EBIB 
Nr 5/2003 (45), Biblioteki wyższych szkół niepublicznych - problemy i nowe rozwiązania organizacyjne. Prezentacje
 Poprzedni artykuł Następny artykuł   

 


Katarzyna Gradzik
Wyższa Szkoła Humanistyczno-Ekonomiczna we Włocławku
Biblioteka

Biblioteka Główna
Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej we Włocławku

historia, teraźniejszość i perspektywy


Początki biblioteki

Biblioteka Główna Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej we Włocławku (WSHE) od czterech lat funkcjonuje samodzielnie (wcześniej w połączeniu z Biblioteką Włocławskiego Towarzystwa Naukowego - założyciela WSHE), we własnym budynku i z własną kadrą. Jest jednostką ogólnouczelnianą o zadaniach naukowych, dydaktycznych i usługowych. Poza studentami i kadrą naukową WSHE mogą z niej korzystać również studenci innych uczelni oraz członkowie Włocławskiego Towarzystwa Naukowego (WNT), a także osoby dokształcające się i podnoszące kwalifikacje niezwiązane z uczelnią. Mimo niepaństwowego charakteru Biblioteka WSHE stała się kolejnym miejscem poszukiwań literatury naukowej na terenie miasta i regionu, poza dotychczas działającymi książnicami.

W okresie najwcześniejszym, kiedy Biblioteka Główna WSHE nie posiadała własnego lokalu, gromadzeniem i udostępnianiem zbiorów zajmowała się osoba oddelegowana spośród pracowników biblioteki WTN. Pierwsze wpisy do księgi inwentarzowej dokonane zostały 18 lutego 1997 roku.

O planach rozdzielenia w przyszłości tych dwóch bibliotek świadczy fakt założenia odrębnych ksiąg inwentarzowych oraz odrębnej bazy komputerowej, obejmującej katalog biblioteczny. Te działania okazały się bardzo przydatne w późniejszych pracach i umożliwiły sprawne przeprowadzenie rozdzielenia placówek. Pod zarządem biblioteki WTN księgozbiór Biblioteki Główna WSHE wynosił 5850 wol. Od października 1998 roku zostało zatrudnionych dwóch pracowników, a w lutym i marcu 1999 roku kolejnych dwóch na potrzeby nowej biblioteki uczelnianej. W lutym 1999 roku przeprowadzono skontrum i rozdzielenie księgozbiorów. Biblioteka Główna WSHE znalazła swą siedzibę w wyremontowanym i przystosowanym do jej potrzeb budynku przy ulicy Piwnej 3. Uroczyste otwarcie Biblioteki Głównej Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej we Włocławku nastąpiło 18 marca 1999 roku.

Funkcjonowanie biblioteki w nowej siedzibie

Obecnie biblioteka zajmuje powierzchnię 217 m2. Posiada wydzieloną czytelnię na 30 miejsc, wypożyczalnię, magazyn książek oraz dział opracowania zbiorów. Pomieszczenia wypożyczalni i czytelni są wyposażone w siedem stanowisk komputerowych dla czytelników (z czego trzy są podłączone do Internetu) oraz drukarkę i kserokopiarkę, z których mogą korzystać studenci. Dla pracowników biblioteki przeznaczono kolejnych pięć stanowisk komputerowych.

Od początku istnienia biblioteka wykorzystuje do swych prac system komputerowy. Początkowo był to program MAK (w ramach WTN), a od maja 1999 roku - System Informatycznej Obsługi Biblioteki SOWA. Dzięki temu systemowi udało się skomputeryzować nie tylko opracowanie zbiorów, ale także ich udostępnianie, ponieważ wprowadzono system kodów kreskowych do identyfikacji książek i czytelników. Eliminuje to pomyłki i bardzo przyspiesza proces obsługi użytkowników biblioteki.

Godnym podkreślenia faktem jest bardzo szybki przyrost księgozbioru, który od chwili przeniesienia biblioteki do końca 2002 roku wzrósł o 25.008 wol. Przyczyniła się do tego poprawa warunków lokalowych, zatrudnienie własnej kadry (obecnie pięć etatów) oraz intensywne starania mające na celu pozyskiwanie książek i czasopism. Nawiązano szeroką współpracę z wieloma wydawnictwami, hurtowniami książek, a także osobami prywatnymi przekazującymi własne księgozbiory w formie daru.

RokLiczba wol.
1996267
19971686
19983801
19999657
200020.077
200125.375
200230.858

Tab. 1. Przyrost księgozbioru w latach 1996-2002.

Wraz z przyrostem księgozbioru wzrastała systematycznie liczba użytkowników biblioteki. W 1999 roku zarejestrowano w bibliotece 1432 czytelników. W 2000 roku liczba ta wzrosła do 2380 osób. Kolejny rok 2001 zamknął się liczbą 2922 czytelników. Do 30 czerwca 2002 roku zarejestrowano 2550 czytelników.

(25kB)

Rys. 1. Liczba użytkowników w latach 1999-2002.

Biblioteka Główna WSHE poza książkami i czasopismami (stała prenumerata 82 tytułów) gromadzi również bazy danych na nośnikach optycznych - CD-ROM-ach. Stanowią one nieocenione źródło informacji. Są to np.: Przewodnik Bibliograficzny, Bibliografia Zawartości Czasopism oraz System Informacji Prawnej LEX DELTA. Biblioteka jest przygotowana pod względem technicznym do udostępniania tych materiałów: posiada komputery z czytnikami CD i umożliwia wydruki tekstów.

W czytelni można prowadzić poszukiwania w najbogatszym zbiorze informacyjnym, jakim jest Internet. Czytelnicy mają możliwość korzystania z niego nieodpłatnie, a strona biblioteczna WWW została przygotowana z myślą o umożliwieniu poszukiwań w katalogu własnym, jak i katalogach innych bibliotek. Poza tym czytelnicy znajdą tam informacje o nowościach książkowych zakupionych przez bibliotekę. Bardzo ważnym krokiem w rozwoju biblioteki było umieszczenie własnego katalogu bibliotecznego w Internecie. Umowę w tej sprawie zawarto z firmą Sokrates-Software 1 czerwca 2001 roku.

Działalność informacyjna Biblioteki Głównej Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej we Włocławku

Pracownicy biblioteki udzielają informacji o posiadanych zbiorach telefonicznie, poprzez e-mail oraz bezpośrednio w bibliotece. Tworzone są zestawienia bibliograficzne nowości książkowych dla studentów WSHE ze zróżnicowaniem według profilu kierunku studiów.

Na potrzeby odbywających się konferencji naukowych na uczelni są przygotowywane tematyczne zestawienia bibliograficzne oraz wystawy książek. W bibliotece powstały również dwie publikacje zwarte, których autorami są pracownicy. Są to: Bibliografia zawartości publikacji Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej we Włocławku (1997-2000), pod red. Barbary Ziółkowskiej (Włocławek, 2001) oraz Informator Biblioteki Głównej Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej we Włocławku, opracowany przez Urszulę Przystałowską i Rafała Sadowskiego (Włocławek, 2001). Przygotowano również referaty na konferencje bibliotekarzy szkół wyższych niepaństwowych, które zostały opublikowane w materiałach konferencyjnych.[1]

W celu usprawnienia wyszukiwań książek przez przyszłych czytelników, wprowadzono od roku akademickiego 2000/2001 obowiązkowe szkolenia biblioteczne dla wszystkich studentów I roku. Zaobserwowano bardzo pozytywne efekty tych działań. Studenci lepiej orientują się w zasadach korzystania z księgozbioru oraz organizacji katalogu bibliotecznego. Szkolenia odbywają się na terenie biblioteki, co przybliża studentom tę jednostkę oraz pozwala przełamać stres. Z inicjatywy biblioteki prowadzone są również szkolenia dla studentów z zakresu obsługi programów komputerowych LEX DELTA oraz LEX POLONICA PRIMA z udziałem przedstawicieli wydawnictw autorskich.

W listopadzie 2001 roku jeden z pracowników biblioteki pomagał w zdobywaniu materiałów do pracy magisterskiej stypendystce WSHE - studentce polonistyki i croatystyki Uniwersytetu w Zagrzebiu. Wiązało się to z odbywaniem wizyt w bibliotekach miasta i regionu Włocławka oraz Torunia.

Biblioteka Główna WSHE włącza się również w działania promocyjne uczelni. Jej pracownicy uczestniczą w imprezach kulturalnych i rekreacyjnych, podczas których odbywa się sprzedaż wydawnictw WSHE i promocja szkoły w środowisku lokalnym.

Biblioteka i księgozbiory wydziałowe

Oprócz działalności w obrębie Biblioteki Głównej, prowadzone są również prace nad wzbogacaniem powołanej 22 lutego 2000 roku biblioteki Wydziału Ochrony Środowiska. Zaopatrywaniem w książki, ich opracowaniem i skatalogowaniem zajmują się pracownicy Biblioteki Głównej, natomiast sam proces udostępniania odbywa się na terenie wydziału. Biblioteka Główna sprawuje nadzór merytoryczny nad działaniami biblioteki wydziałowej.

Podręczne księgozbiory zostały przekazane na zasadzie depozytu także do innych jednostek organizacyjnych WSHE, m.in. do Studium Języków Obcych (podręczniki, ćwiczenia, kasety magnetofonowe, kasety wideo, słowniki) oraz dla Wydziału Pedagogicznego do użytku osób niepełnosprawnych.

Formy współpracy międzybibliotecznej

Biblioteka Główna WSHE współpracuje z bibliotekami uczelni państwowych (m.in. z Biblioteką Uniwersytecką w Toruniu, Biblioteką Uniwersytecką w Warszawie, Biblioteką Główną Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie, Biblioteką Uniwersytecką w Zielonej Górze i in.), a także niepaństwowych, bibliotekami pedagogicznymi i publicznymi w zakresie wypożyczeń międzybibliotecznych (sprawdzanie katalogów znacznie usprawnił Internet) oraz wymiany wydawnictw.

Pracownicy Biblioteki Głównej WSHE systematycznie uczestniczą w organizowanych corocznie konferencjach bibliotekarzy wyższych szkół niepaństwowych - od 1999 roku, kiedy to odbyła się pierwsza konferencja w Poznaniu. W ramach współpracy z Katedrę Bibliotekoznawstwa UMK w Toruniu, umożliwiono odbycie praktyki studentce tej uczelni w Bibliotece Głównej WSHE.

Kadra Biblioteki Głównej Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej we Włocławku

Liczba osób zatrudnionych w Bibliotece zmieniała się: początkowo były to trzy osoby (1999 rok), w 2000 roku zatrudniono jeszcze jedną osobę. Obecnie w Bibliotece pracuje pięć osób w pełnym wymiarze godzin. Wszyscy pracownicy ukończyli studia wyższe (trzy osoby - wyższe studia magisterskie o kierunku bibliotekoznawstwo i informacja naukowa na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu, jedna osoba historię w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Bydgoszczy, jedna osoba ekonomię w WSHE we Włocławku). Dwie z zatrudnionych osób ukończyły studia podyplomowe (informacja naukowa na Uniwersytecie Warszawskim, Podyplomowe Studium Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu). Jedna osoba jest słuchaczem studiów doktoranckich z zakresie bibliotekoznawstwa. Trzy z zatrudnionych osób systematycznie podnoszą poziom znajomości języka angielskiego w WSHE (jedna - poziom zaawansowany, dwie - poziom podstawowy).

Kadra zatrudniona w Bibliotece Głównej jest ambitna i dąży do systematycznego podnoszenia kwalifikacji. Jest to możliwe dzięki życzliwej atmosferze i wzajemnej pomocy zatrudnionych osób.

Archiwum Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej we Włocławku

Od kwietnia 2001 roku rozpoczęto prace związane z powołaniem do życia Archiwum WSHE, które tworzy z Biblioteką jedną jednostkę organizacyjną. W tym celu poddano remontowi pomieszczenie w piwnicy rektoratu przy ul. Piwnej 3 i wyposażono je w regały kompaktowe umożliwiające magazynowanie zwarte. Jednocześnie tworzono instrukcje formalne (archiwalną i kancelaryjną), dające podstawy organizacyjne sprawnego działania nowej komórki.

W styczniu 2002 roku rozpoczęto przejmowanie dokumentów archiwalnych z poszczególnych komórek WSHE. W celu szybkiego wyszukiwania akt studenckich, stanowiących większość zgromadzonych archiwaliów, zastosowano program komputerowy przygotowany przez informatyka WSHE.

Perspektywy rozwoju biblioteki

Najpilniejszym zadaniem stojącym przed biblioteką jest powiększenie jej bazy lokalowej. Rosnący dynamicznie księgozbiór wymaga dodatkowych magazynów. Powiększyła się trzykrotnie liczba prenumerowanych czasopism (obecnie 82 tytuły), co wymaga również większej powierzchni magazynowej.

Doświadczenia i obserwacje prowadzone w okresie czteroletniego użytkowania lokalu przy ulicy Piwnej, potwierdzają konieczność zwiększenia metrażu pomieszczeń wypożyczalni i czytelni. Liczba czytelników, która systematycznie wzrasta, wymusza wszelkie działania polepszające warunki korzystania z biblioteki, dlatego są planowane również działania mające na celu rozwój technik informacyjnych w bibliotece. W najbliższym czasie uruchomiony zostanie na stronie internetowej katalog czasopism, który uzupełni istniejący już katalog główny książek. Analizowana jest również możliwość zakupu nowej wersji programu SOWA dla Windows.

 

Przypisy

[1] GRADZIK, Katarzyna. Biblioteka Główna Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej we Włocławku w oczach czytelników - wyniki badań ankietowych In Marketing i jakość usług bibliotek akademickich : Ogólnopolska IV Konferencja Bibliotek Niepublicznych Szkół Wyższych, Wrocław, 9-11 maja 2002 roku. Pod red. Stefana Kubowa. Wrocław : Wydaw. Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej Edukacji, 2002.

 Początek strony



Biblioteka Główna : historia, teraźniejszość i perspektywy / Katarzyna Gradzik// W: Biuletyn EBIB [Dokument elektroniczny] / red. naczelny Bożena Bednarek-Michalska. - Nr 5/2003 (45) maj. - Czasopismo elektroniczne. - [Warszawa] : Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich KWE, 2003. - Tryb dostępu: http://www.ebib.pl/2003/45/gradzik.php. - Tyt. z pierwszego ekranu. - ISSN 1507-7187