|
| |
 |  | |
Edyta UrbańskaCentra Dokumentacji Europejskiej w PolsceSukcesywnie, choć nie bez pewnych problemów, Polska zmierza do Unii Europejskiej. W miarę przybliżania się daty pełnego członkostwa, rośnie zainteresowanie krajami Wspólnoty Europejskiej oraz procesem negocjacji i jego konsekwencjami. Szukamy danych o europejskich standardach, które wkrótce staną się obowiązujące także u nas, próbujemy swoich sił w programach Wspólnoty, szukamy kontaktów z instytucjami i firmami europejskimi. Uczniowie i studenci chcieliby studiować za granicą i uczestniczyć w młodzieżowych programach. Odpowiedzi na te pytania znaleźć można w ośrodkach informacji i dokumentacji europejskiej, działających w Unii Europejskiej i w państwach trzecich. Należą do nich: Centra Informacji Europejskiej, Centra Euro-Info, punkty Euro-Info oraz Centra Dokumentacji Europejskiej. Najważniejszym centrum informacji europejskiej w Polsce jest Centrum Informacji Europejskiej przy Urzędzie Komitetu Integracji Europejskiej w Warszawie. Z jego inicjatywy w wielu miastach wojewódzkich i powiatowych powstały Regionalne Centra Informacji Europejskiej. Zajmują się one informowaniem społeczeństwa o procesie integracji i jego konsekwencjach, o prawie, standardach i politykach Wspólnoty. Podstawowym zadaniem Centrów Euro-Info jest dostarczanie firmom, małym i średnim przedsiębiorstwom oraz rzemiosłu informacji o standardach i programach europejskich oraz poszukiwanie dla nich krajowych i zagranicznych partnerów. Punkty Euro-Info powstają przede wszystkim w ogólnodostępnych instytucjach i organizacjach, takich jak biblioteki publiczne czy siedziby lokalnych władz,oferując podstawową informację o Unii Europejskiej. Odrębną kategorię ośrodków informacji europejskiej stanowią Centra Dokumentacji Europejskiej (CDE). Komisja Europejska rozpoczęła tworzenie CDE w roku 1963. Postanowiono wówczas wykorzystać publikacje instytucji Wspólnoty do promocji studiów europejskich w państwach członkowskich oraz w międzynarodowym środowisku akademickim. Studia europejskie miały przyczynić się do aktywnego uczestnictwa studentów i badaczy w pogłębianiu procesu integracji. W marcu 1999 roku działało 510 takich ośrodków na świecie, w tym - w samej Unii - 313 [1] . Pod koniec lat 80. komisja zainicjowała tworzenie CDE w krajach Europy Centralnej i Wschodniej, w tym również w Polsce. Pierwsze Centrum Dokumentacji Europejskiej w Polsce utworzone zostało w roku 1989 przy Centrum Studiów Europejskich Uniwersytetu Łódzkiego. Najmłodszymi ośrodkami są otwarte w styczniu 1998 roku centra w Opolu, Szczecinie i Toruniu. Obecnie tworzone jest CDE w Opolu, a ponadto planowane jest utworzenie takiego ośrodka przy Uniwersytecie Marii Curie Skłodowskiej w Lublinie, które zastąpi zlikwidowane niedawno centrum przy Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. W Polsce działa aktualnie piętnaście centrów. W Warszawie znajduje się sześć: w Kolegium Europejskim w Natolinie, przy Instytucie Koniunktur i Cen Handlu Zagranicznego, Szkole Głównej Handlowej, Urzędzie Komitetu Integracji Europejskiej (Biblioteka Depozytowa publikacji Unii Europejskiej) oraz na Uniwersytecie Warszawskim. Dwa ośrodki działają na północy kraju - w Gdańsku i Szczecinie, trzy na południu - w Katowicach, Krakowie i Wrocławiu oraz cztery w centrum - w Łodzi, Olsztynie, Poznaniu i Toruniu. Centra Dokumentacji Europejskiej w Polsce zostały utworzone na podstawie umów zawieranych między Dyrektoriatem Generalnym do Spraw Edukacji i Kultury Komisji Europejskiej a władzami instytucji, przy których je otwarto. Na mocy tych umów przyznano im bezpłatny egzemplarz obowiązkowy wydawnictw Biura Publikacji Oficjalnych Wspólnot Europejskich, mieszczącego się w Luksemburgu oraz uprzywilejowany dostęp do elektronicznych baz danych. Ze względu na charakter egzemplarza obowiązkowego wyróżniamy dwa typy ośrodków: pełne - otrzymujące komplet wydawnictw Biura Publikacji Oficjalnych i wyspecjalizowane - tylko tytuły odnoszące się do określonych dziedzin. Na egzemplarz obowiązkowy składają się: dokumenty, raporty, materiały robocze, monografie, periodyki, broszury i inne źródła informacji o prawie i politykach Wspólnoty. Są to nie tylko publikacje UE, ale także materiały wydawane przez ciała i organizacje europejskie, jak na przykład Europejska Fundacja do Spraw Poprawy Warunków Życia i Pracy, czy Europejska Agencja Ochrony Środowiska. Dokumenty mają w większości formę drukowaną, choć w ostatnich latach pojawia się coraz więcej materiałów w wersji elektronicznej. Ośrodki polskie otrzymują egzemplarz obowiązkowy w jednym z wybranych przez siebie urzędowych języków unijnych, zwykle jest to język angielski. Większość ośrodków gromadzi ponadto polskie i zagraniczne publikacje dotyczące Unii Europejskiej oraz procesu integracyjnego. Są to publikacje autorów krajowych i zagranicznych, jak również polskich i zagranicznych instytucji związanych z procesem integracji lub wydawnictwa międzynarodowych organizacji - Rady Europy, Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka, Organizacji Narodów Zjednoczonych, Paktu Północnoatlantyckiego i innych. Centra otrzymują je w ramach krajowego egzemplarza obowiązkowego lub nabywają - niejednokrotnie na nieco korzystniejszych warunkach finansowych, oferowanych przez niektórych wydawców dla CDE. Podstawowym zadaniem Centrów Dokumentacji Europejskiej jest gromadzenie, opracowywanie i udostępnianie materiałów, świadczenie usług informacyjnych, udzielanie pomocy przy wyszukiwaniu materiałów oraz wskazywanie innych źródeł informacji. Oprócz tego, uczestniczą one w krajowych i międzynarodowych spotkaniach i warsztatach, organizują seminaria i konferencje, biorą udział w europejskich programach. Przykładem może być realizacja własnych projektów, dotyczących informowania społeczeństwa o Wspólnocie i procesie integracji, dzięki otrzymaniu w sierpniu 2000 roku dofinansowania Komisji Europejskiej w ramach programu PL 9707 Phare - Integracja Europejska Projekt PL 9707-02: Public Relations, Inicjatywy Lokalne i Systemy Informacyjne Podprojekt PL 9707-02-01: European Public Relations System. CDE ściśle współpracują z Centrami Studiów Europejskich i innymi wydziałami kształcącymi w zakresie zagadnień europejskich, działającymi na ich macierzystych uczelniach. Wiosną 1999 roku utworzyły one również pierwszą elektroniczną grupę dyskusyjną dla polskich bibliotekarzy CDE i innych osób zajmujących się dostarczaniem informacji o Wspólnocie, która pełni rolę forum wymiany informacji i doświadczeń. Niektórzy bibliotekarze są ponadto członkami listy dyskusyjnej EURODOC. Ze zbiorów Centrów Dokumentacji Europejskiej korzystają przede wszystkim pracownicy naukowi i studenci, ale są one dostępne także dla ogółu społeczeństwa, podobnie jak w Unii Europejskiej. Odbiorcami informacji są między innymi przedstawiciele lokalnych władz, małe i średnie przedsiębiorstwa, firmy, rolnicy, uczniowie i nauczyciele. Co roku wzrasta liczba osób zainteresowanych Unią Europejską i procesem integracji, korzystających z usług informacyjnych i dokumentacji CDE. Ta problematyka stała się w ciągu ostatnich kilku lat bardzo modna. Wciąż powstają nowe opracowania na ten temat. W ogromnym tempie rosną zbiory, pojawia się nowe oprogramowanie. Jest to bardzo pozytywne zjawisko,, ale niesie ze sobą pewne problemy. Czytelnie stają się zbyt małe, brakuje stanowisk komputerowych dla czytelników i środków finansowych na sukcesywne uzupełnianie kolekcji. Większe czytelnie i więcej stanowisk komputerowych dla czytelników, to obecnie podstawowe potrzeby prawie wszystkich polskich CDE. Podobne problemy mają także nasi unijni koledzy. Może znajdziemy jakieś wspólne rozwiązanie...? Adresy Centrów Dokumentacji Europejskiej w Polsce [2]
al. Niepodległości 162, 02-554 Warszawa, tel. +22/48 50 61, w 370, 372, fax +22/48 91 32 2. Uniwersytet Warszawski, Centrum Europejskie - Ośrodek Informacji i Dokumentacji Unii Europejskiej, Al. Niepodległości 22, 02-656 Warszawa, tel. +22/845 09 80, fax +22/845 19 07 3. Ministerstwo Spraw Zagranicznych, Biblioteka Centrum Dokumentacji Europejskiej, ul. Warecka 1a, 00-950 Warszawa, skr. poczt. 1000, tel. +22/826 30 21, fax +22/826 30 26 4. Instytut Koniunktur i Cen Handlu Zagranicznego, Centrum Dokumentacji Europejskiej, ul. Frascati 2, 00-483 Warszawa, tel. +22/629 58 92, fax +22/826 55 62 5. Urząd Komitetu Integracji Europejskiej, Biblioteka Depozytowa Wspólnot Europejskich, al. Ujazdowskie 9, 00-567 Warszawa, tel. +22/694 60 25, fax +22/694 73 42 6. Kolegium Europejskie Natolin, Biblioteka, ul. Nowoursynowska 84, skr. Poczt. 120, 02-797 Warszawa 78, tel. +22/545 94 27, fax +22/649 12 90 7. Uniwersytet Gdański Ośrodek Badań Integracji Europejskiej - Instytut Teorii Ekonomii, ul. Armii Krajowej 119/121, 81-824 Sopot, tel. +58/551 00 61, fax +58/551 16 13 8. Uniwersytet Łódzki, Centrum Studiów Europejskich, ul. Piotrkowska 262/264, 90-361 Łódź, tel. +42/637 05 93, fax. +42/637 05 86 9. Akademia Ekonomiczna w Poznaniu, Centrum Dokumentacji i Badań Wspólnot Europejskich, ul. Powstańców Wielkopolskich 16, 61-895 Poznań, tel. +61/854 33 20, fax +61/854 33 21 10. Akademia Europejska na Śląsku, Centrum Dokumentacji Europejskiej, pl. Rady Europy 1, 40-022 Katowice, tel. +32/208 38 64, fax +32/208 37 20 11. Uniwersytet Wrocławski, Ośrodek Badań i Dokumentacji Wspólnot Europejskich, Wydział Prawa i Administracji - Centrum Dokumentacji Europejskiej, ul. Uniwersytecka 22/26, 50-145 Wrocław, tel. +71/40 23 58, fax +71/40 23 45 12. Akademia Ekonomiczna w Krakowie, Centrum Dokumentacji Europejskiej, ul. Rakowiecka 27, 31-510 Kraków, tel. +12/421 05 36, fax +12/421 05 99 13. Uniwersytet Szczeciński, Centrum Dokumentacji Europejskiej, Biblioteka Główna, ul. Mickiewicza 16, budynek B, 70-384 Szczecin, tel. +91/484 60 70, fax +91/484 53 38 14. Akademia Rolniczo-Techniczna w Olsztynie, Centrum Dokumentacji Europejskiej, Biblioteka Główna, ul. J. Heweliusza 14, 10-957 Olsztyn, tel. +89/523 44 98, fax +89/523 37 96 15. Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Biblioteka Uniwersytecka, ul. Gagarina 13, 87-100 Toruń, tel. +56/611 44 01, fax +56/654 29 52 Przypisy:
| ||
 | |  |
| EBIB s.2/2000 | |