, co przyznawali także ci, którzy uczestniczyli już w wielu konferencjach IFLA. Uroczystość odbyła się w ogromnej hali Oslo Spectrum, zdolnej pomieścić wszystkich uczestników. Wśród przemawiających byli: norweska minister kultury Valgerd Svarstad Haugland oraz burmistrz Oslo Per Ditlev Simonsen, a otwierający referat wygłosił prof. Francis Sejersted. Na niezwykle efektowną część artystyczną składał się występ doskonałej norweskiej harfistki Sidsel Walstad oraz norwesko-irlandzkiego duetu Secret Garden.

Pierwsze sesje konferencyjne rozpoczęły się od razu po ceremonii otwarcia. Największa tego dnia była sesja plenarna, poświęcona zniszczeniom spowodowanym przez tsunami w bibliotekach na Sri Lance, wielu słuchaczy zgromadziła również sesja UNESCO na temat programu Pamięć Świata. Równolegle trwały sesje bardziej przyziemne, np. dotyczące usług on-line dla użytkowników biblioteki. Pierwszy dzień zakończyło otwarcie towarzyszącej konferencji wystawy, na której prezentowały się firmy, związane w jakiś sposób z rynkiem bibliotekarskim.

W konferencji uczestniczyła 18-osobowa grupa bibliotekarzy z Polski. Drugiego dnia zaprezentowano dwa "polskie" referaty:

• Recruitment to MA LIS studies at the Institute of Information and Book Studies, University of Warsaw - the survey of candidates' motivation to different specialities, wygłoszony przez Małgorzatę Kisilowską na sesji 'Recruitment and Careers' oraz
• Quality of academic libraries - funding bodies, librarians and users perspective: a common project of Polish research libraries on comparable measures, wygłoszony przez Marzenę Marcinek na sesji 'Quality in the institutional environment'.

Napięty program i mnogość odbywających się równolegle sesji sprawiały, że konieczne było dokonywanie wyborów. Uczęszczając na sesje z interesującego zakresu, najczęściej miało się program wypełniony od rana do wieczora, stąd też trudno jest zdać wyczerpującą relację z obrad. Wszystkie materiały i szczegółowy program dostępne są nadal na stronach IFLA. Ja uczestniczyłam w sesjach najbliższych moim zainteresowaniom zawodowym: obsługa czytelnika, digitalizacja, zagadnienia związane z open access, a także rozwój bibliotek w przestrzeni wirtualnej i dostosowanie do narastającej potrzeby poszerzenia oferty on-line.

Sporo miejsca poświęcono coraz bardziej istotnym kwestiom, związanym z gwałtownymi przemianami w funkcjonowaniu bibliotek i kolekcji książek, spowodowanymi upowszechnieniem się i rozwojem Internetu. Wiele sesji dotyczyło zarówno projektów digitalizacyjnych, jak i problemów dostępu do materiałów elektronicznych, praw autorskich etc.

Ciekawie zaprezentowała się także sesja posterowa, na której przedstawiono ponad 70 prac. Niestety, błędy organizacyjne - przede wszystkim zbytnie stłoczenie eksponowanych posterów - spowodowały, że trudno było dokładnie zapoznać się z wystawionymi tam pracami, jak również podyskutować z ich autorami.

Konferencji towarzyszył bogaty program kulturalny. Co wieczór, w wynajętej sali na najwyższym piętrze jednego z wieżowców, odbywał się "IFLA Nighspot" - spotkanie kulturalne, ozdobione występami zespołów jazzowych i spotkaniami z pisarzami i publicystami. Uczestnicy konferencji zostali również zaproszeni na przyjęcie z okazji otwarcia po remoncie nowego budynku norweskiej Biblioteki Narodowej. Z pewnością najciekawszy jednak był "wieczór kulturalny", który odbył się w wynajętym na ten cel skansenie, mieszczącym się na terenie Oslo. Ogromny i bogaty skansen był tego wieczora całkowicie do dyspozycji bibliotekarzy, a jego pracownicy przybliżali zainteresowanym historię i kulturę Norwegii.

Warto też na koniec wspomnieć o wspaniałej atmosferze, o którą dbali liczni wolontariusze. Moją uwagę zwrócił fakt, że były to przede wszystkim kobiety - czynne i emerytowane bibliotekarki z Oslo i okolic, traktujące udział w wolontariacie jako ciekawe i niecodzienne doświadczenie. Wszystkie te osoby były zawsze uśmiechnięte i pomocne, udzielając wyczerpujących informacji gościom, a także stojąc jako "żywe znaki drogowe" na ulicach pomiędzy różnymi miejscami obrad.

Obserwując kolejne wystąpienia konferencyjne można było odnieść wrażenie, że pod względem technologicznym Polska nie znajduje się wcale daleko za czołówką - tym bardziej, że w wielu projektach najnowocześniejsze technologie nie były potrzebne. To, co jednak robiło wrażenie, to umiejętność współpracy bibliotek, tworzenie silnego lobby, mającego wpływ na decyzje władz państwowych i twardo negocjującego z międzynarodowymi firmami zakupy oprogramowania i baz danych. Nawet niewielkie stosunkowo alianse bibliotek regionalnych umożliwiają prowadzenie wspólnych projektów i pozyskiwanie środków budżetowych na rozmaite przedsięwzięcia. Pod tym względem polskie biblioteki na pewno mogą się jeszcze wiele nauczyć - korzystając z tego, że nie muszą wyważać otwartych drzwi i mogą skorzystać ze sprawdzonych w praktyce rozwiązań.

IFLA 2005, czyli odkrywcza podróż bibliotekarzy / Małgorzata Kaczarowska// W: Biuletyn EBIB [Dokument elektroniczny] / red. naczelny Bożena Bednarek-Michalska. - Nr 8/2005 (69) październik. - Czasopismo elektroniczne. - [Warszawa] : Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich KWE, 2005. - Tryb dostępu: http://www.ebib.pl/2005/69/kaczarowska.php. - Tyt. z pierwszego ekranu. - ISSN 1507-7187