Edyta Urbańska
Biblioteka Główna UMK
Centrum Dokumentacji Europejskiej

www.bu.uni.torun.pl/euro.htm

Aplikacje do Unii Europejskiej o subwencje dla bibliotek naukowych w Polsce

Toruń 19-20 listopada 2001

Celem tej pracy jest przedstawienie programów Unii Europejskiej, których uczestnikami mogą być polskie biblioteki naukowe.
Pierwszą grupę stanowią programy kulturalne i edukacyjne, natomiast drugą - związane z tworzeniem społeczeństwa informacyjnego.
Podstawowym źródłem informacji o programach edukacyjnych i kulturalnych jest strona domowa Dyrektoriatu Generalnego Komisji Europejskiej ds. Edukacji i Kultury europa.eu.int/comm/dgs/education_culture/index_en.htm, która wyczerpująco informuje o rodzajach programów i zasadach uczestnictwa, a także zawiera pełną, niezbędną dokumentację.
W przypadku programów odnoszących się do tworzenia społeczeństwa informacyjnego najwięcej danych dostarcza strona www Dyrektoriatu Generalnego ds. Społeczeństwa Informacyjnego: europa.eu.int/information_society/programmes/index_en.htm.
Krótka charakterystyka - przynajmniej części dostępnych dla Polski programów - zamieszczona jest także na stronach Przedstawicielstwa Komisji Europejskiej w Polsce www.europa.delpol.pl/

PROGRAMY KULTURALNE I EDUKACYJNE

Culture 2000 (2000-2004)

Program Kultura 2000 jest pierwszym ramowym wspólnotowym programem kulturalnym. Zastąpił on wcześniej realizowane programy: Raphael, Kaleidoscope i Ariane i ma na celu promowanie kultury, twórczości i międzynarodowego rozpowszechniania dorobku kulturalnego, ochronę wspólnego dziedzictwa kulturowego oraz ułatwianie publicznego dostępu do kultury. Jego realizację zaplanowano na lata 2000 - 2004 i przeznaczono nań środki budżetowe w wysokości 167 mln euro. Adresatem programu są instytucje kulturalne z państw członkowskich UE i Europejskiego Obszaru Gospodarczego, krajów stowarzyszonych i tych, które zawarły ze Wspólnotą umowy o współpracy lub stowarzyszeniowe, zawierające klauzule dotyczące współpracy kulturalnej, a także międzynarodowe organizacje kulturalne. Program obejmuje wszystkie formy działalności kulturalnej, m.in. sztukę, literaturę, muzykę, historię kultury i dziedzictwo kulturowe, z wyjątkiem kina i mediów audiowizualnych.

Wyodrębniono w nim trzy akcje:

1.  Określone, krótkookresowe działania podjęte przez instytucje kulturalne z przynajmniej trzech krajów. W jej ramach wspierane będzie:
       * ułatwianie dostępu do kultury i rozszerzanie udziału obywateli w przedsięwzięciach kulturalnych,
       * popieranie rozwoju nowych form ekspresji kulturalnej - obok i łącznie z tradycyjnymi formami wyrazu kulturalnego,
       * poprawa dostępu do książek, rozwój czytelnictwa i szkolenia osób pracujących na tym polu, a więc bibliotekarzy,
       * współpraca w dziedzinie ochrony, wspierania i promowania wspólnego europejskiego dziedzictwa kulturowego na poziomie europejskim,
       * tworzenie narzędzi multimedialnych, odpowiadających potrzebom różnych państw oraz czyniących europejską twórczość artystyczną i dziedzictwo kulturowe bardziej dostępnymi i widocznymi,
       * inicjatywy, dyskusje i współpraca między instytucjami kulturalnymi i społeczno-kulturalnymi, działającymi na polu integracji społecznej, zwłaszcza zajmującymi się młodzieżą,
       * promowanie dialogu międzykulturowego i wymiany między kulturą europejską i innymi kulturami, w szczególności wspieranie współpracy w dziedzinie wspólnoty interesów instytucji i/lub organizacji kulturalnych w państwach członkowskich i nieczłonkowskich,
       * promowanie sprawozdań bezpośrednich (na żywo) z wydarzeń kulturalnych, przy wykorzystaniu najnowszych technologii społeczeństwa informacyjnego. Wspólnota udziela wsparcia finansowego na okres jednego roku do wysokości 60% wartości projektu, zwykle od 50 tys. do 150 tys. euro, z możliwością jego przedłużenia na dwa kolejne lata.
   
   
2.  Zintegrowane działania w ramach wieloletniej (minimum trzy lata) współpracy instytucji kulturalnych z co najmniej pięciu państw. Umowa o wieloletniej współpracy winna objąć:
       * koprodukcję i dystrybucję prac i innych wydarzeń kulturalnych, czyniąc je dostępnymi dla jak najszerszego grona obywateli,
       * wspieranie dynamicznego rozwoju artystów, twórców i instytucji kulturalnych,
       * szkolenia dla profesjonalistów i wymianę kadry naukowej oraz doświadczeń praktycznych,
       * nauczanie i rozpowszechnianie wiedzy o kulturze poprzez organizację seminariów, konferencji i spotkań,
       * wykorzystanie nowych technologii,
       * wzbogacanie różnorodności i wielojęzyczności kultury oraz promowanie świadomości historycznej, korzeni i wspólnych wartości kulturalnych Europejczyków i ich dziedzictwa kulturowego.
   Wsparcie finansowe uzyskać można maksymalnie na okres trzech lat i nie może ono przekroczyć 60% budżetu projektu oraz 300 tys. euro na rok. W pewnych przypadkach subwencja może wzrosnąć o 20%.
   
   
3.  Wydarzenia kulturalne o zasięgu europejskim lub międzynarodowym. Specjalny plan przewidziany dla wydarzeń z serii "Europejska Stolica Kultury", obejmuje:
       * projekt Europejska Stolica Kultury i Miesiąc Kultury Europejskiej,
       * dialog kulturalny wewnątrz i na zewnątrz Wspólnoty,
       * organizację nowatorskich imprez kulturalnych, szczególnie na polu dziedzictwa kulturowego, sztuki oraz historii europejskiej,
       * promowanie europejskich talentów artystycznych.
   Wspólnota udziela wsparcia finansowego na dany rok do 60% kosztów wydarzenia, zwykle od 150 tys. do 300 tys. euro.

Ostatnio ogłoszony call na rok 2002 (opublikowany 15 sierpnia 2001 r. w Dzienniku Urzędowym seria C nr 230) jest już nieaktualny, gdyż termin nadsyłania propozycji dla projektów rocznych minął 15 listopada, a dla projektów wieloletnich 30 listopada. Zawarto w nim jednak wskazówki odnośnie działań, które będą promowane w latach 2003 i 2004. Wezwanie na rok 2002 propaguje przede wszystkim sztuki wizualne i związane z nimi formy: malarstwo, rzeźbę, środki audiowizualne i elektroniczne, fotografię, sztukę użytkową, architekturę, grafikę i dekoratorstwo. Nie jest on więc adresowany do bibliotek. W roku 2003 planuje się położenie nacisku na promocję teatru, tańca, muzyki i tym podobnych form artystycznych. Dla bibliotek adresowany będzie dopiero call na rok 2004, który zostanie opublikowany zapewne na początku roku 2003. Jego celem będzie ochrona dziedzictwa kulturowego, z uwzględnieniem archiwów i bibliotek. W każdym jednak z przyszłych wezwań będą występowały elementy związane z poprawą dostępu do książki, czytaniem i translatorstwem.

Źródła informacji:

europa.eu.int/comm/culture/index_en.html
europa.eu.int/comm/culture/contact-point_en.html
www.europa.delpol.pl

Biuro programu w Komisji Europejskiej:

Directorate-General Education and Culture
Unit C1
T 120 04/24
Rue de la Loi 200
1049 Brussels
Tel. (00 32 2) 299 9335
E-mail: antonios.kosmopoulos@cec.eu.int

Biuro programu w Polsce:

Departament Integracji Europejskiej
ul. Krakowskie Przedmieście 15/17
00-071 Warszawa
Tel.: (0-22) 826 3359, 826 7331
Fax: (0-22) 828 3791

Socrates (2000-2006)

Celem programu SOCRATES jest europejska współpraca edukacyjna. Pierwsza edycja objęła okres 1995-1999. 24 stycznia 2000 roku Parlament Europejski i Rada ogłosiły rozpoczęcie drugiej fazy programu na lata 2000-2006. Obok państw unijnych mogą w nim uczestniczyć również członkowie Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu i Europejskiego Obszaru Gospodarczego, kraje stowarzyszone z Europy Środkowo-Wschodniej, Cypr, Malta i Turcja, a także organizacje międzynarodowe. W programie wyodrębniono 8 typów akcji:

1.  "COMENIUS" - współpraca ośrodków edukacyjnych: edukacja przedszkolna, szkolnictwo podstawowe i średnie.
2.  "ERASMUS" - współpraca międzyuczelniana.
3.  "GRUNDTVIG" - edukacja dorosłych i inne ścieżki edukacyjne.
4.  "LINGUA" - promowanie nauczania języków obcych.
5.  "MINERVA" - kształcenie otwarte i nauczanie na odległość: technologie informacji i komunikacji na polu edukacji.
6.  "EURYDICE" - wymiana informacji o systemach edukacyjnych.
7.  "ARION" - wizyty studyjne pracowników administracji oświatowej niższych szczebli.
8.  "NARIC" - rozpowszechnianie informacji o równoważności dokumentów o wykształceniu w różnych krajach.

Biblioteki mogą włączyć się w następujące akcje:
Akcja 3: "GRUNDTVIG" - edukacja dorosłych i inne ścieżki edukacyjne. Akcja promuje międzynarodową współpracę na polu kształcenia dorosłych, innowacyjność, poprawę jakości i dostępu do edukacji oraz nauczanie języków obcych. Obok organizacji typowo edukacyjnych: szkół, uniwersytetów, instytucji zajmujących się nauczaniem dorosłych czy kształceniem kadr szkoleniowych - mogą wziąć w niej udział także instytucje, które zajmują się nauczaniem dorosłych nieformalnie - fundacje i stowarzyszenia non-profit, związki zawodowe, biblioteki i muzea. Projekty, w których uczestniczyć będą obok siebie organizacje działające na tym polu formalnie i nieformalnie, będą szczególnie popierane. Działania winny być skierowane na tworzenie sieci europejskich i wzmacniać powiązania i współpracę pomiędzy stronami zajmującymi się szkoleniem dorosłych.

Dofinansowanie uzyskać można na:

•  wspieranie edukacji dorosłych, z uwzględnieniem ich indywidualnych potrzeb,
•  promowanie innowacyjnych rozwiązań poprzez ich wymianę i rozpowszechnianie,
•  rozwój informacji, konsultacji i poradnictwa dla osób zajmujących się kształceniem dorosłych i korzystających z tych usług,
•  współdziałanie instytucji zajmujących się formalnie i nieformalnie edukacją oraz tworzenie pomostów między edukacją a pracą,
•  rozwój metod i narzędzi oceny umiejętności zdobytych poza systemem formalnej edukacji,
•  nauczanie języków obcych i szerzenie wiedzy o innych kulturach.

Projekty mogą dotyczyć produkcji nowych materiałów nauczania, organizacji kursów, podejmowania działań uświadamiających o różnorodności kultury europejskiej, a także promowania kontaktów między partnerami zajmującymi się podobną tematyką, ze szczególnym uwzględnieniem zagadnienia społeczeństwa informacyjnego, mediów, ochrony środowiska naturalnego, sztuki, nauki i technologii czy lokalnej lub regionalnej tożsamości.

Akcja 5: "MINERVA" - kształcenie otwarte i nauczanie na odległość: technologie informacji i komunikacji na polu edukacji. Akcja ma na celu promowanie europejskiej współpracy na polu otwartej edukacji i nauczania na odległość oraz wykorzystania do tego celu najnowszych technologii informacji i komunikacji. Minerva wspiera różne typy projektów. Mogą one dotyczyć rozwoju metod nauczania i mieć charakter eksperymentalny, być studiami różnych aspektów nauczania na odległość i nauczania otwartego, bądź dotyczyć usług komunikacyjnych i informacyjnych. Projekty mogą jednocześnie odnosić się do kilku zagadnień, wśród których wyróżniamy:

•  Rozumienie innowacyjności. Celem projektów winno być uświadamianie korzyści płynących z wdrażania modeli nauczania otwartego i na odległość w procesie nauczania i uczenia się, z uwzględnieniem aspektu psychologicznego, socjologicznego, pedagogicznego i ekonomicznego. Projekty mogą na przykład wychodzić naprzeciw potrzebom osób niepełnosprawnych.
•  Tworzenie, rozwój i testowanie nowych metod nauczania. Zagadnienie skupia się na tworzeniu nowoczesnego środowiska na polu nauczania. Metody i narzędzia służące nauczaniu w jednej dziedzinie powinny dać się zastosować w innych. Może to być na przykład strategiczne podejście do wykorzystania internetu i innych mediów oraz źródeł informacji w edukacji, czy umożliwienie zastosowania dobrych, innowacyjnych rozwiązań wykorzystywanych na poziomie krajowym lub regionalnym.
•  Dostęp i rozpowszechnianie. Akcja promuje rozwój usług i systemów informacji na temat metod nauczania z wykorzystaniem najnowszych technologii informacyjnych i nauczania na odległość. Projekty winny uwzględniać regionalne, krajowe i międzynarodowe kanały informacyjne oraz budować nowe. Dotyczyć one mogą świadczenia usług informacyjnych dla nauczycieli lub administracji, dostępu do informacji o multimedialnych produktach edukacyjnych i usługach świadczonych za pośrednictwem internetu, bądź metod, kryteriów i jakości źródeł informacji używanych w kontekście edukacji.
•  Wymiana wiedzy i doświadczeń w dziedzinie nauczania na odległość i wykorzystania najnowszych technologii informacyjnych w edukacji.
•  Zagadnienie ma na celu tworzenie powiązań na poziomie europejskim pomiędzy producentami, użytkownikami i kierującymi edukacją i szkoleniami. Oczekiwanym efektem tej współpracy jest utworzenie forum wymiany wiedzy i doświadczeń, pomiędzy instytucjami edukacyjnymi i innymi np. kulturalnymi.

Ponadto program oferuje także: Akcja 7: Wspólne akcje - wspierające projekty realizowane w ramach różnych europejskich programów edukacyjnych, odnoszące się do konkretnie sprecyzowanego zagadnienia, jak również takie, które dotyczą tematu nie ujętego w żadnym z tych programów.

Akcja 8: Imprezy towarzyszące - promujące cele programu. Tego rodzaju działania nie będą jednak finansowane w ramach innych akcji programu. Obejmują one:

•  uświadamianie znaczenia współpracy na polu edukacji z uwzględnieniem konkurencyjności i organizacji imprez zapewniających edukacji wymiar europejski,
•  międzynarodowe działania stowarzyszeń i innych organizacji pozarządowych zajmujących się edukacją, poradnictwem i konsultingiem,
•  konferencje i sympozja promujące innowacyjność w dziedzinach objętych programem,
•  działania podejmowane przez osoby zajmujące się szkoleniem i zarządzaniem europejskimi projektami edukacyjnymi,
•  środki optymalizacji i rozpowszechniania rezultatów projektów i akcji podjętych w ramach tego programu i jego poprzedniej fazy,
•  współpracę z krajami trzecimi i organizacjami międzynarodowymi.

Źródła informacji:

europa.eu.int/comm/education/socrates.html
www.europa.delpol.pl
www.socrates.org.pl

Biuro programu w Komisji Europejskiej:

Directorate-General Education and Culture
B-7 7/9
Rue de la Loi 200
1049 Brussels
Tel.: (00 32 2) 299 21 52
E-mail: Ingrid.Rigler@cec.eu.int

Biuro programu w Polsce:

Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji
Al. Szucha 25
00-918 Warszawa
Tel.: (0-22) 622 3447
Fax: (0-22) 622 3710

Leonardo da Vinci (2000-2006)

II faza programu Leonardo da Vinci uruchomiona została na mocy decyzji Rady Unii Europejskiej z 26 kwietnia 1999 r. i obejmuje okres od 1 stycznia 2000 do 31 grudnia 2006 r. W programie uczestniczyć mogą partnerzy z państw unijnych i kandydujących, a także z Islandii, Lichtensteinu i Norwegii.

Celem programu jest:
  1) doskonalenie systemów kształcenia i szkolenia zawodowego,
  2) poprawa jakości i dostępności kształcenia ustawicznego oraz szkolenia zawodowego,
  3) zwiększenie szans na rynku pracy poprzez promowanie innowacyjności w kształceniu i szkoleniu zawodowym, rozwój konkurencyjności i kształtowanie przedsiębiorczości.

Finansowane mogą być następujące rodzaje projektów:

1.  Wymiany i staże (mobility) - wspierające udział w międzynarodowych szkoleniach, zwłaszcza osób młodych uczących się i szukających pracy, młodych pracowników, studentów, osób kierujących szkoleniami, lektorów języków obcych i tzw. partnerów socjalnych. Ich podstawowym celem jest wzmocnienie europejskiego wymiaru wstępnego i ciągłego kształcenia zawodowego, zapewniającego wymianę wiedzy i doświadczeń, umiejętności posługiwania się językami obcymi oraz umacnianie związku pomiędzy pracą a szkoleniami. Projekty mogą trwać do 2 lat, czas pobytu beneficjentów za granicą: od 1 tygodnia do 12 miesięcy, a dofinansowanie stażu może wynieść do 5 tys. euro na osobę.
2.  Projekty pilotażowe mają na celu tworzenie, rozwój, testowanie, ocenę i rozpowszechnianie innowacyjnych metod szkolnictwa zawodowego i poradnictwa. Winny one stymulować wykorzystywanie najnowszych technologii informacji i komunikacji dla zapewnienia dobrej jakości kształcenia i poradnictwa zawodowego. Wspierane będą także tzw. akcje tematyczne obejmujące zagadnienia będące w centrum zainteresowania Wspólnot, a wyszczególnione w callach for proposals. Czas trwania projektu: do 3 lat, dofinansowanie - do 75% kosztów (do 200 tys. euro rocznie); na akcje tematyczne można uzyskać do 300 tys. euro rocznie.
3.  Projekty językowe promują znajomość języków obcych i zagadnień kulturowych w kontekście doskonalenia zawodowego. Dotyczyć one mogą tworzenia, testowania oraz wartościowania i rozpowszechniania materiałów edukacyjnych, przy wykorzystaniu najnowszych metod kształcenia i uwzględnianiu specyficznych potrzeb różnych grup zawodowych. Czas trwania projektów: do 3 lat, dofinansowanie - do 75% kosztów (do 200 tys. euro rocznie).
4.  Międzynarodowe sieci instytucji wspierają tworzenie i działalność międzynarodowych sieci, które winny zająć się:
   •  analizą już istniejących i antycypacją przyszłych wymogów w dziedzinie profesjonalnego wykonywania pracy zawodowej,
   •  rozpowszechnianiem rezultatów projektu na terenie Unii.
   •  Czas trwania: do 3 lat, a dofinansowanie do 50%-100% kosztów (do 150 tys. euro rocznie).
5.  Badania i analizy mają na celu prowadzenie i aktualizację wspólnotowych badań i analiz, rozpowszechnianie przykładów działań wzorcowych i wymianę informacji dla stworzenia źródeł informacji o krajowych systemach kształcenia i szkolenia zawodowego na poziomie europejskim. Czas trwania: do 3 lat, dofinansowanie na poziomie do 50% - 100% kosztów (do 200 tys. euro rocznie).

Dotychczas opublikowano tylko jedno wezwanie do składania propozycji - 27 stycznia 2000 r. (w Dzienniku Urzędowym seria C nr 23). Najbliższy termin nadsyłania aplikacji przypada 18 stycznia 2002 r. Kolejne calle pojawią się w roku 2002 i 2004.

Źródła informacji:

europa.eu.int/comm/education/leonardo/leonardo2_en.html
www.europa.delpol.pl

Biuro programu w Komisji Europejskiej:

European Commission
Directorate-General for Education and Culture
Unit B 2
Calls for proposals for Leonardo da Vinci II
Rue de la Loi / Wetstraat 200
B-1049 Brussels

Biuro programu w Polsce:

Koszykowa 79
Malgorzata Rejnik
02-008 Warszawa
Tel: (0-22) 262 53937
Fax: (0-22) 262 52805
E-mail: gosiar@cofund.org.pl

PROGRAMY REALIZOWANE W RAMACH TWORZENIA SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO

5 Program Ramowy Badań, Rozwoju Technologicznego i Prezentacji Unii Europejskiej (1998-2002)

5 Program Ramowy jest programem bardzo szerokim, obejmującym cały wachlarz zagadnień. Ponieważ program w zasadzie już się kończy - omówię tylko te akcje, które jeszcze pozostały. 5 PR składa się z czterech programów tematycznych i trzech horyzontalnych, spośród których biblioteki najpełniej mogą uczestniczyć w II Programie Tematycznym: Przyjazne Społeczeństwo Informacyjne. Jest on kontynuacją realizowanych w ramach 4 Programu Ramowego programów: ESPRIT (Information Technology), ACTS (Advanced Communications Technology and Services) oraz Telematyka dla Bibliotek (rozwijającego środki i metody przetwarzania informacji i komunikacji). Każdy z programów podzielony jest na kilka akcji. W programie Przyjazne Społeczeństwo Informacyjne wyróżniamy cztery akcje kluczowe i szereg akcji ogólnych. Te ostatnie nie są jednak adresowane dla bibliotek. Pierwsza akcja kluczowa: Systemy i usługi dla obywateli ma na celu wyjście naprzeciw potrzebom i oczekiwaniom społeczeństwa w dziedzinie jakości i dostępu do usług publicznych, z uwzględnieniem ochrony zdrowia, potrzeb osób starszych i niepełnosprawnych, środowiska i transportu. Priorytetami drugiej akcji kluczowej: Nowe metody pracy i elektronicznego handlu są: umożliwienie pracodawcom i pracownikom podniesienia innowacyjności, efektywności i skuteczności pracy oraz wzrost konkurencyjności i wsparcie konsumentów poprzez wykorzystanie nowoczesnych technologii informacji i komunikacji. Multimedia - kolejna z akcji kluczowych - skupia się na ułatwieniu dostępu do nauczania i na rozwijaniu wielojęzykowego i wielokulturowego społeczeństwa informacyjnego. Służyć temu mają elektroniczne publikacje, ochrona dziedzictwa kulturowego, edukacja oraz nowe technologie językowe, dostępu, przetwarzania i rozpowszechniania informacji. Ostatnia z akcji - Podstawowe technologie i infrastruktura - wspiera rozwój środków i metod przetwarzania informacji, komunikacji i mediów. Projekty mogą być realizowane między innymi w formie grantów naukowo-badawczych, badawczo-wdrożeniowych, działań towarzyszących, stypendiów, czy sieci tematycznych bądź szkoleniowych. Należy jednak pamiętać o tym, że wniosek o dofinansowanie imprez towarzyszących (konferencji, seminariów itp.) nie może być złożony później niż na pięć miesięcy przed datą imprezy. Ostateczny termin nadsyłania propozycji dla działań towarzyszących upływa 14 czerwca 2002 r.

16 listopada tego roku ogłoszony został ostatni - ósmy konkurs, który będzie jedynym dla roku 2002. Obejmuje on niewiele działań, w które mogą włączyć się biblioteki. Można jednak spróbować swych sił w następujących akcjach:

I.2.1. Systems for independent living

oraz

III.5.2. Preparing for future research activities, która skupia się na:

•  tworzeniu oprogramowania umożliwiającego przetwarzanie i dostarczanie informacji i prezentacji w formie cyfrowej,
•  kreowaniu dostępnych - dla każdego, zawsze i wszędzie - profesjonalnych systemów i usług odpowiadających indywidualnym potrzebom odbiorców (na przykład wspomagających samokształcenie),
•  opracowywaniu wielojęzycznych i wielosensorycznych interfejsów wykorzystywanych w komunikacji międzyludzkiej, opartych na języku, mowie, piśmie, obrazie, dotyku i innych zmysłach,
•  tworzeniu zaawansowanych bibliotek cyfrowych oraz aplikacji umożliwiających organizację wirtualnych imprez kulturalnych i naukowych.

Źródła informacji:

www.cordis.lu/fp5/
www.npk.gov.pl/
www.uni.torun.pl/5PR/

Unijne biuro programu:

CORDIS Customer Service
B.P. 2373
L-1023 Luxembourg
Tel.: (35 2) 44 10 12 22 40
Fax: (35 2) 44 10 11 22 48
E-mail: helpdesk@cordis.lu

Biuro Programu w Polsce:

Krajowy Punkt Kontaktowy IPPT PAN
00-049 Warszawa, ul. Świętokrzyska 21
Tel.: (48 22) 826 2502
Fax: (48 22) 828 5370
E-mail: asiemasz@ippt.gov.pl
Ponadto działa sieć punktów kontaktowych na terenie całego kraju, m.in. Branżowy Punkt Kontaktowy 5 PR na UMK:
Biblioteka Uniwersytecka
Centrum Dokumentacji Europejskiej
Ul. Gagarina 13
87-100 Toruń
Tel: (0-56) 611 4401
Fax: (0-56) 652 0419
E-mail: E.Urbanska@bu.uni.torun.pl

Action plan on promoting safer use of the internet (1999-2002)

Action plan on promoting safer use of the internet by combating illegal and harmful content on global networks został uruchomiony na mocy decyzji Parlamentu i Rady Europejskiej z 25 stycznia 1999 r. (opublikowanej w Dzienniku Urzędowym z 6 lutego 1999 r. seria L nr 32). Program trwa od 1 stycznia 1999 r. i zakończony zostanie 31 grudnia 2002. Uczestniczyć w nim mogą państwa członkowskie UE oraz państwa stowarzyszone. Jego celem jest promocja tzw. bezpiecznego korzystania z internetu oraz wspieranie rozwoju przemysłu elektronicznego. Projekty winny promować międzynarodową współpracę na polu zwalczania nielegalnego i szkodliwego wykorzystywania internetu, między innymi poprzez tworzenie "gorących linii" (hotlines) przyjmujących raporty na temat nielegalnych bądź szkodliwych stron, tworzenie narzędzi umożliwiających rodzicom kontrolowanie stron przeglądanych przez dzieci, czy szerzenie świadomości na temat bezpiecznego korzystania z internetu.

W Unii Europejskiej istnieje już powołana do tego celu organizacja: Association of Internet Hotline Providers in Europe, ale nie przyłączyły się do niej wszystkie państwa członkowskie. Brak Grecji, Włoch, Luksemburga, Portugalii i Finlandii, których uczestnictwo w tego rodzaju projektach jest szczególnie mile widziane, nie mówiąc o krajach kandydujących. Propozycje winny uwzględniać potrzeby czterech podstawowych grup: nauczycieli i sektora edukacji, władzy publicznej i mediów, przemysłu oraz tzw. zwykłych obywateli - szczególnie rodziców i dzieci.

Biblioteki mogą włączyć się realizację akcji 3: Działania uświadamiające - mającej na celu szerzenie informacji zarówno o pozytywnym, jak i negatywnym obliczu internetu. Najnowszy call, ogłoszony 1 listopada tego roku (w Dzienniku Urzędowym seria C nr 308) obejmuje drugą część tej akcji: akcję 3.2: Wspieranie działań uświadamiających. Jej celem jest informowanie rodziców i dzieci o użyteczności i bogactwie informacji zawartych na stronach www, a także o występowaniu w nich treści szkodliwych czy niebezpiecznych. Projekty winny skupiać się na dwóch grupach odbiorców: instytucjach edukacyjnych i tzw. zwykłych obywatelach i mogą przyjmować formę dni informacyjnych, warsztatów, tworzenia stron www, czy dystrybucji materiałów informacyjnych. Termin nadsyłania propozycji mija 31 stycznia 2002 r. Wsparcie finansowe Wspólnoty dla projektów zgłaszanych w ramach tego wezwania nie może przekroczyć jednej trzeciej całkowitego kosztu projektu. Preferowane będą propozycje zgłaszane przez konsorcja, w które włączeni są przedstawiciele rządów, przemysłu, organizacji konsumenckich i instytucji edukacyjnych.

Źródło informacji:

europa.eu.int/information_society/programmes/iap/call/
2002/index_en.htm

Biuro programu w Komisji Europejskiej:

European Commission
Directorate-General Information Society
Safer Internet Action Plan - Information Desk
Jean Monnet Building, office EUFO 1-267
Rue Alcide de Gasperi, L-2920 Luxembourg
Fax: +352-4301-34079 or 38099
E-mail: iap@cec.eu.int

eContent - European Digital Content for the Global Networks (2001 - 2005)

Program eContent uruchomiony został na mocy decyzji Rady UE z 22 grudnia 2000 r. (opublikowanej w Dzienniku Urzędowym z 18 stycznia 2001 r. seria L nr 14) i obejmuje okres od 18 stycznia 2001 do 17 stycznia 2005 r. Jego uczestnikami mogą być członkowie Unii Europejskiej, Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu, Europejskiego Obszaru Gospodarczego, kraje Europy Środkowo-Wschodniej, Cypr, Malta i Turcja.

Celem programu jest:

1.  poprawa dostępu do internetu oraz jego wykorzystania,
2.  wspieranie zawodowego, społecznego i kulturalnego rozwoju obywateli Unii Europejskiej,
3.  wspomaganie udziału obywateli państw kandydujących w globalnym społeczeństwie informacyjnym,
4.  promocja efektywnego wykorzystania i dostępu do informacji pochodzących z sektora publicznego,
5.  promocja rozwoju kulturalnego oraz znajomości języków obcych, zwłaszcza języków unijnych,
6.  wspieranie dynamiki rozwoju rynku elektronicznego, szczególnie małych i średnich firm.

1 listopada tego roku w Dzienniku Urzędowym seria C nr 308 zostało ogłoszone wezwanie do składania propozycji, które obejmuje wszystkie trzy akcje programu:
  1) poprawę wykorzystania i dostępu do informacji pochodzących z sektora publicznego,
  2) wspieranie rozwoju kulturalnego oraz znajomości języków obcych a także
  3) wzrost dynamiki rozwoju przemysłu elektronicznego.
Termin nadsyłania wniosków upływa 1 lutego 2002 r. Działania mogą między innymi przyjąć formę konferencji, warsztatów, seminariów i wystaw.

Źródło informacji:

www.cordis.lu/econtent/

Biuro programu w Komisji Europejskiej:

European Commission
eContent Programme Office
DG Information Society-Directorate D
EUFO 01 / 1181
Rue Alcide de Gasperi
L-2920 Luxembourg
Fax: +352 4301 34959
E-mail: econtent@cec.eu.int

Biuro programu w Polsce:

Akademia Górniczo-Hutnicza
Ośrodek Edukacji Niestacjonarnej
prof. Jerzy Mischke
Al. Mickiewicza 30
30-059 Kraków
Tel: (0-12) 617 3771
Fax: (0-12) 634 4494
e-mail: ghmischk@kinga.cyf-kr.edu.pl

TEN - TELECOM: Trans European Telecommunications Services (1997 - 2002)

Program TEN-TELECOM ogłoszony został przez Komisję Europejską w roku 1997 i potrwa do 31 grudnia 2002. Jego zadaniem jest wspieranie rozwoju społeczeństwa informacyjnego poprzez tworzenie transeuropejskich i globalnych sieci telekomunikacyjnych, wychodzących naprzeciw potrzebom obywateli oraz małych i średnich przedsiębiorstw. Główne obszary działania programu to: zdrowie, nauczanie na odległość i szkolnictwo, dostęp do europejskiego dziedzictwa kulturowego, usługi dla małych i średnich przedsiębiorstw oraz dynamiczny przepływ informacji. Projekty mogą na przykład ułatwiać młodzieży dostęp do muzeów, galerii i bibliotek poprzez digitalizację zbiorów oraz wykorzystanie multimediów, czy kreowanie wirtualnych muzeów i galerii. Ważną kwestią jest także nawiązywanie kontaktów z instytucjami i firmami działającymi na polu kultury, zwłaszcza zajmującymi się turystyką kulturalną i organizacją aukcji. Promowane jest budowanie transeuropejskich sieci bibliotek umożliwiających skuteczny dostęp do ich zbiorów oraz organizację multmedialnych wystaw tematycznych. Program skierowany jest głównie do krajów członkowskich Unii, ale - jeśli cele i zadania projektu tego wymagają - Rada Ministrów UE może upoważnić instytucje z państw Europejskiego Obszaru Gospodarczego i stowarzyszonych do uczestnictwa w nim.

Ostatni konkurs ogłoszony został 6 października 2001 r. i obejmuje wszystkie akcje programu. Termin nadsyłania aplikacji upływa 31 grudnia 2002 roku.

Źródło informacji:

www.ten-telecom.org/

Biuro programu w Komisji Europejskiej:

TEN-Telecom secretariat
European Commission
DG INFSO/F3
Avenue de Beaulieu, 31 (office 2/74)
1160 Brussels
Fax. +32 2 2951071
Email: tentelecom@cec.eu.int

Zakończenie

Jak wynika z powyższego zestawienia - polskie biblioteki naukowe mogą włączyć się w realizację siedmiu unijnych programów. Oferta jest dość różnorodna, gdyż obejmuje zarówno działania o charakterze kulturalnym, jak i edukacyjnym czy szkoleniowym, a także związane z tworzeniem społeczeństwa informacyjnego. Choć żaden z programów nie jest adresowany bezpośrednio do bibliotek, każdy zawiera minimum jedną akcję, w ramach której mogą one nadsyłać swe propozycje. Większość z programów potrwa jeszcze przez kilka lat - niektóre nawet do roku 2006. Mamy więc wiele czasu i możliwości. Uczestnictwo w projektach europejskich nie jest łatwe. Wymaga między innymi tzw. wkładu własnego, współpracy z zagranicznymi partnerami, opanowania niełatwej sztuki wypełniania formularzy aplikacyjnych i negocjacji kontraktu, a także - coraz częściej - wprowadzenia do projektu elementów innowacyjnych. Ten ostatni wymóg jest chyba najbardziej uciążliwy. W większości przypadków biblioteki polskie nie są w stanie konkurować z instytucjami z krajów zachodnioeuropejskich, gdyż to, co dla nich jest innowacyjne, tam już dawno stało się standardem. Jednakże próbować trzeba, chociażby po to, by zmniejszać dzielący nas dystans, nawiązywać kontakty, zdobywać doświadczenie, a przede wszystkim środki, które umożliwią realizację konkretnych przedsięwzięć. Wszystko wskazuje na to, że w najbliższej przyszłości nie będzie o nie łatwo (zresztą nigdy nie było) i być może wkrótce granty unijne staną się jednymi z niewielu źródeł pozyskiwania funduszy.

Aplikacje do Unii Europejskiej o subwencje dla bibliotek naukowych w Polsce  :  Toruń 19-20 listopada 2001 [Dokument elektroniczny] / Edyta Urbańska. - Wwa : KWE SBP. - EBIB ; 2001 nr 29. - Tryb dostepu : http://www.ebib.pl/2001/29/urbanska.html