Nr 7/2005 (68), Dwa kroki do przodu. Sprawozdanie
| | Nr 7/2005 (68), Dwa kroki do przodu. Sprawozdanie |
|
 | | | |
Ewa Kołodzińska
| |||
| | ||
| Siedem lat po konferencji Świat biblioteki elektronicznej w klasycznej bibliotece naukowej Biblioteka Główna Politechniki Poznańskiej ponownie zorganizowała konferencję, która z jednej strony była kontynuacją tematyki podjętej w 1998 r., z drugiej strony stawiała tę tematykę w znacznie szerszym aspekcie biblioteki jako instytucji kultury i cywilizacji u początków XXI wieku. Celem konferencji była próba analizy i uzyskania odpowiedzi na pytania:
Tematyka konferencji i zaproponowany program spotkały się z dużym zainteresowaniem środowiska bibliotekarskiego. Do Poznania przyjechali przedstawiciele polskich bibliotek uniwersyteckich, technicznych, rolniczych, ekonomicznych, pedagogicznych, artystycznych i medycznych, zarówno państwowych, jak i prywatnych. Szersze spojrzenie na pewne kwestie było też możliwe dzięki udziałowi gości zagranicznych: ze Stanów Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii, Holandii, Niemiec, Białorusi i Słowacji. Mimo bardzo dużej liczby zgłoszonych referatów - aż 42, nie licząc wystąpień sponsorów - prawie wszystkie prezentacje[1] zmieściły się w sześciu sesjach tematycznych:
Pierwszy dzień konferencji zdominował problem kultury organizacyjnej w obliczu zmieniających się zadań i funkcji bibliotek oraz w oparciu o polski indywidualizm kulturowy. Była to też próba zdefiniowania etapu rozwoju polskich bibliotek naukowych w kierunku bibliotek wirtualnych z uwzględnieniem tradycyjnej roli biblioteki w społeczeństwie, nowych potrzeb użytkowników, a także tendencji w bibliotekach amerykańskich. Cennym uzupełnieniem referatów była dyskusja na temat dystansu dzielącego biblioteki polskie i amerykańskie, w której szczególną uwagę zwracano na brak w polskich katalogach informacji o dokumentach on-line. Drugą poruszaną kwestią było przystąpienie katalogu centralnego Nukat do współpracy z OCLC i sprawa zasad tej współpracy. Kolejny wątek stanowił problem zmian organizacyjnych w bibliotekach i przekształcania struktur hierarchicznych w struktury macierzowe z niezwykle istotnym w tym problemie czynnikiem psychologicznym. Szeroko dyskutowano nad zagadnieniem wpływu globalizacji na funkcjonowanie bibliotek, a jednocześnie miejsca bibliotek w globalnej rzeczywistości cyfrowej - przede wszystkim problem pogodzenia tendencji do ujednolicania zasad opracowania zbiorów, rozszerzania współpracy i upowszechniania dostępu do wiedzy z koniecznością wyzbycia się indywidualnych przyzwyczajeń czy nawet istoty własnej tożsamości. Sporo kontrowersji wzbudził także problem szumu informacyjnego i zanikającej specjalizacji bibliotek w zakresie źródeł elektronicznych. Pojawiały się postulaty zmiany zasad licencjonowania pełnotekstowych czasopism elektronicznych, aby wszystkie biblioteki uczestniczące w konsorcjum nie musiały kupować tych samych tytułów. W tej kwestii jednak zdania były podzielone - część bibliotekarzy godzi się z takimi zasadami działania konsorcjów w zamian za korzyści, jakie można uzyskać, i widzi przyszłość w tworzeniu idealnej biblioteki uniwersalnej. Kolejna sesja była wymianą doświadczeń, jak poszczególne biblioteki godzą tradycyjne funkcje z nowoczesną technologią, a raczej, jak wykorzystują tę technologię w swojej codziennej pracy. Czwarta sesja natomiast dotyczyła funkcjonowania bibliotek naukowych w cywilizacji cyfrowej - obok bibliotek wirtualnych i repozytoriów Open Access. Wielowątkowa dyskusja zamykająca obie sesje również dotyczyła obecnej rzeczywistości, w jakiej biblioteki polskie funkcjonują, nazywanej rzeczywistością dualną czy też hybrydową. Poruszano m.in. problem równowagi pomiędzy nowoczesnymi technologiami a jakością informacji, gwarantowaną przez osiągnięcia tradycyjnego bibliotekarstwa. Zastanawiano się też nad zmiennością mediów i techniki, starzeniem się nośników informacji i oprogramowania. Osobną kwestię stanowiła konieczność wypracowania nowego modelu współpracy, przede wszystkim stworzenia w Polsce systemu wypożyczeń międzybibliotecznych. Piąta sesja była próbą odpowiedzi na pytanie, jakich pracowników potrzebują współczesne biblioteki, co mogą im zaoferować i czego powinny od nich wymagać. Omówiono status edukacyjny i prawny bibliotekarzy, umiejętności i cechy osobowościowe, jakie powinni posiadać, a także tożsamość zawodową i świadomość wartości, jakie w tym zawodzie istnieją. Konferencję kończyła sesja jubileuszowa, związana z 60-leciem Biblioteki Politechniki Poznańskiej. Zawierała głównie prezentację najważniejszych dokonań i planów biblioteki na najbliższą przyszłość. Uzupełnieniem tej sesji była wystawa na temat dziejów biblioteki oraz przegląd prac Jerzego Rybarczyka - wieloletniego autora exlibrisów biblioteki. Oddzielny wątek stanowiła kwestia roli biblioteki w procesie dydaktycznym, jej miejsca w strukturze uczelni i wreszcie promocji zasobów i usług bibliotecznych wśród pracowników naukowych i studentów, którą należałoby rozpocząć od umieszczenia linku do witryny internetowej biblioteki na pierwszej stronie serwisu uczelni. Ten postulat wraz z wystąpieniem rektora Politechniki Poznańskiej otwierającym konferencję, w którym była mowa o powrocie biblioteki do roli pracowni naukowej, stanowił doskonałą klamrę zamykającą to spotkanie i będącą puentą całej konferencji. Wszystkie referaty wraz z dyskusją zamykającą poszczególne sesje zostaną opublikowane w formie dwutomowego wydawnictwa drukowanego[2] oraz w wersji elektronicznej - na CD-ROM-ie i on-line w serwisie Biblioteki Głównej Politechniki Poznańskiej. Przypisy[1] Wyjątek stanowi referat Poglądy na status edukacyjny bibliotekarza i pracownika informacji naukowej prof. dr. hab. Mariana Walczaka, prodziekana Wydziału Pedagogiczno-Artystycznego UAM w Kaliszu, gdyż Profesor nie mógł uczestniczyć w konferencji. Referat będzie opublikowany w drugim tomie materiałów konferencyjnych. [2] Pierwszy tom, zawierający referaty z pięciu sesji, został wydany już przed konferencją. Wydanie drugiego tomu z referatami z sesji jubileuszowej i zapisem dyskusji planuje się na wrzesień 2005 r.  | |
| | | |
| |||
| | ||