EBIB 3/1999 (3) - A. Osiewalska: LibEcon 2000 w Polsce
ebib 
Nr 3/1999 (3), Wprowadzenie do badań nad funkcjonowaniem bibliotek. Artykuł
 poprzedni artykuł następny artykuł   

 


Anna Osiewalska
Biblioteka Główna Akademii Ekonomicznej w Krakowie

LibEcon 2000 w Polsce




Wstąpienie Polski do Unii Europejskiej wydaje się dzisiaj być już przesądzone. W tej sytuacji kraj nasz jest włączany do różnego rodzaju programów i statystyk Unii. Dotyczy to również polskich bibliotek, czego przykładem było zbieranie jesienią '98 danych statystycznych do programu LibEcon 2000. Informacje o tym programie podawane są na jego oficjalnej stronie www.libecon2000.org. W niniejszej notatce chcemy przybliżyć bibliotekarzom zawartość tej strony.

Program LibEcon 2000 jest częścią większego programu "Telematics Applications", którego główne założenia przedstawiła Aneta Firlej-Bizon w artykule Przyszłość bibliotek europejskich w świetle projektów Komisji Europejskiej [1]. Program LibEcon ma za zadanie stworzyć bazę danych statystycznych o bibliotekach obecnych i przyszłych państw członkowskich. Proces zbierania danych odbywa się z możliwie największym wykorzystaniem internetu. Dane uzyskiwane są poprzez dobrowolnie wypełniane ankiety (!), gdzie oprócz statystyk dotyczących - jak w GUSie - kolekcji, ilości czytelników czy wypożyczeń, są również zapytania o ilość zatrudnionych i o koszty funkcjonowania bibliotek. Wzór takiej ankiety dla każdego typu biblioteki przedstawiony jest w sekcji Survey Forms. Zagregowane dane publikowane są w internecie w formacie arkusza Excela; przewidziano możliwość ściągania całych plików. Na stronie umieszczono dane z 29 krajów, które podpisały umowę o wolnym handlu (EFTA) oraz umowę o stowarzyszeniu z Unią Europejską. Ostatecznym celem, dla którego zbierane są statystyki, jest stworzenie bazy pod przyszłe "Millenium Study" o ekonomicznym znaczeniu bibliotek.

Komisja Europejska monitoruje działalność bibliotek oraz koszty ich funkcjonowania od 1980 roku. Baza danych LibEcon zawiera dane z okresu 1981-1995 (sekcja 1981-1995). LibEcon współpracuje z UNESCO, IFLA, EBLIDA, ISO oraz z Eurostatem. Efektem współpracy z UNESCO jest udostępnienie w sieci danych bibliotecznych tej organizacji (sekcja UNESCO Data).

Oprócz danych statystycznych strona LibEcon podaje bibliografię źródeł związanych ze statystyką biblioteczną dla każdego z krajów (sekcja Sources). Ta część strony nie jest jeszcze w całości gotowa. Na razie taką bibliografię przedstawiono dla: Austrii, Anglii, Czech, Danii, Finlandii, Hiszpanii i Włoch. Na stronie znajduje się także biuletyn (Newsletter) informujący o ważniejszych wydarzeniach związanych ze statystyką biblioteczną w krajach europejskich. Jego pierwszy numer - z sierpnia 1998 - informuje o:

  • programie LibEcon,
  • konferencji poświęconej statystyce bibliotecznej na Węgrzech (gdzie jako pierwszy powód samej konferencji i przyszłych zmian w statystykach bibliotecznych podano zapotrzebowanie na dane ekonomiczne o bibliotekach),
  • rumuńskim programie PROBIB - 2000, którego celem jest stworzenie podwalin do oceny działalności bibliotek publicznych zgodnie z kryteriami europejskimi.

Przyglądając się danym o bibliotekach Polski w sekcji 1981-1995 , czyli wybierając w oknie dialogowym Polskę i rok 1995, stwierdzamy:
- zrozumiały brak danych w tablicy "Dane z ankiet" ("Data suplied in response to surveys"),
- tablica "Grossed data (i.e. estimates)", czyli szacunki danych na podstawie innych źródeł, może prowadzić do nieporozumień. Podaje np. statystyki UNESCO dla bibliotek szkół wyższych z roku 1993 oraz statystyki UNESCO dla bibliotek szkolnych z roku 1992 jako statystyki dla roku 1995 (taka data widnieje w główce tabeli). Statystyki te stanowią na razie jedyny punkt odniesienia i mogłyby zostać w tabeli pod warunkiem zlikwidowania daty 1995, która jest bardzo myląca.

Polskie dane z ankiet (na razie dla szkół wyższych i Biblioteki Narodowej) znajdują się natomiast w sekcji Survey Responses. Porównując dane o bibliotekach szkół wyższych LibEconu z analogicznymi danymi GUSu stwierdzamy dużą rozbieżność statystyk. Przyczyną może być inny sposób definiowania poszczególnych kategorii lub ankietowy, niepełny charakter danych LibEconu.



Przypisy

[1] A. Firlej-Buzon: Przyszłość bibliotek europejskich w świetle projektów Komisji Europejskiej. "Bibliotekarz" nr 4/1999, s.8-12.

 Początek strony



LibEcon 2000 w Polsce / Anna Osiewalska// W: Biuletyn EBIB [Dokument elektroniczny] / red. Bożena Bednarek-Michalska - Nr 3/1999 (3) czerwiec. - Czasopismo elektroniczne. - [Warszawa] : Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich. KWE, 2001. - Tryb dostępu: http://www.ebib.pl/2001/3/osiewalska.php. - Tyt. z pierwszego ekranu. - ISSN 1507-7187