EBIB 2/1999 (2) - J. Kołodziejska: Przyszłość bibliotek powiatowych
ebib 
Nr 2/1999 (2), Internet w bibliotekach. Komunikat
 poprzedni artykuł następny artykuł   

 


Jadwiga Kołodziejska
Instytut Książki i Czytelnictwa
Biblioteka Narodowa

Przyszłość bibliotek powiatowych




Z inicjatywy Krajowej Rady Bibliotecznej powstał niewielki zespół bibliotekarzy w składzie: Wojciech Szymanowski, Andrzej Tyws, Leszek Palus i Jadwiga Kołodziejska, który ma śledzić na bieżąco realizację postanowień ustawy o bibliotekach przewidującej powoływanie powiatowych bibliotek publicznych. Pierwszym krokiem w tym kierunku było zorganizowanie w dniu 16 kwietnia 1999 r. narady bibliotekarzy, w której wzięło udział 30 bibliotekarzy z całego kraju. Roli gospodyni tego spotkania podjęła się pani Anna Skubisz, dyrektorka Miejskiej Biblioteki Publicznej w Radomiu. Wśród uczestników spotkania byli między innymi dyrektorzy byłych, a obecnie miejskich-wojewódzkich bibliotek publicznych, wojewódzkich bibliotek publicznych w nowej strukturze administracyjnej oraz : bibliotek miejskich, które mogą stać się publicznymi bibliotekami powiatowymi.

Niezwykle żywa dyskusja skupiła się wokół kilku fundamentalnych problemów związanych z przyszłością powiatowych bibliotek publicznych.

1. Publiczne biblioteki powiatowe stanowiły do 1975 r. ważne ogniwo całej sieci bibliotek publicznych i w wyniku ówczesnej reformy administracyjnej uległy (wraz z powiatami) likwidacji. Ich reaktywowanie jest trudne, bowiem biblioteki miejskie, jako naturalne kandydatki na powiatowe są wielce zróżnicowane tak pod względem organizacyjnym, jak i materialnym. Poza tym w budżetach samorządów ziemskich brakuje pieniędzy na całą sferę działalności kulturalnej.

2. Przy obecnej autonomii samorządów gminnych nie może być powrotu do scentralizowanego i dyrektywnego systemu zarządzania siecią bibliotek w powiacie. Natomiast możliwa jest współpraca biblioteki powiatowej z bibliotekami gminnymi w takich obszarach, jak: polityka gromadzenia zbiorów, zarządzanie bazami informacyjnymi, zastosowanie nowych technik informacyjnych (komputeryzacja bibliotek i obiegu informacji), upowszechnienie dostępu do Internetu, aktywność kulturalna bibliotek na rzecz środowiska lokalnego, obsługa informacyjno-czytelnicza grup specjalnych (niepełnosprawnych, seniorów, zakładów opieki społecznej itp.). Zmiany dokonujące się współcześnie wpływają na przekształcanie się publiczności czytelniczej. Wiele bibliotek miejskich np. w Tarnowie, Nowym Targu, Pile, Pińczowie, Wałbrzychu, Sieradzu, Jaśle, Płocku oraz Pułtusku obsługuje dziś rzeszę studentów szkół wyższych (w dużej mierze prywatnych). Mamy więc do czynienia z nowym rodzajem publiczności bibliotecznej określanej w krajach zachodnich jako"general public". Te uczące się i studiujące grupy utytkowników bibliotek wyznaczają i określają już dziś zakres gromadzenia i udostępniania zbiorów oraz usług informacyjnych.

Według powtarzających się opinii uczestników radomskiego spotkania powołanie biblioteki powiatowej wymagałoby wyasygnowania na ten cel minimalnie 50 000 zł a maksymalnie 100 000 zł. Wiadomo jednak, że są powiaty ziemskie, które mają na kulturę w budżecie 4000 zł (Kozienice) albo 6 500 zł (Jasło), lub też 20 000 zł (Płock). Są to środki całkowicie niewystarczające.

Uczestnicy spotkania byli zgodni, że najważniejszym zadaniem jest zachowanie i kontynuowanie dorobku bibliotek miejskich i stopniowe poszerzanie ich funkcji w stosunku do sieci powiatowej. Błędne byłoby powoływanie rachitycznych instytucji, jakichś quasi urzędów na bazie bibliotek pedagogicznych lub innych instytucji.

Konieczna jest - i co do tego też wszyscy byli zgodni - popularyzacja wiedzy o zadaniach biblioteki powiatowej w lokalnych środkach masowego przekazu. Nieodzowne są również aktywne kontakty z władzami lokalnymi, budowanie wizerunku tego typu biblioteki, przekonywanie o korzyściach, jakie może odnieść podatnik i wyborca, zwłaszcza mieszkający na wsi.

Jadwiga Kołodziejska
Instytut Książki i Czytelnictwa
Biblioteka Narodowa


 Początek strony



Przyszłość bibliotek powiatowych / Jadwiga Kołodziejska// W: Biuletyn EBIB [Dokument elektroniczny] / red. naczelny Szymon Matuszewski - Nr 2/1999 (2) maj. - Czasopismo elektroniczne. - [Wrocław] : Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1999. - Tryb dostępu: http://www.ebib.pl/1999/2/kolodziejska.php. - Tyt. z pierwszego ekranu. - ISSN 1507-7187