Biblioteka Uniwersytecka w Toruniu świętuje Dzień Domeny Publicznej

Co roku do domeny publicznej przechodzą setki utworów autorów, których prawa majątkowe wygasły, oznacza to, że wszyscy możemy się cieszyć nieograniczonym dostępem do tych prac. W tym roku także mamy na polskiej liście autorów wybitnych naukowców, artystów, pedagogów i działaczy. Biblioteka Uniwersytecka w Toruniu włączając się w świętowanie Dnia Domeny Publicznej postanowiła zeskanować do KPBC dzieła następujących twórców:

Eustachiewicz, Tadeusz (1889-1949). [4 obiekty]
Zawodziński, Karol Wiktor (1890-1949). [5]
Semkowicz, Władysław Aleksander (1878-1949).[9]
Gartkiewicz, Stanisław (1892-1949). [2]

Niektóre utwory już są widoczne, inne są w zapowiedziach i będą dostępne lada moment zgodnie z planem digitalizacji i procedurami obowiązującymi w KPBC.

Poniżej przygotowano skrócone biogramy, by przybliżyć zainteresowanym sylwetki zacytowanych twórców, więcej przeczytamy w cytowanych źródłach:

Eustachiewicz, Tadeusz (1889-1949) był doktorem filologiem, historykiem wychowanianauczycielem oraz wizytatorem. Urodził się 28 września 1889 roku w Chodorowie koło Lwowa. Zmarł 27 października 1949 roku w Poznaniu. W roku 1907 – ukończył gimnazjum w Brzeżanach, następnie rozpoczął studia z filologii polskiej i klasycznej we Lwowie; po studiach pracował w gimnazjach w Brodach, Tarnowie i Rogoźnie. W latach 1919–1928 był profesorem gimnazjalnym w Ostrowie Wielkopolskim a także opiekunem Towarzystwa Tomasza Zana i gimnazjalnego czasopisma „Promień”; uczestniczył w pracach Towarzystwa Nauczycieli Szkół Wyższych. W roku 1925 – napisał pracę doktorską na temat „Dzieje sentencji Seneki w porenesansowej literaturze polskiej”, w latach 1928–1930 – był dyrektorem gimnazjum w Rogoźnie. Do 1939 – pełnił funkcję wizytatora szkół średnich Poznańskiego Kuratorium Okręgu Szkolnego. Od 1940 do 1944 – kierował tajnym nauczaniem młodzieży wysiedlonej z Ziem Zachodnich. Po zakończeniu wojny podjął pracę w gimnazjum ogólnokształcącym i liceum handlowym w Lublinie. W wyniku poważnej choroby stracił wzrok i wrócił do Poznania, gdzie zmarł w wieku 58 lat. Był autorem wielu opracowań dotyczących historii wielkopolskiego szkolnictwa średniego i ruchów młodzieżowych, napisał między innymi: Dzieje gimnazjum w Ostrowie (1926); Dziesięciolecie gimnazjum w Ostrowie w odrodzonej Polsce (1929); Dzieje Towarzystwa Tomasza Zana (1939, cały nakład i rękopis uległy zniszczeniu).

Źródło biogramu: http://www.impulsoficyna.com.pl/autorzy/eustachiewicz_tadeusz,2173.html.


Zawodziński, Karol Wiktor (1890-1949). Był polskim krytykiem literackim, teoretykiem i historykiem sztuki. Swoje felietony ogłaszał drukiem w „Przeglądzie Warszawskim” używając pseudonimu Karol de Johne. Na łamach tego czasopisma publikował również wiersze, które ukazały się również w zbiorze „Descour”. Współpracował ze „Słowem Wileńskim”, „Narodem”, „Banderą Polską”, „Głosem Robotniczym”, „Wiadomościami Literackimi” i „Przeglądem Współczesnym”. Od 1933 przez rok wykładał literaturę słowiańską na Uniwersytecie w Brukseli.

Za swoją twórczość 5 listopada 1938 otrzymał Złoty Wawrzyn Akademicki Polskiej Akademii Literatury. W 1946 został wykładowcą historii literatury słowiańskiej na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika, publikował w Arkonie. Ponadto Karol Wiktor Zawodziński zajmował się wersologią, dzieło pt. Zarys wersyfikacji polskiej ukazało się w dwóch tomach (pierwszy w 1936, drugi w 1952). Poruszał również tematykę żeglarstwa i martynistyki używając pseudonimu „Jachtsmen”…

Źródło biogramu polska Wikipedia: https://pl.wikipedia.org/wiki/Karol_Wiktor_Zawodziński. Tam można przejrzeć bardzo obszerny biogram.


Semkowicz, Władysław Aleksander (1878-1949) – prawnik, historyk, geograf i kartograf, profesor UJ. Ur. 8 V we Lwowie, był najstarszym dzieckiem profesora historii i bibliotekarza Uniw. Lwow. Aleksandra (zob.) i Marii z Schierów. Studiował na Wydz. Prawa Uniw. Lwowskiego (który ukończył w r. 1900), równolegle studiował na Wydz. Filozoficznym historię i geografię (1900/1–1902/3). Studia prawa odbył pod kierunkiem Oswalda Balzera i Władysława Abrahama, historii u Ludwika Finkla, Tadeusza Wojciechowskiego, Bronisława Dembińskiego, a geografii u Antoniego Rehmana. W dn. 16 VIII 1902 uzyskał doktorat praw na Uniw. Lwow. na podstawie dysertacji Nagana i oczyszczenie szlachectwa w Polsce XIV i XV wieku (Lw. 1899) napisanej pod kierunkiem Balzera i wydanej w redagowanej przezeń serii „Studia nad historią dawnego prawa polskiego” (t. 1 z. 1). Pracował wówczas zarobkowo jako suplent (zastępca nauczyciela) języka polskiego, historii i geografii w III Gimnazjum im. Franciszka Józefa I we Lwowie (1901–3). W listopadzie 1902 otrzymał stypendium AU w Krakowie i wyjechał do Rzymu na poszukiwania w Archiwum Watykańskim…

Źródło biogramu Polski Internetowy Słownik Biograficzny: https://www.ipsb.nina.gov.pl/a/biografia/wladyslaw-aleksander-semkowicz. Tam można przejrzeć bardzo obszerny biogram.


Gartkiewicz, Stanisław (1892-1949). Polski fizjolog; w latach 1911-1914 studiował biologię na UJ, tam też rozpoczął (1911-1912) działalność naukową nad ruchami wymoczków w Zakł. Zoologii pod kierunkiem wybitnego krakowskiego zoologa, Michała Siedleckiego; przez dalsze dwa lata pracował jako prywatny asystent fizjologa, Napoleona Cybulskiego w Zakł. Fizjologii, gdzie podjął temat „Natura miary pobudliwości nerwów i mięśni”; prowadził też badania terenowe w Karpatach nad rozmieszczeniem traszki karpackiej Triturus montandoni i (Boulenger). Po I wojnie świat. w której brał udział jako kapral 1. Brygady został asystentem w Zakładzie Fizjologicznym Wydz. Lek. UW u znanego fizjologa, Franciszka Czubalskiego, gdzie zajmował się badaniem labiryntu u gołębi, a po przerwie na wojnę 1920 r., w latach 1924-1926 pracował w Zakł. Fizjologii Instytutu Nenckiego pod kierunkiem Kazimierza Białaszewicza; tu zajmował się m. in. charakterystyką „snu” małża szczeżui (Prace Inst. Nenckiego, 3, 1925 Nr 47), reagowaniem szczeżui na bodźce świetlne oraz zmianami stopnia jej pobudliwości na bodźce fotyczne w obrębie poszczególnego okresu czynnościowego. Dużą wartość naukową i dydaktyczną przedstawia jego monografia Szczeżuja (Bibl. biol. Nr 5. Warszawa 1928). Gartkiewicz-Nałęcz był również (1924-1925) kierownikiem Biblioteki Instytutu Nenckiego. Doktoryzował się na UW, po czym (1928) podjął pracę w Zakł. Fizjologii (późniejszym Zakł. Fizjologii Człowieka) na Wydz. Lekarskim UW początkowo jako st. asystent, 1934 jako adiunkt i 1937 jako adiunkt stabilizowany. W latach 1920-1939 prowadził wykłady w fizjologii w Państw. Instytucie Wychowania Fizycznego, później przemianowanym na Centr. Inst. Wych. Fiz. (obecnie AWF) i w innych miejscach.

Więcej można przeczytać na stronie Polskiego Towarzystwa Etologicznego. Źródło biogramu PTE: http://ptetol.nencki.gov.pl/biogramy/g-nalecz.htm.